به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیین رونمایی از کتاب «آن سوی دیپلماسی سیاست و روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران بر پایه یادداشت‌های دوران وزارت خارجه» اثر دکتر علی اکبر ولایتی در نمایشگاه کتاب 1402 برگزار شد. در این مراسم دکتر کمال خرازی، وزیر خارجه اسبق جمهوری اسلامی ایران، دکتر علی‌اکبر صالحی، وزیر خارجه اسبق جمهوری اسلامی ایران، دکتر علاءالدین بروجردی، مشاور دکتر ولایتی و دکتر حمیدرضا آصفی، مشاور دکتر علی‌اکبر ولایتی سخنرانی کردند.  

در ابتدای این مراسم دکتر حمیدرضا آصفی گفت: بخش عمده‌ای از این کتاب گردآوری شده و به نتیجه رسیده است. دو جلد از این کتاب 14 جلدی تاکنون به طبع رسیده و جلد سوم زیر چاپ است.  شروع نگارش کتاب از سال 1390 آغاز شده است و برای اینکه به طبع برسد استنساخ اولیه شامل ممیزی متون، انتخاب موضوعات و ویراستاری و نظارت محتوایی انجام شد. یک تیم سه نفره برای دسترسی به اسناد همکاری داشتند. هر جلد بین 800 تا 900 صفحه را در برمی‌گیرد. در خاطره‌نویسی‌هایی که دیدم، کمتر به این جزئیات وارد شده بود.  هم‌اکنون بزرگان دیگری مشغول این خاطره‌نویسی هستند، برای اینکه زوایای ناگفته اتفاقات کشور گفته و دیده شود. نکاتی که خط قرمز بود بیان نشده است تا منافع نظام به خطر نیفتد. 

وی افزود: نکته دیگر اینکه سعی بر آن بوده است تا آبرو و شخصیت کسانی که نام آنان در این کتاب ذکر شده است، حفظ شود. آنچه که در کتاب آمده واقعیت و عین حقیقت است. کتاب بسیار فراگیر است، از تشریفات تا جنگ مطالبی در این کتاب آورده شده است که بسیار خواندنی و دست‌آموز است. کتاب با تلاش‌های علی‌اکبر ولایتی و دقت و موشکافی وی تکمیل شده است.

در ادامه این نشست دکتر کمال خرازی، وزیر خارجه اسبق جمهوری اسلامی ایران گفت: شخصیت علی‌اکبر ولایتی بر همگی روشن است. او در تاریخ علم کار بسیاری انجام داده است. البته امروز باید در مورد مسائل سیاست خارجه صحبت کنیم. او یک فرد ولایت‌مدار است و همواره خود را سرباز ولایت دانسته است. او در تمام دوران تصدی خویش و در مدت 16 سال گام‌های مهمی برداشته است. در سال‌های اول انقلاب کار خیلی مهمی انجام نگرفت، اما با آمدن وی دانشکده بین‌الملل وزارت خارجه برای تربیت نیروی انسانی تاسیس شد. واقعیت این است در جاهایی که نتوانستیم نیروهای هم‌طراز انقلاب تربیت کنیم، با مشکل روبرو بودیم. این دانشکده هنوز فعال است و جای تاسف است که صحبت از انحلال این دانشکده به میان آمده است. 

وی افزود: در دورانی که علی‌اکبر ولایتی در وزارت خارجه بود، کشور با مشکلات عدیده‌ای روبرو بود. در زمان جنگ و بعد از آن حل مشکلات کشور تدبیر زیادی می‌طلبید. وی با متانت و صبوری مشکلات را حل می‌کرد. 16 سال تجربه در این کتاب بیان می‌شود. بسیار خوب است از اینکه این اقدام در حال انجام است که خاطرات وی به صورت کتاب دربیاید. چون باید خط مشی را ترسیم کنند. دانشجویان و دیپلمات‌های ما می‌توانند از این یادداشت‌ها بسیار استفاده کنند.

خرازی بیان کرد: روزنگاری در دنیا سابقه دارد و بخشی از تاریخ آن کشورها تلقی می‌شود. مجموعه کتابی تحت عنوان «سیاست خارجه دوران پهلوی» هم در این نمایشگاه عرضه می‌شود. روزنگارها برای ترسیم خط مشی کشورها آنچه که گذشته و آنچه که باید اتفاق بیفتد، موثر است. کتاب خاطرات شکل‌های مختلف می‌تواند داشته باشد که یک شکل همین روزنگاری است.
 
 دکتر علی‌اکبر صالحی، وزیر امور خارجه اسبق جمهوری اسلامی ایران در ادامه این مراسم گفت: علی‌اکبر ولایتی یک شخصیت مبرز و در شأن جمهوری اسلامی ایران است که بعد از 16 سال به عنوان یک نماد درآمده است. وجود وی با وزارت خارجه عجین شده است. سیستم وزارت امورخارجه در زمان او شکل گرفت و ساماندهی شد و به عنوان یک میراث به دست بقیه رسید. وی یک قطب‌نما و جهت‌دهنده سیاست خارجی تلقی می‌شود. بعد از وی همگی در امتداد آن حرکت کردیم. بعضی‌ها به اعتبار شرایط تندتر یا کندتر حرکت می‌کردند ولی هدف رسیدن به مقصدی به سوی جهت روشن بود.

وی افزود: ما تجارب گذشته را نباید دوباره زندگی کنیم بلکه باید بنویسیم. ما گذشته‌ را دوباره زندگی می‌کنیم. باید از تاریخ عبرت بگیریم. حوادث و اتفاقات نوعا سلبی است که باید ما را پخته کند. تجربه‌های دیگران باید انسان‌های وارث را پخته کند. چون اگر پخته شویم، دیگر خام نمی‌شویم. اگر بخواهیم جوان‌گرایی کنیم، جوانان داغ هم هستند، اما ریسک‌پذیر و شجاع هم هستند که اینها خوبی‌های جوان‌گرایی است اما پختگی هم لازم است. جوانان کتاب را خوب بخوانند تا پخته عمل کنند و خام عمل نکنند. من کتاب را خواندنی می‌دانم. «آینده خواندنی است» عبارت پرمعنا و نغزی است. در نوشتن این کتاب ملاحظاتی را داشتند که این خوب است. اما در غرب این ملاحظات نیست. تصویر یا صدا را بدون روتوش پخش می‌کنند. اگر روتوش نداشتیم، بهره بیشتری می‌داشتیم. البته خود جامعه باید فرهیخته باشد. خود خواننده فرهیخته باید هر چیزی را جای خود قرار دهد. 

صالحی بیان کرد: خاطرات باید به گونه‌ای نوشته شود که مخاطبش جمعی از جامعه باشد که هر کس برداشت خودش را داشته باشد. این موفقیت‌ها و این شکست‌ها تجربه است. مقام معظم رهبری عبارت جالبی در مورد وزارت امور خارجه دارد؛ «وزارت خارجه نیمی از دولت است، چون ویترین جمهوری اسلامی در عرصه بین‌المللی است». این عبارت بار سنگینی را بر عهده پرسنل وزارت خارجه می‌گذارد. این کتاب‌ها کمک می‌کند تا وزارت خارجه وظایف خود را به نحو احسن به انجام برساند. روزانه نوشتند و دوستان پیاده‌سازی و مستندسازی کردند که ارزشمند است. ارزش این کار به مستندنویسی آن است.  این کتاب خیلی با اسناد مطابقت داده شده و مستند شده است. امیدواریم آیندگان حسن استفاده را از کتاب بکنند. 

در ادامه این مراسم دکتر علاءالدین بروجردی، مشاور علی‌اکبر ولایتی گفت: امروز نمایشگاه معطر به حضور مقام معظم رهبری بود. واقعیت این است که علی‌اکبر ولایتی چهره ماندگار سیاست جمهوری اسلامی ایران و طب بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران است. ویژگی‌های برجسته‌ای در وجود وی جمع شده است. تدین، خداباوری، ولایت‌مداری از ویژگی‌های برجسته دکتر ولایتی است. گاهی تا ساعت دو بامداد برای تهیه گزارش برای مقام معظم رهبری بیدار می‌مانند. احساس مسئولیت و پرکاری ایشان مثال زدنی است.

وی افزود: در دوران کرونا شاهد بودم گاهی به دلیل تلفات بالا می‌گریستند. همیشه به به علم و دانش اهمیت می‌داد و آن را به همگی توصیه می‌کرد. البته توصیه آن باید یک محور در زندگی قرار بگیرد. شجاعت وی در تصمیم‌گیری‌ها از او چهره ماندگار ساخته است. وی هر روز خاطراتش را می‌نویسد. تدوین این کتاب فقط خاطره‌نویسی به معنی روزنگاری نیست بلکه دانشنامه‌ای است که به فرمایش امام علی(ع) بالاتر از علم است. این مجموعه به عنوان کتاب مرجع مجموعه‌ای ارزشمند است که از دست‌اندرکاران برگزاری این مراسم تشکر ویژه می‌کنم.    

سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «آینده خواندنی است» ۲۰ تا ۳۰ اردیبهشت‌ماه در مصلی امام خمینی‌(ره) و همزمان به‌صورت مجازی در ketab.ir  در حال برگزاری است.