به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست ظرفیت‌های صنعت نشر در کشور تونس و رونمایی از کتاب «الساده الاشراف فی تونس» با حضور  حجت‌الاسلام محمد اسدی موحد، مولف کتاب و مدیرعامل موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی، سیدحسن عصمتی، رایزن سابق فرهنگی در تونس و جمعی از اهالی رسانه و کتاب چهارشنبه (۲۷ اردیبهشت‌ماه) در سرای ملل سی‌‌و‌چهارمین دوره نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.

عصمتی، رایزن سابق فرهنگی در تونس گفت:  وقتی آقای موحد برای رونمایی از این‌ کتاب دعوت کردند، به حال و هوای تونس سفر کردم. یکی انقلاب اسلامی، یکی انقلاب تونس و خیلی خوشحالم این کتاب «السادة الاشراف فی تونس» درباره تونس نویسی به نگارش درآمده است.

وی ادامه داد: متاسفانه، آفریقا‌‌شناسی در ایران ایجاد نشده،‌ وقتی از یک ایرانی درباره آفریقا سوال می‌شود پاسخ غالبا سیاه‌پوستی، فقر  و تصویری منفی از آفریقا است. در مقابل، من از یک سنگالی پرسیدم با شنیدن نام ایران چه چیز را به خاطر تو می‌آورد، او پاسخ داد: جنگ و نفت؛ شمال افریقا دروازه ورود اسلام به این قاره است.

در شمال آفریقا، تونس در مقایسه با لیبی و مغرب حتی با مصر جایگاه خاصی دارد. تونس چهارراه تلاقی فرهنگ‌ها است و  مجموعه‌ای از فرهنگ‌های مسیحی، یهودی، اسلامی و حتی فرهنگ پیش از اسلام در بحث بربریت را در درون خود دارد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: تونس را «تونس‌الغریب» می‌گویند، تونس برای سادات خیلی مهم است. حضور ادریس از نخستین نوادگان امام حسن مجتبی علیه‌السلام در کشور مغرب و حکومتی که تشکیل داد و همچنان ادامه دارد. تونس و در مجموع شمال آفریقا باید دیده و بررسی شود تا تصویر صحیح‌تری از جایگاه سادات به دست آورد.

رایزن سابق فرهنگی تونس ادامه داد: تونس، کشور سی‌دی‌ها(سیدی)‌ها است، به نظرم باید سیدی‌ها را در مقایسه با امامزاده‌های ایران بررسی کنیم نه بحث زوایا. چون «زاویا» مکان‌هایی بودند که غالبا اهل تصوف آنجا حضور داشتند. اما از لحاظ واژه سی‌دی‌ها به امام‌زاده‌های ایرانیان نزدیک‌تر است.

وی اظهار کرد: بحث حضور حسنین امام حسن و امام حسین‌(ع) در تونس در فتح آفریقا یکی از نکاتی است که در کتاب «الفتوح واقدی» ذکر شده، هم جلیل فاضل بن عاشور این حضور را تایید کردند. بودن بازاری به نام بنی‌هاشم در قرن دوم هجری در شهر قیروان یکی دیگر از این دلایل است.

عصمتی ادامه داد: در نقد کتاب در بحث ساختاری، ورود مستقیم نویسنده به بحث تصوف مطرح است و این تصور را برای برخی خواننده‌ها ایجاد می‌کند که ارتباط مستقیم بین تصوف و سادات است، اما به نظرم من، این رابطه مستقیم نیست. اگر  زیرمجموعه‌هایی چون «تاریخ سادات» در کتاب جداگانه مطرح می‌شد، بهتر بود.
باید به این نکته توجه کرد که کلمه افزیقیه تنها شامل تونس نمی‌شد مغرب و لیبی جزو افریقیه بود و تونس تختگاه محسوب می‌شد. در ضمن، دربحث محتوا، غلبه تصوف و تشیع درباره سادات است شاید درست نباشد بحث سادات را کاملا به تصوف یا تشیع ربط داد‌.

این استاد دانشگاه بیان کرد: مورخان این کشور به خاطر رفتارهای بدی فاتحان عرب در فتوحات خود در شمال آفریقا به ویژه تونس داشتند، از اصطلاح از «المغرب العربی» استفاده می کنند نه «المغرب الاسلامی». اما آقای موحد در کتابشان عنوان «المغرب الاسلامی» را به کار بردند. بحث موضوع آفریقایی بودن مادران برخی ائمه نکته مهمی است.

وی در پایان گفت: در مجموع، کتاب «الساده الاشراف فی تونس» بسیار خوب و دارای موضوع جدیدی است که جای کار زیادی دارد. پیشنهاد می‌کنم  آقای موحد، رایزن‌های فرهنگی را تشویق کنند تهیه اطلس سادات را در جهان آغاز کنند.

در ادامه اسدی موحد، مولف کتاب ضمن تشکر از کارمندان محلی در تونس برای جمع‌آوری و ثبت عکس گفت: خیلی وقت‌ها مجبور بودیم با موبایل عکس بگیریم چون اجازه حمل دوربین به خیلی از جاها نبود. مقدمه  کتاب درباره تصوف، مقدمه آقای دکتر خورشا بر کتاب است.

وی افزود: سه سوال درباره این کتاب مطرح است. نخست اینکه چرا این کتاب تالیف شده است. دوم اینکه چرا درباره شمال آفریقا نوشته شده و در آخر اینکه چرا به زبان عربی؟ اما پاسخ این سوالات نیاز به یک مقدمه دارد. سال ۷۲ ، بیست و چهار ساله بودم دست تقدیر الهی من را به کشور زامبیا کشاند. انجا سفارت هم نداشتیم منِ طلبه به‌عنوان مبلغ به انجا رفتم. خیلی‌ها می‌گفتند شهیدت می‌کنند.

مدیرعامل موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی ادامه داد: بعد از اعتمادسازی، سه گروه ظرفیت و کمک وجود داشت. اول، پیروان مکتب اهل بیت دست ما را گرفتند. چه لبنانی، چه آسیایی، بعد از آن علمای اهل تصوف و  اشراف و در نهایت ایرانیان مقیم در آنجا. 

در تانزانیا هم همین‌طور بود، علمای تصوف از سادات بودند به ما در مقابل حجمه بهائیت کمک می‌کردند، اما تونس ویژگی خاصی دارد، عشق به اهل بیت علیه‌السلام واقعا موج می‌زند. بسیاری ازخانواده‌های با نفوذ و قدرتمند این کشور سادات هستند و به سادات بودن خود افتخار می‌کنند.

وی در ادامه گفت: راه‌های جمع‌آوری اطلاعات این کتاب از دو روش انجام شده است. مطالعه کتابخوانی و مراجعه به کتابخانه و مطالعه کتاب‌های کتابخانه‌های سی‌دی‌ها و ملاقات حضوری با باقی‌ماندگان خاندان سادات است. قطعا این کتاب ایراداتی دارد اما می‌توان از آن به‌عنوان مرجع فِرَق، برای دانشجویان استفاده کرد.

موحدی ضمن اشاره به  پراکندگی اماکن، حرم و رسم‌ آن‌ها در تونس به قرائت اشعار عربی موجود در کتاب «الساده‍ الاشراف فی تونس» پرداخت.

مدیرعامل موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی گفت: دلیل نگارش به زبان عربی، این است که این کتاب برای جامعه علمی و برای اندیشمندان شیعه‌شناسی در کشورهای عربی استفاده شود. ان‌شالله اگر دیدیم نیاز هست این کتاب به گونه‌ای دیگر و با ذائقه ایرانی به فارسی منتشر خواهد شد.

به گزارش ایبنا؛ در پایان این مراسم از کتاب «السادة الاشراف فی تونس» رونمایی شد‌.