به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در دشتی، علیرضا خدامی، شامگاه شنبه در همایش بزرگداشت فراز بهزادی، شاعر و منتقد درگذشته خورموجی گفت: فراز بهزادی با دانشی که در حوزه جامعه‌شناسی عمومی و شعر پارسی داشت، به خوبی آسیب‌های شعر امروز را واکاوی کرد.
خدامی افزود: جامعه‌شناسی ادبی، نبوغ هنر هنرمندان و شاعران را بررسی می‌کند. این نوع جامعه‌شناسی می‌تواند کمک کند تا تاریخ اجتماعی یک ملت را که در آثار ادبیاش منعکس شده، به‌درستی بفهمیم و ادبیات را از محدوده اجتماعی آزاد کنیم.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: بهزادی در کتاب «نقش فراگیر شبکه‌های اجتماعی در تحولات میدان شعر معاصر» نشان داده، چقدر حساس بوده و بر مطالعات جامعه‌شناختی احاطه داشته است که این بیانگر بالندگی وی در حوزه‌های تخصصی‌اش است. اطمینان دارم این حساسیت و سختکوشی را در عرصه شعر هم داشته است.
وی ادامه داد: ابتدا که کتاب را دیدم ذهنم سمت دیگری رفت؛ اما وقتی کتاب را مطالعه کردم، دیدم هدف نویسنده بزرگ‌تر و متعهدانه‌تر بوده و تخصصش در حوزه شعر و ادبیات در تحقیق و تألیف کتاب اثرگذار بوده است. او در بحث پرداختن به مخاطب نیز کار تازه‌ای ارائه کرده است.
خدامی افزود: افرادی همچون بهزادی که ادیب و جامعه‌شناس هستند، حق بزرگی بر حوزه جامعه‌شناسی هنر و ادبیات دارند. امیدوارم کتاب «نقش فراگیر شبکه‌های اجتماعی در تحولات میدان شعر معاصر» بهزادی با ویرایش دوباره‌ای تجدید چاپ شود.
سروده‌های فراز بهزادی از شعرهای موفق معاصر هستند
علیرضا عمرانی در بخش دیگری از این مراسم با اشاره به تلاش‌های بهزادی در حوزه‌های شعر، نقد ادبی و پژوهش، برخی از جریان‌های شعر معاصر، لزوم شناخت مولفه‌های شعری موج نو و شعر حجم و شعر دهه هفتاد را برای درک و شناخت ویژگی‌های شعر این شاعر فقید خورموجی ضروری دانست.
این شاعر و منتقد ادبی سپس با اشاره به سه مجموعه شعر «بگو درماه خاکم کنند»، «عصر گرد و خاکسپاری من» و «اخبار چاقو به دست منتشر می‌شود» سروده فراز بهزادی، بیان کرد: در این سه مجموعه شعر، فرم که عنصر کانونی شعر حجم به شمار می‌رود، مورد دقت و توجه فراوان قرار گرفته است. فرمی که در شعر حجمِ یدالله رویایی وجود دارد، حاصل ارتباط ایماژ (با سکو قرار دادن واقعیت و حرکت به سمت فراواقعیت)، هنجارگریزی‌های زبانی، رنگ، صفت، حرکت، صدا، زمان و مکان است.
وی در ادامه با پرداختن به چند نمونه از شعرهای رویایی و فراز بهزادی، فرم به کار رفته در این سبک شعری و تشریح گفتمان روایت تاکید کرد: گفتمان روایت حاصل درک مشترک همگانی و فهم زیست تجربه مشترک، در حوزه‌های مختلف زبانی، فکری، سیاسی، دینی و… است که در قالب یک فرهنگ کلان، سایه خود را بر ذهن و زبان انسان می‌اندازد.
عمرانی با تحلیل شعر فراز بهزادی، در یک رویکرد بینامتنیتی به کارهای موفق ضدروایی زنده این شاعر فقید اشاره کرد و گفت: این شهامت و جسارت بهزادی نتیجه برخورد پدیدارشناسانه وی با جهان و پدیده‌هایش است.
به عقیده وی، برخی از مولفه‌های شعر دهه هفتاد نظیر چندصدایی، سپیدخوانی، هنجارگریزی زبانی، کارکرد ضدروایی، چند مرکزی، تعهد گریزی، فردیت‌گرایی و جزئینگری در سه مجموعه شعر یاد شده نشانگر این است که سروده‌های فراز بهزادی از شعرهای موفق معاصر هستند.
وی سپس از حمید زارعی، شاعر و مسئول انجمن ادبی فایز دشتی و نیز خانواده زنده‌یاد فراز بهزادی به‌دلیل برگزاری چنین نشستی، گفت: امیدوارم که در آینده نشست نقد و بررسی شعر و اندیشه‌های زنده‌یاد فراز بهزادی در گستره ملی برگزار شود.
فراز بهزادی روی بحث مخاطب در شعر تاکید ویژه داشت
در ادامه این برنامه دیگر محقق و منتقد خورموجی هم با اشاره به موضوع عادت‌واره روشنفکری بیان کرد: اصولاً شعر با روح و روان آدمی چه می‌کند؟ بحث مهمی که در روان شناسی شعر مطرح است! اینکه شعر چه چیزی به مخاطب می‌دهد و در کدام قوه و حوزه بشری میدان‌دار است، از لحاظ معرفت‌شناسی شعر مهم است.
اصغر منصوری‌نسب ادامه داد: آدمی در قوه تخیل خود دست به آفرینش‌هایی می‌زند که گاهی خود آدمی نیز ناخودآگاه مبهوت آن می‌شود که چه چیزی را خلق و بیان کرده است؟ چون شعر وقتی که ظهور می‌کند نخستین فردی را که درگیر می‌کند، خود شاعر است.
وی با تاکید بر اینکه شاعر تا زمانی که کلمات را روی کاغذ نیاورده یک آدم دیگری است، ولی زمانی که کلمات را در نظم ریخت، وجودش در تسخیر تخیلش در می‌آید، تصریح کرد: روشنفکر آنچه بیان می‌کند از سر نشستن و فکر کردن و تامل کردن نیست؛ بلکه آن چیزی است که یکباره به میان می‌آید و وقتی روشنفکر آن را اظهار می‌کند مسئله درست می‌شود و دیگر عادت شکل می‌گیرد.
به عقیده منصوری‌نصب، موضوعی که بهزادی به خوبی روی آن ایستاده، بحث مخاطب در شعر است و او با این کارش می‌خواهد بگوید این شعرها در فضاهای جدید چه کارکردی دارند و چه جابه‌جایی را انجام داده‌اند. بهزادی تأکید داشت که نظری را که در ما ثابت است، باید به هم و طبل نویی بزنیم. به عقیده او، در این میدان جایی برای هر اثری وجود ندارد!
عشق به شعر و دانایی در فراز بی‌انتها بود
ابراهیم بهزادی، پدر زنده‌یاد فراز بهزادی نیز در بخش پایانی این مراسم گفت: عشق به شعر و دانایی در فراز بی‌انتها بود. او مرتب در حال نو شدن بود و فراز امروز با دیروز کاملاً متفاوت بود.
این شاعر یادآور شد: در زندگی فراز هیچ چیز شخصی وجود نداشت و هرچه بود در پیوند با شعر و ادبیات بود.
در بخش پایانی همایش بزرگداشت زنده‌یاد فراز بهزادی که به همت انجمن ادبی فایز دشتی در سفره‌خانه پاریو خورموج برگزار شد، برخی از شاعران جنوبی از جمله ابوالقاسم ایرانی، محمد غلامی، غلامرضا حیاتی، ابراهیم شاکری‌مطلق، سیامک برازجانی، فاطمه نوایی لقب و نگار توان به شعرخوانی و بیان خاطراتی از این شاعر فقید پرداختند.
به گزارش ایبنا؛ فراز بهزادی شاعر، منتقد ادبی و مدرس دانشگاه در سال ۱۳۶۰ در خانواده‌ای ادیب و شاعرپرور در خورموج مرکز شهرستان دشتی متولد شد. او نخستین شعرهایش را در مطبوعات بوشهر و ایران از جمله نسیم جنوب و کارنامه منتشر کرد. بهزادی ۲۰ اسفند ۱۴۰۰ بر اثر ایست قلبی جهان درگذشت.
از فراز بهزادی سه مجموعه شعر «بگو در ماه خاکم کنند»، «عصر گرد و خاکسپاری من» و «اخبار چاقو به دست» و کتاب «نقش فراگیر شبکه‌های اجتماعی در تحولات میدان شعر معاصر» منتشر شده است.
نظر شما