به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، دوشنبه، یکم خرداد ۱۴۰۲، جشن یکصدمین زادروز استاد محمدعلی موحد با حضور اعضای پیوسته و وابسته، گروهی از اعضای هیئت‌علمی و پژوهشگران فرهنگستان و همچنین خانواده و همکاران استاد وی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد.

غلامعلی حدادعادل در این جشن گفت: امروز را روز فرخنده‌ای برای خانواده زبان و ادب فارسی می‌دانم از‌آن‌جهت که به‌مناسبت صد سالگی استاد موحد گرد هم آمده‌ایم. پیش‌از اینکه به خود استاد تبریک بگویم از خدا می‌خواهم که سایه او و سایر استادان بر سر فرهنگ ایران‌زمین و جمع فرهنگستان زبان و ادب فارسی مستمر و مستدام باشد.
وی با اشاره به شخصیت چندوجهی موحد افزود: سخن گفتن درباره فضایل استاد موحد وقت مبسوطی می‌خواهد و فرد توانایی که احاطه به جهات مختلف شخصیت وی داشته باشد.

وی با بیان اینکه وجود موحد را نعمتی بزرگ برای فرهنگ ایران و حضورش در فرهنگستان را باعث افتخار می‌داند، گفت: آنچه در وجود وی متجلی شده عشق و علاقه به علم و دانستن است. در صد سالگی با این قامت خمیده روزی نیست اهتمام به کار علمی، فرهنگی و ادبی نداشته باشد. سال‌هاست که مشغول ادامه تصحیح مثنوی معنوی است و  کارهای دیگری هم در میدان‌های مختلف و متنوع کرده‌ که جمع آنها در وجود یک نفر دشوار است.

حدادعادل ادامه داد: موحد بیش از 80 سال است که  وجودش منشا خلق آثار علمی و فرهنگی در کشور است. در کنار این جنبه علمی، ذوق ادبی و اعتدال در فکر‌ و توجه به ظرایف در نگارش، در ترجمه و در سخن گفتن  و دقت در کلام برای همه ما درس‌آموز است. آنچه در شخصیت وی می‌درخشد اخلاق معنوی و انسانی استاد است. هرکس که با ویآشنایی و سروکار داشته باشد، متوجه خلقیّات و روحیه وارسته و ارجمندش می‌شود. وجود وی کیمیایی است که به همه فضائل دیگر ارزش مضاعف می‌بخشد.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی تاکید کرد: خدا را شکر می‌کنیم سایه استادانی چون فتح‌الله مجتبائی و محمدعلی موحد بر سر ماست و إن‌شاء‌الله که ما قدردان باشیم و تلاش کنیم که امثال این استادان بزرگ در آینده در کشور ما به ‌وجود بیاید و وجودشان سایه‌افکن و ثمربخش باشد.

وی در پایان از طرف تمام اعضای پیوسته و وابسته فرهنگستان صدمین زادروز استاد موحّد را تبریک گفت.

محمدعلی موحد نیز ضمن تشکر برای برگزاری جشن تولدش گفت: بحثی است که تئوری توطئه چیست و شما امروز البته بعد از صد سال، من را با این تئوری به این مجلس کشاندید. من عریضه‌ای فرستاده بودم خدمت رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و فکر می‌کردم امروز برای پیگیری آن جلسه داریم.

وی افزود: من معتقدم که پیری و سالخوردگی مثل عاشقی می‌ماند تا عاشق نشده‌ای نمی‌دانی عشق چیست و تا پیر نشوی نمی‌دانی پیری چیست! بله هر‌ آن مقدار که پیر شدی می‌توانی راجع ‌به پیری حرف بزنی و هر قدر که در راه پیش بروی راه را می‌شناسی.

موحد در ادامه درباره اهمیت مرثیه در ادب فارسی گفت: در ادب فارسی بحثی داریم به نام مراثی و در مراثی بحث جالبی درباره خودمرثیه‌سرایی داریم. بسیاری از شاعران برای خود مرثیّه گفته‌اند و شیخ‌الشعرا رودکی با سرودن قصیده «مرا بسود و فرو ریخت هر چه دندان بود» به‌نوعی برای خود مرثیه‌سرایی کرده است و به‌نوعی بنیان مرثیه‌سرایی برای خود را در ادب فارسی گذاشته است.

وی افزود: همزمان با وی کسائی مروزی نیز با ماده تاریخ تولدش مرثیه‌سرایی کرده است. پرسش این است چرا شاعر برای خودش مرثیه می‌سراید؟ مرثیه استغاثه و استرحام است. استرحام می‌کند که به این روز افتاده‌ام! ببینید. «نهیب مرگ بلرزاندم شب و روز/ چو کودکان بدآموز را نهیب دوال».

موحد توضیح داد: تمام مواهب الهی وقتی به آدم می‌رسد به سن‌وسال من که می‌رسد همه مواهب انسان همین‌جور به صف بر لب بام عمر مثل ارکستر هماهنگ با هم می‌ایستند و پر می‌کشند و می‌روند و دیگر بر نمی‌گردند. مرثیه این است.

 عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: چرا عیادت مریض می‌روید؟ عده‌ای برای ثواب اخروی می‌روند ولی گذشته از این سوابق اخروی چه معنا دارد رفتن به عیادت مریض؟ این کار در واقع روحیه دادن به مریض و قوّت‌قلب دادن است. ذات آدمی این‌جور خلق شده که نیاز عاطفی شدیدی دارد، اینکه ببینند کسانی دوروبرش هستند و هوایش را دارند حتی به لفظ باشد و عملی نباشد. پیرنوازی برای روحیه دادن به پیرمرد است و به وی قوت‌قلب می‌دهد. تمام مواهب الهی پر می‌کشند و می‌روند. گوش آدم، چشم آدم، رمق زندگی آدم، همه فروکش می‌کنند و مثل این که همنوایی دارند و کاری هم نمی‌توانی بکنی. به‌هرحال پیش از آن که کار به آنجا بکشد باید خودمان هوای کار را داشته باشیم.

در این مراسم جمعی از اعضای پیوسته و وابسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی شامل فتح‌الله مجتبائی، علی رواقی، محمود عابدی، حسین معصومی همدانی، محمد سرور مولایی، محمد دبیرمقدّم، موسی اسوار، محمدرضا ترکی، مسعود جعفری جزی، محمدرضا نصیری، همچنین گروهی از اعضای هیئت‌ علمی و پژوهشگران فرهنگستان، خانواده و همکاران استاد محمدعلی موحد حضور داشتند.