به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، كتاب حاضر به بررسي گفتمان جنبش شيعي در عراق، اعم از پيشينه، مقاطع زماني، شخصيتهاي موثر و زمينه اجتماعي آن از آغاز قرن بيستم تاكنون، با رويكردي مردم شناسانه ميپردازد.
بيترديد يكي از جديترين دغدغههاي جهان مدرن، مساله اسلام سياسي است. خيزش موجهاي متعدد اسلام سياسي در سراسر جهان، از ديرباز توجه متفكران، صاحبنظران و تحليلگران حوزه علوم اجتماعي را به خود جلب كرده است. اين خيزشها كه معمولا تحت عنوان «بنيادگرايي اسلامي» بررسي ميشوند، مساله اساسي كشورهاي خاورميانه در طول قرن بيستم و اوايل قرن بيست و يكم بهشمار رفتهاند.
جنبشهاي اسلامخواه در كشورهاي مسلمان خاورميانه، كه اكثرا زير سيطره حكومتهاي وابسته به غرب و طرفدار سكولاريزاسيون بودهاند، با شعار بازگشت به اسلام و با بهره گرفتن از بحرانهاي اجتماعي درون جوامع و به وجود آوردن «گفتمان مقاومت»، «گفتمان قدرت» حاكم را زير سوال بردهاند.
نويسنده كتاب حاضر در بخشي از مقدمه خود مينويسد: «عراق در اواخر قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم، تحت سيطره حكومت عثماني بود. پس از انقلاب عربي 1916 ميلادي و جنگ جهاني اول، تحت قيموميت بريتانيا درآمد و تا سال 1958 ميلادي پادشاهان دستنشانده بريتانيا بر آن حكومت راندند. پس از آن نيز با روي كار آمدن حكام نظامي و كودتاهاي پي در پي، آشفتگي ناشي از خلأ حكومتي و فرهنگي همچنان در جامعه وجود داشت. به وجود آمدن گفتمانهاي مختلف اعم از گفتمان اسلامي ـ شيعي، گفتمان ماركسيستي ـ كمونيستي و گفتمان مليگرا و مبارزه هر يك از آنها براي به دست گرفتن قدرت، شاهدي است بر مدعاي ما و موضوع اين كتاب.»
جنبش اسلامي شيعي عراق، از سالهاي دهه 1910 به عنوان يك جنبش مقاومت در مقابل استعمار بريتانيا چهره شد و پس از يك دوره ركود، در دوران پادشاهي عراق (1920 تا 1958) با روي كار آمدن دولت انقلابي عبدالكريم قاسم، وارد مرحله جديدي از حيات سياسي خود شد.
گفتمان اسلامگراي شيعي عراق و جنبش مبتني بر آن را ميتوان در سه دوره مطالعه كرد؛ دوره اول كه مبتني بر ايده جهانشمولي و مبارزه با گفتمان ماركسيستي و ناسيوناليستي است؛ دوره دوم كه ايده محليگرايي معناي ثابت اين گفتمان را تشكيل ميدهد و همچنين دوره راديكاليزه شدن جنبش.
در واقع گفتمان اسلامگراي شيعي در عراق، ذيل گفتمان مقاومت و طي سالهاي متمادي، به مبارزه عليه گفتمان قدرت مشغول و در اين راه شاهد فراز و فرودهاي بسيار بوده است.
كتاب حاضر در هفت فصل درآمدي بر الگوهاي مطالعات تاريخي و تحليل گفتمان، عراق از گذشته تا به امروز (از اقتدار امپراتوري اسلامي تا باتلاق آمريكايي)، پروبلماتيك تشيع و تشيع سياسي، گفتمانهاي جنبش مقاومت و قدرت در عراق، گفتمان اسلامي عراق (قبل از 1958)، ظهور گفتمان نوين جنبش شيعي در حزبالدعوه و سه خانواده مهم در جنبش شيعي عراق، مباحثي را درباره جنبش شيعي عراق ارائه ميكند.
نويسنده اثر حاضر در فصل هفتم كتاب، درباره خانوادههاي حكيم، صدر و شيرازي كه از پايهگذاران و فعالان جنبشهاي شيعي در عراق بهشمار ميروند، مطالبي را عنوان كرده است.
احمد نادري درباره وضعيت جنبش شيعي در عراق مينويسد: «وضعيت جنبش شيعي در عراق و گفتمان آن پس از سقوط صدام در سال 2003، وضعيت پيچيدهاي بوده و هست. از يك سو مقابله با جريان قدرت آمريكايي و مديريت آن در فرآيند دولتسازي در عراق و از سوي ديگر تقابل و تعامل با گفتمانهاي مقاومت ديگر، نظير باقيماندههاي حزب بعث و گرايشهاي سكولار و بهطور ويژه جنبش كُرد سبب ميشوند تا جنبش شيعي با دركي درست از وضعيت و جايگاه تاريخي خود در زمان حاضر به تبيين راهبردهاي دقيق براي سهيم شدن در قدرت سياسي عراق و به دست گرفتن دولت كنوني و آينده عراق تلاشي دو چندان بنمايد.»
چاپ دوم كتاب «گفتمان جنبش شيعي عراق (بررسي انسانشناختي)» در شمارگان 2300 نسخه، 327 صفحه و بهاي 39000 ريال راهي بازار نشر شد.
شنبه ۲۳ خرداد ۱۳۸۸ - ۱۵:۵۸
نظر شما