در این شیوه‌نامه جدید که اردیبهشت‌ماه سال 1402 ابلاغ شد با هدف کارآمدتر شدن شبکه پرداخت الکترونیکی و ارتقای سطح خدمات به کاربران، اصلاحاتی در نظام کارمزد تراکنش خرید اعمال شده است؛ براساس این بخشنامه که با هدف برقراری تعادل و توازن میان «خدمات دریافت شده» و «هزینه‌های ارائه سرویس و تضمین پایداری زیرساخت‌های شبکه پرداخت الکترونیکی» تنظیم شده است؛ دارندگان دستگاه‌های کارتخوان (پذیرندگان) بخشی از کارمزد تراکنش‌های خرید را پرداخت می‌کنند.
در مدل جدید کارمزد تراکنش خرید، همه ذی‌نفعان یک تراکنش، ازجمله بانک صادرکننده کارت بانک پذیرنده(حساب پشت کارتخوان)، پذیرنده تراکنش (فروشگاه) کارمزد پرداخت می‌کنند. براساس نظام کارمزدی جدید در شبکه پرداخت کشور، دارندگان دستگاه‌های کارتخوان به‌ازای هر تراکنش خرید از 1.200 ریال تا حداکثر سقف تعیین‌شده بسته به مبلغ تراکنش، کارمزد پرداخت می‌کنند. کف این کارمزد تا تراکنش‌های 6 میلیون ریال، 1200 ریال و برای تراکنش‌های بالاتر به‌صورت پلکانی تا سقف تعیین‌شده، خواهد بود.
سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز چهارشنبه گذشته درحاشیه جلسه هیئت دولت با اشاره به مسئله تراکنش‌ها، گفت: «بانک مرکزی از مدتی پیش مصوب کرده بود، با توجه به اینکه مدت طولانی شرکت‌ها و شبکه بانکی متقاضی بودند خدمات ناشی از درآمد داشته باشند تا درآمد ناشی از سود. بانک مرکزی یکی از محل‌های آن را افزایش کارمزد اعلام کرد.»
بحثی که در این میان وجود دارد این است که اگرچه در بند 11 فهرست تفصیلی صنوف مستثنی شده در گام نخست، «فروشگاه محصولات رسانه‌ای، کتاب، روزنامه، فیلم، موسیقی» آمده، اما برخی از شبکه‌های پرداخت، به دریافت کارمزد اقدام می‌کنند، این مسئله موجب سردرگمی کتابفروشان زیادی در سراسر کشور شده است و در تماس با شرکت‌های پرداخت پیگیر این مسئله شدند.
مظفر زارع، مدیر کتابفروشی زارع شهرستان نقده آذربایجان غربی با اشاره به پیگیری‌هایی که انجام داده است به ایبنا، گفت: «کتابفروشی‌ها معاف از پرداخت کارمزد هستند و در ردیف 11 بخشنامه بانک مرکزی این موضوع به صراحت نوشته شده، طی روزهای اخیر کارمزد کم شده است! با اپراتور شاپرک تماس داشتیم و گفتند که کتابفروشی‌ها مستثنی از پرداخت کارمزد هستند، اما با شرکت پرداخت فروشگاه‌مان که تماس گرفتیم درخواست کردند کپی پروانه کسب را ارسال کنیم تا اصلاحات لازم انجام شود و منتظر هستیم.»
کاوه علی‌نقی، مدیر انتشارات کتاب آبان اما در این زمینه گفت: «من برای پیگیری این مسئله با سامانه ارتباطات مردمی بانک مرکزی تماس گرفتم و کارشناس مربوطه به من گفت که کتابفروشی‌ها معاف نیست و خبری که رسانه‌ها منتشر کردند درست نیست.»
حمید انصاری، مدیر کتابشهر زاهدان نیز در تماسی که با ایبنا داشت، گفت: «ما به دلیل کسر کارمزد در تراکنش‌ها در تماسی که با شرکت پرداخت خود داشتیم متوجه شدیم که بخشنامه به صورت کامل برای آن‌ها ابلاغ نشده است؛ البته این مسئله فقط برای ما نیست و سایر همکاران‌مان هم این مساله را دارند.»
تماس با شاپرک و اصلاح کد صنفی
این مسئله چالش‌های زیادی برای کتابفروشان ایجاد کرد و انتشار خبرهایی درباره معافیت یا مشمول بودن آن‌ها موجب شد تا ایبنا در پیگیری‌های خود از بانک مرکزی، صحت و سقم این معافیت را جویا شود. محمدرضا مانی یکتا، مدیر اداره نظارت بر نظام‌های پرداخت بانک مرکزی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا در سخنانی با بیان اینکه فروشگاه‌های کتاب از پرداخت این کارمزد معاف هستند، گفت: «این معافیت اکنون برای کتابفروشان اعمال می‌شود، اما حدود 8 میلیون و 200 هزار پایانه فروشگاهی در همه صنوف کشور فعال است، تعدادی از این صنوف هستند که کد صنفی آن‌ها به دلایل مختلف در سامانه اشتباه درج شده، زیرا ممکن است در آن فروشگاه قبلا کسب و کار دیگری فعال بوده و اطلاعات صنفی پایانه فروشگاهی اصلاح نشده باشند.»
وی ادامه داد: «مواردی از این دست موجب شده که به دلیل مغایرت در اطلاعات از کتابفروشی‌ها کارمزد گرفته شود، در این زمینه در یک دستورالعمل کلی تأکید کردیم، مراکز تماس 12 شرکت پرداخت در سراسر کشور، اطلاعات مشتریان را دریافت کنند و هر مشتری‌ای که اعتراض دارد با شرکت پرداخت تماس بگیرند تا رسیدگی شود.»
مانی یکتا با بیان اینکه کتابفروشان در هر جایی هم که به مشکل برخوردند می‌توانند به مرکز تماس شرکت شاپرک اطلاع دهند، افزود: «در این زمینه شاپرک بررسی می‌کند که چرا مشتری شرکت پرداخت پاسخ مناسب دریافت نکرده و به کار او رسیدگی می‌کند؛ البته روال رسیدگی این است که کتابفروشی‌ها ابتدا باید به شرکت پرداختی که پایانه فروشگاهی به آن‌ها داده است تماس بگیرد و آن‌ها باید اطلاعات را چک کنند که چرا در سامانه مغایرت کد صنفی وجود دارد.»
وی در این زمینه توضیح داد: «ممکن است کتابفروشی باشد که کد صنفی‌اش کتابفروش نباشد چون فعالیت اصلی‌اش کار کتاب نیست یا ممکن است در کنار کار اصلی، خدمات دیگری هم ارائه می‌دهد، آن‌ها باید با شرکت پرداخت فروشگاه خود تعامل کنند و شرکت براساس مجوز کسب و اطلاعات کسبی‌شان در سامانه ترتیب اثر بدهند.»
مانی یکتا همچنین درباره امکان بازگشت مبالغ کسر شده به حساب کتابفروشان نیز، گفت: «میانگین تعداد تراکنش صنف کتاب روزانه در کل کشور پنج عدد است؛ ممکن است یک کتابفروشی 20 تراکنش یا کتابفروشی دیگری یک تراکنش باشد. پنج عدد با میانگین زیر 600 هزار تومان یعنی 5 تا 120 تومان که عددی حدود 580 تومان در روز که البته عدد سنگینی نیست اما قابل بررسی است، در این میان نکته مهم، اصلاح کد صنفی است تا اطلاعات کسبی منطبق بر پروانه کسب اصلاح شود.»
اکنون با این سخنان صریح مدیر اداره نظارت بر نظام‌های پرداخت بانک مرکزی به‌نظر می‌رسد که قانون معافیت کتابفروشان از پرداخت کارمزد کارتخوان‌ها باید کامل و دقیق اجرایی شود و شرکت‌های پرداخت نیز با تکیه به دستورالعمل بانک مرکزی، این مسئله را در سامانه‌های خود اعمال کنند.
نظر شما