به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، فریدالدین عطار نیشابوری، عارف و شاعر نامی ایران در حدود سال ۵۴۰ هجری شمسي متولد و در سال ۶۱۸ هجري شمسي درگذشت.
نام او «محمد» لقبش «فرید‌الدين» و کنیه‌اش «ابوحامد» بود و در شعرهایش بیشتر عطار و گاهی فرید تخلص مي‌كرد. نام پدر عطار ابراهیم (با کنیه ابوبکر) و نام مادرش رابعه بود. شيخ عطار، داروسازی و عرفان را از شیخ مجدالدین بغدادی فرا گرفت و به شغل عطاری و درمان بیماران می‌پرداخت.
عطار از شاعران بزرگ و از عارفان نامي ايران است که مقام معنوي و تأثير وجود او در تاريخ تفکر معنوي ايرانيان بسيار با اهميت و شايسته توجهات زيادي است. همچنين او را يکي از حاملان بزرگ فلسفه اشراق نيز مي‌دانند.
تأليف‌ها و تصنيف‌هاي عطار را در نظم و نثر به عدد سوره‌هاي قرآن 114 دانسته‌اند. ديوان قصيده‌ها و غزليات او در حدود ده هزار بيت است. از مثنوي‌هاي بسيار مشهور او، منطق الطير است که نزديک به هفت هزار بيت دارد و مراتب سير، سلوک و رسيدن به حق و توحيد را از زبان مرغان که در طلب سيمرغ حرکت مي‌کنند، بيان مي‌دارد و هفت منزل، طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحيد، حيرت و فنا را در آن شرح مي‌دهد.
از تأليف‌هاي مهم شيخ عطار به نثر فارسي «تذکره‌الاولياء» است که آن را در سال 617 هجري تأليف کرد. در اين اثر شرح حال، اقوال و کرامت‌هاي 96 تن از پشوايان طريقت تصوف و عارفان بزرگ به نثري ساده و شيوا نگاشته شده است.
از آثار منظوم بر جاي مانده از اين عارف نامدار مي‌توان به اسرارنامه، اشترنامه، الهی‌نامه، بلبل‌نامه، بیان ارشاد (مفتاح‌الاراده)، بی‌سرنامه، پندنامه، جواهرنامه، جوهرالذات، حیدرنامه، خسرونامه، دیوان قصاید و غزلیات، سی‌فصل، شرح‌القلب، گل و هرمز، لسان‌الغیب، مختارنامه، مصیبت‌نامه، مظهرالعجایب، منطق‌الطیر، نزهت‌الاحباب، هیلاج‌نامه، وصلت‌نامه و ولدنامه اشاره كرد.
كتاب‌هاي «اخوان‌الصفا» و «تذکرة‌الاولیا» نيز از جمله آثار منثور وي به شمار مي‌روند.
عطار چنان‌که از نامش پیداست، در نیشابور دکان عطاری داشت و در حمله مغول کشته شد. مقبره شيخ عطار در نزديكي شهر نيشابور قرار دارد و به دليل تخريب مقبره او در عهد تيموريان به فرمان امير عليشير نوايي، وزير سلطان حسين بايقرا مرمت و تعمير شد.
مهمترين كتاب‌هايي كه در دهه اخير درباره اين عارف نامدار ايراني به رشته تحرير درآمده‌اند، عبارتند از:
ـ ماخذ، قصه‌ها و تمثیلات مثنوی‌های عطار نیشابوری/ فاطمه صنعتی‌نیا / زوار/ 1381
ـ گزیده‌ای از آثار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری/ محمدبن ابراهیم عطار با ترجمه اکبر مرتضی پور/ عطار/ 1381
ـ عطار نیشابوری/ کیومرث پارسای/ دبیر/ 1381
ـ سایه سیمرغ؛ داستان‌های منطق‌الطیر فریدالدین عطار نیشابوری / احمد اقتداری/ قطره/ 1382
ـ کتابشناسی شیخ فریدالدین عطار نیشابوری/ علی میرانصاری / انجمن آثار و مفاخر فرهنگی/ 1383
ـ مرغان صحرای عشق؛ بازنویسی منطق الطیر اثر فریدالدین محمد عطار نیشابوری/ بهروز ثروتیان، اکبر ایرانی، علیرضا مختارپور/ اهل قلم/ 1383
ـ ذره در خورشید؛ خلاصه منطق الطیر فریدالدین عطار نیشابوری همراه با توضیحات فارسی و ترجمه/ ماهدخت بانو همایی/ هماذر/ 1381
ـ پند پیر نیشابور؛ بازنویسی و تلخیص پندنامه فریدالدین عطار نیشابوری، تالیف قرن ششم هجری/ اکبر ایرانی، علیرضا مختارپور، جعفر شجاع کیهانی/ اهل قلم/ 1383
ـ چهل گفتگو(تلخیص و بازنویسی کتاب مصیبت‌نامه اثر فریدالدین عطار نیشابوری) تالیف قرن ششم هجری/ منوچهر دانش‌پژوه، اکبر ایرانی و علیرضا مختارپور/ اهل قلم/ 1383
ـ شرح حال ریاضی‌دانان ایران و جهان؛ ابومعشر بلخی، ارشمیدس، اقلیدس، دکتر محمود حسابی، خواجه نصیرالدین طوسی، خوارزمی، حکیم عمر خیام نیشابوری و .../ اکبر مرتضی‌پور/ عطار/ 1384
ـ مصيبت‌نامه شیخ فریدالدین عطار نیشابوری/ با تصحيح محمدبن ابراهیم عطار، عبدالوهاب نورانی وصال و اهتمام محمدحسین مجدم/ زوار/ 1384
ـ تذکره الاولیاء عطار نیشابوری/ محمدبن ابراهیم عطار با تصحيح رینولدالین نیکلسون/ علم / 1384
ـ رباعی‌های شیرین عطار نیشابوری/ مسعود علیا /پیدایش/ 1384
ـ اسرارنامه شیخ فریدالدین عطار نیشابوری/ سیدصادق گوهرین/ زوار/ 1384
ـ گلچینی از تذکره الاولیاء عطار نیشابوری/ عباس ابراهیمی/ هنر پارینه / 1385
ـ آوای پرندگان؛ برداشتی از منطق الطیر عطار نیشابوری/ با بازنويسي علی اصغر مظهری کرمانی / یلدا قلم/ 1385
ـ برگزیده تذکره الاولیاء به ضمیمه زندگی و اندیشه عطار نیشابوری/ سیدرضا باقریان موحد/ حضور/ 1386
ـ برگزیده شعرهای عطار نیشابوری/ محمدبن ابراهیم عطار، شورای شعرکانون/ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان/ 1386
ـ سیمرغ در منطق الطیر عطار نیشابوری/ عبدالله صابری‌دریاسری / خسرو شیرین(وابسته به موسسه عروج اندیشه)/ 1386
ـ عطار نیشابوری؛ شیخ صنعان/با گردآوري امید مهدی نژاد / سروش ملل /1386
ـ زندگینامه عطار نیشابوری / سعید نفیسی/ اقبال/ 1386
ـ شرح گزیده منطق الطیر یا مقامات طیور شیخ فریدالدین محمد عطار نیشابوری / محمدبن ابراهیم عطار، رضا اشرف زاده / اساطیر / 1386
ـ اسرارنامه عطار اثر فریدالدین محمدبن ابراهیم نیشابوری/ با مقدمه محمدرضا شفیعی کدکنی /سخن / 1386
ـ در مدرسه پیر نیشابور؛ نگرشی بر زندگی، آثار و اندیشه‌های فریدالدین عطار نیشابوری/ محمود حکیمی/ قلم/ 1386
ـ منطق الطیر عطار نیشابوری/ فریدالدین محمد عطارنیشابوری به اهتمام فرامرز ندایی و رحیم ظریف آبکنار /سماء / 1387
ـ اندیشه‌های زرین؛ عطار نیشابوری/ محمدبن ابراهیم عطار/ فرزانه اصفهانی / 1387/
ـ ديوان عطار نیشابوری/ محمدبن ابراهیم عطار به اهتمام پروین قائمی/ پیمان/ 1387
ـ تذکره الاولیاء شیخ فریدالدین عطار نیشابوری/ محمدبن ابراهیم عطار
/جمهوری / 1387
ـ چشم دل؛ پژوهشی پیرامون عرفان عطار نیشابوری/ محمد آزمون / آژند / 1387
ـ دیوان قصاید و ترجیعات و غزلیات فریدالدین عطار نیشابوری/ محمدبن ابراهیم عطار / سعید نفیسی(مصحح)/ کاظم مطلق (ویراستار)/ شقایق/ 1387
ـ شکوه عشق؛ گزیده‌ای از غزلیات عطار نیشابوری/ محمدبن ابراهیم عطار / شرکت تعاونی کارآفرینان فرهنگ و هنر/ 1387
ـ تذکره الاولیاء فریدالدین عطار نیشابوری؛ با شرح دشواری‌ها/ داود غفارزادگان/ افق/ 1387
ـ الهی‌نامه عطار اثر فریدالدین محمدبن ابراهیم نیشابوری/ محمدبن ابراهیم عطار با تصحيح محمدرضا شفیعی کدکنی/ سخن/ 1387
ـ پارسا و ترسا؛ گزارشی از داستان شیخ صنعان در منطق الطیر عطار نیشابوری/ جلال‌الدین کزازی/ آیدین/ 1387
سه‌شنبه ۲۵ فروردین ۱۳۸۸ - ۱۰:۰۰
بيست و پنجم فروردين ماه سالروز بزرگداشت عطار نيشابوري، عارف و شاعر نامدار ايراني است. به همين مناسبت «ايبنا» مروري دارد بر مهمترين كتاب‌هايي كه در سال‌هاي اخير درباره اين عارف نامدار منتشر شده‌اند.
نظر شما