به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) در گلستان، دومین نشست دورهمی فرهنگی با موضوع «سمفونی استرآباد» به همت سرای فرهنگ و رسانه گلستان و همکاری موسسه فرهنگی میرداماد، با حضور جمعی از اهالی قلم و دوستداران فرهنگ و ادب، دوشنبه (3بهمن‌ماه) برگزار شد.


احمد خواجه‌نژاد، نویسنده و مدیرموسسه فرهنگی میرداماد گرگان و مدیر انتشارات بنام و مؤلف آثاری چون «بچه‌های نصرآباد»، «غبار صحرا»، «ستارگان خاک»، «نیم ساعت تا شهادت»، «ظهر آدینه»، «یاد ایام و نسل ماندگار» گفت: رمان «سمفونی استرآباد» به قلم سید‌محمد میر‌موسوی، سال جاری و به شمارگان 500 نسخه در 550 صفحه رقعی به همت انتشارات بنام روانه بازار نشر شده است.

وی در ادامه به معرفی اجمالی نویسنده پرداخت و افزود: سید‌محمد میر‌موسوی، متولد سال 1344 در روستای کُلاجان سادات از توابع بخش مرکزی گرگان است که تا به امروز 19 کتاب از‌جمله «آقاجان سرهنگ»، «پرچین‌های بلند»، «سحری خوان»، «سرخ‌باد»، «چمدان سفر»، «کلاجان»، «سایه‌های بهار»، «پادشاه سبدباف»، «هفت‌بیجار»، «پیش خودمان بماند» و «سوز و ساز» را منتشر کرده است.

احمدخواجه‌نژاد درباره هدف از برپایی دورهمی‌های فرهنگی به همت سرای فرهنگ و رسانه گلستان، گفت: در این دورهمی‌ها مقرر شده هر بار یک اثر یا یک اثر‌آفرین فرهنگی از دیار گرگان را معرفی کنیم.

وی با تأکید بر اینکه هدف از برپایی این دورهمی‌ها نقد و تحلیل آثار نیست، بلکه صرفاً به دنبال معرفی عام یک اثر فرهنگی یا یک اثر‌آفرین فرهنگی هستیم، ادامه داد: صاحبان قلم و اندیشه بسیاری در این دیار زیست می‌کنند که متأسفانه به خاطر وجود خلأ حمایتی و رسانه‌ای به‌ویژه در رسانه ملی، آنگونه که شایسته است در میان عامه مردم معرفی نشده‌اند.

خواجه‌نژاد افزود: در سرای فرهنگ و رسانه گلستان بنا داریم دست‌کم در هفته اول هرماه بدون تکلف و تشریفات و با حداقل هزینه این سرمایه‌های قلمی یا تولیدات فرهنگی را در حد توان و به نحو احسن معرفی کنیم که بی‌شک برای ادامه راه ضرورت هم‌افزایی دوستداران فرهنگ و ادب برای اطلاع‌رسانی ضروری است.

                          

وی سپس ضمن قدردانی از تلاش و دقت نظر نویسنده رمان و تلاش مجدانه او در خلق داستانی دل‌نشین با بهره‌مندی از منابع تاریخی و قلمی موجود درباره نهضت مشروطه در منطقه، گفت: جهان و ادبیات تاریخ برای خوانندگان عام، خشک و رسمی است؛ اما به همت سید محمد میر موسوی بخش مشروطه کهن دیار استرآباد در قالب رمانی دل‌نشین به مخاطب عرضه‌شده است که در عین دارا بودن ویژگی‌های ادبی متعدد، خواننده را با این بخش از تاریخ منطقه آشنا می‌کند.

خواجه نژاد ادامه داد: مولف به منابع مختلف رجوع کرده و با اشراف و تاسی از این منابع که در پایان کتابش از آن‌ها نام‌برده، اثری را خلق گرده که حتی مخاطب عام را با خود همراه می‌کند.

وی سپس به پیشینه دیار استرآباد (شهر قدیم گرگان) و مشروطه‌خوانی و مخالفانش در منطقه اشاره کرد و گفت: هدف قرار دادن موضوع مشروطه در رمان و دیار استرآباد به‌عنوان زیست بومی که در آن دغدغه مشروطه بوده از نکات بارز اثر است.

خواجه‌نژاد در ادامه با اشاره به مصادیقی از دل رمان ازجمله نقل‌قول‌هایی از کتاب مخابرات استرآباد (گزارش‌های حسین قلی خان مقصودلو)، گفت: مولف در جای صحیح و هنرمندانه از این گزارش‌ها در رمانش بهره برده و در گوشه و کنار این رمان بعضا شاهد استنادات تاریخی هستیم؛ همچنین در سراسر رمان با اسامی واقعی مشروطه خواهان و مخالفانش، اسامی اماکنی از منطقه که امروزه دیگر از آن چیزی باقی نمانده روبه‌رو هستیم که نویسنده هنرمندانه آن‌ها را در کنار آداب و سنن منطقه، در این اثر بازگو و به‌نوعی احیا کرده است.

وی سپس به وجود تصویرسازی‌های متعدد و بیان واقعیت‌های دوره قاجار و دخالت بیگانگان در اثر اشاره کرد و افزود: احیا بسیاری از واژه‌ها و اصطلاحات محلی، معرفی فرهنگ بومی شامل غذا و پوشاک و مواردی ازاین‌دست در اثر به چشم می‌خورد. حتی مؤلف در رمانش از کُلاجان سادات زادگاهش هم یادکرده و عرض ارادتی نشان داده به‌گونه‌ای که انگار کلاجان بخشی از تاریخ مشروطه و مشروطه خوانی کهن دیار استرآباد بوده است.

                               

در ادامه برنامه دورهمی فرهنگی، سید‌محمد میرموسوی، نویسنده رمان «سمفونی استرآباد»، گفت: فرار محمدعلی شاه و مشروطه 2 نقطه از تاریخ بود که نظر من را برای خلق اثر جلب کرد و احساس کردم در قالب رمان به سراغش بروم.

وی با اشاره به اینکه اگر هر ماجرایی در قالب هنر عرضه نشود ممکن است درگذر تاریخ فراموش شود و ماندگار نشود، افزود: در این اثر قرار و بنا نداشتم تمام تاریخ و وقایع آن را بگویم؛ بلکه مُراد من خلق اثری داستانی با بهره‌مندی از کنش‌ها و واکنش‌ها و اوج و فرودها با تکیه‌ بر کنکاش‌ها و مطالعات شخصی تاریخ مشروطه منطقه در قالب ادبی رمان بود؛ کما اینکه هم‌اکنون در حال قلم‌ زدن اثری داستانی با نگاهی به ماجرای اشغال استرآباد به دست شوروی هستم.

در ادامه عبدالناصرمهیمنی، فعال فرهنگی و رسانه‌ای و فرهنگی بازنشسته، گفت: با سید‌محمد میرموسوی، نخستین‌بار حدود سال 1365 شمسی و زمانی که در رادیو گرگان مسئولیت داشتم آشنا شدم و از همان زمان شاهد پُرکاری قلمش و نوشتن مطالبی درباره روستا زادگاهش و منطقه بوده‌ام.

وی به پشتکار و جدیت نویسنده سمفونی استرآباد و استمرار در قلم‌زدن و انتشار آثار قابل‌توجه اش توسط ناشران گوناگونی همچون سروش، سوره مهر، نیستان و قدیانی و روزنه اشاره کرد و گفت: ما در این اثر به جد با یک سمفونی قوی از بیان احساسات، اسامی متعدد از آدم‌ها، مکان‌ها، آداب و عادت‌ها و ظرفیت‌های منطقه مواجه هستیم که حتی برای نسل جوان ناآشنا به تمام این ویژگی ها خواندنی است.

مهیمنی ادامه داد: معتقدم در این منطقه ناگفته‌های فرهنگی زیادی داریم و باور دارم اگر به صاحب‌قلمی چون سید محمد میر موسوی توجه شود، می‌تواند آن را در قالب داستان برای نسل کنونی بازگو کرده و کمکی برای ماندگاری‌اش برای آیندگان کند.

در ادامه رحمت‌الله رجایی، نویسنده، پژوهشگر، فرهنگی بازنشسته و فعال فرهنگی و رسانه‌ای و مؤلف کتاب‌هایی چون آتش همچنان بدون دود، آموزش‌وپرورش نوین گرگان، استعمار در دیار سبز، پرچم‌دار نوگرایی در استرآباد، پس از اشاره به وقایع مشروطه به‌عنوان یکی از بُرهه‌های تاریخی کشورمان، گفت: با نگاهی به منابع مختلف تاریخی در گوشه و کنار کشورمان شاهد رویدادهای مشروطه‌خواهی و مخالفت‌هایی در برابر آن را شاهدیم که سید‌محمد میر‌موسوی با هنر داستان توانسته این بخش از تاریخمان در دیار استرآباد را به‌گونه‌ای ارزشمند قلمی کند که معتقدم به ماندگاری و شناخت جریان مشروطه کمک می‌کند.

                             

وی به برخی از آثار قلمی منطقه که به تاریخ مشروطه نگاهی داشته‌اند اشاره کرد و افزود: سمفونی استرآباد از دل اسناد تاریخی آمده است و با قلمی روان و در کنار ذکر اسامی شخصیت‌های واقعی و ارجاع‌های تاریخی، شخصیت‌هایی تخیلی چون عطار را برای پیشبرد داستانی جذاب خلق کرده است و به‌گونه‌ای این‌ها درهم‌تنیده می‌شوند که وقتی کتاب را می‌خوانیم کاملاً خود را در عمق ماجرا حس می‌کنیم.

رجایی سپس به برخی دیگر از آثار نویسنده که ماحصل تجربه‌های زیسته و تاریخی نویسنده است اشاره کرد و گفت: امیدوارم میر‌موسوی همچنان باقوت مضاعف به قلم‌زدن درباره تاریخ و فرهنگ منطقه در قالب داستان‌های خواندنی خود ادامه دهد.

در بخش پایانی نشست دورهمی، پس از چند پرسش و پاسخ کوتاه بین حاضران و نویسنده، به‌رسم ادب و یادبود، تندیسی به سید محمد میر موسوی از سوی سرای فرهنگ و رسانه گلستان اهدا شد.