خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) مجتبی طاووسی مدیر امور نظارت و راهبری فناوری، نوآوری و اقتصاد دانش‌بنیان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی کتاب «هوش مصنوعی و آینده آموزش در دانشگاه‌های ایران»، نوشته محمد حسینی مقدم، را برای خرید از نمایشگاه کتاب 1402 پیشنهاد داد و نوشت: هوش مصنوعی و فناوری‌های آن مانند چت‌جی‌بی‌تی[1]، یکی از عناوین وایرال[2] و پراستفاده در اخبار و مقالات در دوران ما است و احتمالاً در آینده نیز این موضوع از تب تاب خود باز نخواهد ایستاد و رویدادهای اکنون، نشانه‌های رقم‌خوردن عصر جدیدی بنام هوش مصنوعی در تاریخ انسانیت ما (کیسینجر و همکاران، ۲۰۲۲) خواهد بود.
روند افزایش اقبال به هوش مصنوعی محدود به اخبار و مقالات نیست؛ بلکه در عناوین کتب فارسی نیز این روند عیان است با جستجوی انجام‌شده در سایت خانه کتاب و ادبیات ایران[3] در محدوده ده سال اخیر، انتشار کتب با عنوان هوش مصنوعی بیش از چهار برابر شده است. همچنین در مجموع 397 عنوان کتاب در ده سال اخیر منتشرشده است که ازاین بین تنها ۹۳ عنوان کتاب غیر کمک آموزشی و تألیفی است.
با بررسی عناوین و خلاصه کتب فوق می‌توان جای خالی کتبی که موضوع هوش مصنوعی را از دو وجه مزایا و معایب برای کشور به‌صورت علمی بررسی کند و آینده تغییرات آن را به تصویر بکشد احساس کرد. کتاب «هوش مصنوعی و آینده آموزش در دانشگاه‌های ایران»، نوشته محمد حسینی مقدم، عضو هیئت‌علمی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی، این نیاز مهم را در حوزه مشخصی به نحو شایسته پاسخ داده است.
کشور ما در مسیر پیشرفت خود، به تصاویر واضح و روشنی از تأثیرات روندهای جهانی مانند هوش مصنوعی نیاز دارد و کتاب فوق در قالب هشت فصل، این تصاویر را به شکل سناریوهایی بیان کرده است؛ فصل اول با ادبیات جذابی تحولات و مفاهیم هوش مصنوعی را بیان می‌کند و در فصل دوم تا چهارم موضوع هوش مصنوعی در محدوده آموزش عالی در بعد جهانی بررسی میشود. در فصل پنجم و ششم این موضوع از منظر جامعه علمی و متخصصان آن، مورد پژوهش قرار می‌گیرد. همچنین در فصل ششم به دلیل بیان جزئیات دقیقِ روش‌تحقیق، این فصل برخلاف فصول دیگر کمی خسته‌کننده است.
اما فصل هفتم توانسته است با جذابیتی تمام و ترکیب بررسی‌های کیفی و کمی که در فصول قبل به آن اشاره شد چهار سناریو آینده تأثیر هوش مصنوعی بر آموزش دانشگاهی در ایران را به‌صورت خلاصه بیان کند و فصل هشتم در جمع‌بندی کتاب، جهت رسیدن به سناریو مطلوب که نام زیبای سیمرغ را بر روی آن گذاشته است گزاره‌های تجویزی بسیار ارزشمندی را ارائه کرده است که باتوجه به زمانه انتشار کتاب که مصادف با تدوین سند ملی هوش مصنوعی ایران است بسیار قابل استفاده در توسعه این فناوری دوران‌ساز است.
در پایان مناسب است به طرح جلد هنرمندانه کتاب، اشاره کرد که در عین سادگی استعاره‌های مرتبطی در آن نهفته است. طرح، نشان‌دهنده تغییر متعدد دایره‌وار نیمه درب ورودی دانشگاه تهران به‌عنوان نماد دانشگاه در ایران است که در نظمی بازخورد‌وار، گویی برخی از پیام‌های کتاب را که دربردارنده تغییر و تحول عظیم در آینده دانشگاه‌های متأثر از هوش مصنوعی است را نشان می‌دهد و از «منظر آینده‌پژوهی نکته مهم رویارویی هوشمندانه و پیش‌دستانه[4] با تغییر و مدیریت پیامدهای آن است».
دوشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ - ۰۹:۴۹
نظر شما