به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، حجتالاسلام ابوالقاسم مقیمی حاجی رئیس پژوهشکده دانشنامهنگاری دینی در گفتوگو با خبرنگاران گفت: دانشنامه قرآنشناسی با بیش از هزار مدخل در حوزههای تخصصی گوناگون، دربردارنده دو محور عمده است. نخست مباحث پیرامون علوم قرآن؛ و دوم مباحث درونقرآنی و به عبارتی معارف قرآن ساماندهی شده است؛ مطالب دانشنامه قرآن و تاریخ از جمله مباحث درونقرآنی است که بخش اول آن با محوریت تاریخ اسلام در دو مجلد تنظیم شده است.
وی درباره بایستگی تدوین دانشنامه قرآن و تاریخ گفت: قرآن در مسیر هدایت بشر از گزارههای مختلفی بهره گرفته است که تاریخ و بیان وقایع گذشته انسانها یکی از آنهاست؛ ازاینرو تاریخ در قرآن، بخش قابل توجهی از آیات آن را شامل میشود. روشن است که قرآن کتابی تاریخی نیست، ولی بهعنوان کتاب هدایت با زبانی عرفی و با سیاق بیانی ویژه، به منظور هدایت انسانها حجم قابل توجهی از آیات خود را به بیان مباحث مختلف تاریخی اختصاص داده است.
رئیس پژوهشکده دانشنامه نگاری دینی پژوهشگاه اضافه کرد: قرآن کریم مشحون از سورهها و آیات مربوط به ادیان پیش از اسلام است، وقایع عصر پیامبر اکرم (ص) را نیز در بر گرفته که اکنون از مباحث تاریخی است و با رویکرد تربیتی در آن منعکس شده است؛ ازاینرو دانشنامه قرآن و تاریخ به دو موضوع تاریخ اسلام و تاریخ ادیان پیش از اسلام اختصاص یافته است.
وی پیرامون ساختار علمی دانشنامه قرآن و تاریخ اسلام گفت: دانشنامه قرآن و تاریخ در دو بخش تنظیم شده است؛ بخش یک، تاریخ اسلام در دو مجلد ارائه شده است؛ جلد نخست در آغاز به مباحث عام تاریخ چون «فلسفة تاریخ»، «تمدن در قرآن» و «قرآن و تاریخ» پرداخته و در ادامه مقالات مربوط به خاندان و قبیله پیامبر اکرم (ص) و وقایع دوران سیزدهساله مکه از بعثت تا هجرت ایشان را گرد آورده است. جلد دوم، مشتمل بر مقالات مربوط به دوران ۱۰ ساله مدینه از هجرت تا وفات آن حضرت است.
مقیمی حاجی افزود: بخش دوم این دانشنامه شامل؛ تاریخ ادیان است که ابتدا به مباحثی درباره شریعت، طبقهبندی ادیان، نسخ، اقتباس، نیایش و اساطیر پرداخته و در پی آن، مداخل دیگری را بر محور چند دوره تاریخی در خود جای داده است: دوره شروع دینورزی، توحید و رویارویی با شرک است که از حضرت آدم (ع) شروع شده و تا پیش از حضرت ابراهیم (ع) به پایان میرسد، دوره دین حنیف که از حضرت ابراهیم (ع) تا قبل از حضرت موسی (ع) را دربر میگیرد؛ دوره سوم، دوره حضرت موسی (ع) تا پیش از عهد حضرت عیسی (ع) است؛ دوره چهارم به حضرت عیسی (ع) و آیین مسیحیت اختصاص دارد؛ دوره پنجم دوره کمال دین است که در آن موضوعاتی چون کمال اسلام در حوزه عقاید، اخلاق و شریعت و برتری آن بر سایر ادیان بررسی میشود.
وی تصریح کرد: آئین رونمایی از دانشنامه قرآن و تاریخ اسلام چهارشنبه ۳ بهمن ماه در تالار معرفت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار میشود.
نظر شما