نگین صدری‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در پاسخ به این سؤال که «کودکان در ابعاد مختلف می‌توانند مشارکت را تجربه کنند: از خانه و همکاری با اعضای خانواده تا مدرسه و همکاری با هم‌کلاسی‌ها و معلم؛ اما چطور می‌توانیم آنها را برای مشارکت اجتماعی در سطح ملی تربیت کنیم و پرورش دهیم؟ کتاب‌هایی که درباره کودکان هستند و کتاب‌هایی که برای کودکان هستند چه نقشی در این زمینه دارند؟» گفت: تردیدی نیست که «همکاری» به عنوان یک اصل، بخش بسیار مهمی از رشد و پرورش کودک است. درواقع همکاری، فرایندی است که به واسطه رشد و پرورش شخصیتی و اجتماعی در کودکان رخ می‌دهد و لازمه آن برخورداری از مهارت‌های خودآگاهی، همدلی، شناخت هیجانات، ارتباط مؤثر، حل مسأله، تفکر خلاق، تفکر مراقبتی و انتقادی است.

وی افزود: کودکان می‌توانند در ابعاد مختلف، همکاری را تجربه کنند. از خانه و همکاری با اعضای خانواده تا مدرسه و همکاری با معلم و همکلاسی‌ها. آنچه در این مسیر شرط لازم است، فرایند رشد شخصیتی و اجتماعی است. کودکی که در این فرایند، مهارت‌‌های بنیادی را آموخته باشد می‌تواند در سطح ملی نیز مشارکت اجتماعی داشته باشد. از سوی دیگر، کودکان هر باور و ارزشی که از سوی جامعه بزرگسال، مهم پنداشته‌ شود، می‌آموزند. این ارزش‌ها می‌توانند در موضوعات مختلف محیط‌زیستی، مذهبی، علمی، ادبی، فرهنگی، هنری و ورزشی و ... باشند. البته کودکان فراتر از شعار و شعارزدگی، با مشاهده رفتار و کنش بزرگسالان و تقلید از آنها، آنچه را در حقیقت برای جامعه ارزش محسوب می‌شود، درک می‌کنند.

نویسنده ادبیات کودک و نوجوان ادامه داد: بنابراین خانواده و مدرسه سهم بزرگی در پرورش مهارت همکاری و مشارکت اجتماعی دارند. در این فرایند، ایفای نقش، سپردن آگاهانه مسئولیت‌ها، تمرکز بر رشد فردی و گروهی، پرهیز از فضای رقابتی میان افراد و گروه‌ها بسیار مهم است. به گونه‌ای که تلاش و مهارت‌های آنان برای همکاری و مشارکت تقویت شود و نه صرفا دستاوردها و نتایج.

صدری‌زاده به نقش هم‌ذات‌پنداری در تشویق کودکان به مشارکت اجتماعی اشاره و بیان کرد: همچنین برای تشویق و پرورش کودکان به همکاری و مشارکت اجتماعی در سطح ملی، هم‌ذات‌‌پنداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این روند نیاز به پیوند عاطفی با ‌الگوها دارد؛ چرا که کودکان در جریان هم‌ذات‌پنداری با الگوها، بر این باورند که همچون خود آنها هستند و در نهایت اندیشه، احساس و رفتار کودکان شبیه افرادی می‌شود که به عنوان الگو پذیرفته‌اند.

کارشناس ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان تهران در ادامه گفت: هر چند نخستین پیوندهای کودک، بین او و افراد خانواده است، سپس دوستان، همکلاسی‌ها، معلمان و ...؛ اما سرانجام دنیای گسترده‌تر انواع رسانه‌ها نیز در این پیوند سهیم می‌شود. کتاب‌ کودک می‌تواند به عنوان یک رسانه مهم در رشد و پرورش این پیوندها و ایجاد باورها و ارزش‌ها بسیار مؤثر باشد. ادبیات و قصه‌ها می‌توانند با روایت جهان‌های داستانی، الگوهایی را پیشِ روی کودکان بگذارند و فرصت هم‌ذات‌پنداری و تمرین مهارت‌های اجتماعی را فراهم سازند. داستان‌هایی که شخصیت‌های آن، در مقابل حوادث و گره اصلی داستان، همفکری می‌کنند، راه چاره‌ای می‌یابند و با مشارکت و همکاری یکدیگر، موانع را از سر راه برمی‌دارند هم در ادبیات کهن ما با بسامد بالا وجود دارد و هم در کتاب‌های داستانی ترجمه و تألیفی که امروز چاپ و منتشر می‌شود، بسیار به موضوع همکاری و مشارکت اجتماعی کودکان پرداخته شده است.

وی در پایان عنوان کرد: می‌توان با برنامه‌ریزی و اجرای هوشمندانه طرح‌های کتابخوانی، از ظرفیت کتاب کودک و ادبیات داستانی در زمینه رشد ابعاد شخصیتی و اجتماعی و در نهایت پرورش همکاری و مشارکت اجتماعی بهره برد و این خود، اتفاقی است که نیاز دارد خانواده، مدرسه و تمامی مسئولان در جامعه بزرگسال خود برای تحقق چنین امری، مشارکت و همکاری داشته باشند. چرخه‌ای که برای رشد و توازن در سطح ملی، نیاز به درک اهمیت مفهوم «کودکی» و نقش مهم «کتاب کودک» دارد.