به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست نقد و بررسی مجموعه کتاب «قصه‌های حنانه» با حضور حجت‌الاسلام محمدرضا زائری، جعفر توزنده‌جانی و علی بابا‌جانی، نویسنده کتاب، سه‌شنبه (21 تیرماه) در خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.

در ابتدای این نشست بابا‌جانی درباره ایده نوشتن این کتاب گفت: در سال 1393 بود که ایده این کتاب به ذهنم رسید و از آنجایی که من سه دختر دارم و حجاب دغدغه اصلی‌ام بود به دنبال کتابی بودم که جنبه ظاهری حجاب را در‌نظر نگیرد و به دنبال این بودم که حجاب را چگونه به بچه‌هایم بشناسانم؛ چراکه یک دید منفی در جامعه درباره حجاب وجود دارد و من سعی داشتم که به بهترین شکل مقوله حجاب را به فرزندانم بیاموزم.
وی افزود: نکته مهمی که باید به آن اشاره کنم بحث توجه به خود است که توجه به خود می‌تواند کمک کند که بدانیم از کجا آمدیم،‌ در کجا قرار داریم و به کجا می‌‌رویم و در مجموعه «قصه‌های حنانه» نیز سعی کردم به کودکان آموزش دهم که به وجودیت خود پی ببرند و در برخورد با دیگران درباره این موضوع معقولانه رفتار کنند و طی صحبت‌هایی که انجام شد تصمیم گرفتم که این کتاب را بنویسم. در ادامه این نشست توزنده‌جانی درباره این مجموعه کتاب گفت: شخصیت و ماجراها در هر داستانی متفاوت است؛ اما این مجموعه واکنش‌های خوبی را بین کودکان به همراه داشته است. از این مجموعه دوازده جلدی من فرصت کردم یازده جلد آن را مطالعه کنم که اولین و مهم‌ترین چیزی که در این کتاب به آن اشاره شده زبان کودکانه است که به خوبی رعایت شده و مخاطب به راحتی می‌تواند با آن ارتباط برقرار کند.
 
وی افزود: خواسته من این است که داستان می‌توانست قشنگ‌تر شود به شرطی که در داستان شخصیت فاطمه کار کودک را دست‌کم نگیرد و فکر نکند که بسیار راحت است و نکته دیگر اینکه شخصیت حنانه می‌توانست فعال‌تر باشد مثلا در «عکس زیبا» داستان در کل داستان ساده‌ای است یا در داستان «باتلاق» که تمثیلی از دنیا است و خوبی‌ها و بدی‌ها‌ی این دنیا را نشان می‌دهد و به خوبی این موضوع را به کودکان آموزش می‌دهد.

وی افزود: از لحاظ ساختاری این حرکت بسیار زیبا و حال و هوای کتاب کودکانه است و همین باعث می‌شود که داستان بیشتر در ذهن کودک بماند و در نا‌خودآگاه آن ماندگار شود و کودک متوجه می‌شود که دنیا شامل خوبی‌ها و بدی‌ها است و گاهی نیز می‌شود که کسی را از باتلاقی که قرار است درون آن بیفتد نجات داد.  
  
در ادامه این نشست زائری درباره این مجموعه کتاب گفت: این کار در فرم و قالب و محتوا بسیار ارزشمند است و باید توجه داشت که کار تصویر‌گری کتاب نیز واقعا خوب بوده است چراکه جنس تصویرگری و شادابی کار بسیار عالی است؛ اما غیر از تصویر‌گری، فرم کتاب، جلد کتاب، صفحه‌آرایی و چینش کار و هم‌خوانی تصویر و متن بسیار خوب است در بعضی از کار‌ها ما شاهد این هم‌خوانی متن و تصویر نیستیم در صورتی که شاید متن و تصویر هر کدام جداگانه کار‌های قوی‌‌ای باشند؛ اما در کنار هم همخوانی ندارند.

وی افزود: ما در انتقال مفهوم حجاب بسیار اشتباه کردیم همانطور که بابا‌جانی گفتند دغدغه‌شان از نوشتن این مجموعه کتاب بچه‌های خوشان بوده است و نکته مهم این است که ما نمی‌دانیم که مخاطب چه ذهنیتی درباره این مطلب دارد و بعد از خواندن آن به چه ذهنیتی می‌رسد.

زائری درباره حجاب گفت: اگر قرار است با مخاطبی که حجاب را قبول ندارد صحبت کنیم باید ادبیات‌مان با آن شخص متفاوت باشد و مناسب آن فرد باشد؛ اما یک سوال کلیدی که دارم این است که آیا اصلا درباره حجاب باید کتاب نوشت؟ این سوال را از این بابت مطرح کردم که مگر طرف مقابل ما برای بی‌حجابی کتاب نوشته یا بیلبورد زده است و چیزی که حجاب را مخدوش کرده است آگهی‌های تبلیغاتی تلویزیون است که درباره زندگی صحبت می‌کند حالا ما بیاییم هرروز درباره حجاب صحبت کنیم و برنامه ترتیب دهیم.
 
وی افزود: کدام یک از دخترانی که حجاب ندارند هدفشان این است که ما درباره حجاب سوال داریم پس بحث آ‌ن‌ها بحث کلامی نبوده است که برایشان کتاب تالیف شود چراکه کسانی که حجاب دارند نیز با کتاب باحجاب نشده‌اند آن‌ها نیز براساس الگو‌هایی که داشته‌اند مثل مادر‌بزرگ و... با حجاب شدند. اگر از کسی که به حجاب اعتقاد ندارد هم بپرسیم می‌گوید این راهش نیست اگر قرار است کاری اثر‌بخش انجام دهیم نباید مستقیم به آن اشاره کنیم مثلا در ماه مبارک رمضان اگر کسی احساس کرد که روزه‌داری به آن احساس خوبی می‌دهد شاید روزه بگیرد، اما اگر بخواهیم آن را تحت فشار بگذاریم نمی‌توانیم توقع داشته باشیم که آن شخص روزه بگیرد.

باباجانی درباره واکنش به این مجموعه کتاب گفت: شاهد واکنش‌های خوبی درباره این مجموعه کتاب بودم که حتی من را به نام «آقای حنانه» می‌شناسند؛ اما باید بگویم که انتشارات به‌نشر حرکت بزرگی انجام داده است تا دیدگاه دیگری را درباره حجاب نشان دهد.

توزنده‌جانی درباره تصویرگری این مجموعه گفت: در کتاب «حنانه گزارشگر می‌شود» تصویر هرچقدر هم چشم‌نواز باشد؛ اما مهم‌تر از آن این است که همراه با متن باشد نکته‌ای که بسیار مهم است این است که ثروتیان تصویرگر کتاب آداب و رسوم را به خوبی در تصویرگری نشان داده است.

وی افزود: مفاهیم را باید با ظرافت و غیر‌مستقیم ارائه کرد کاری که دقیقا مادربزرگ حنانه در مواجهه حنانه با چادر انجام می‌دهد. نکته مهم دیگر این است که تصویری که همه‌مان از مادربزرگ داریم در کتاب رعایت شده و کتاب به خوبی به پایان رسیده است. در کتاب «نقاشی حامد» به خوبی به نقش مادر اشاره شده است یعنی در این داستان مادر به خوبی دعوای بین خواهر و برادر را کنترل می‌کند و در آخر داستان حامد نقاشی‌ از خانواده می‌کشد که بهترین تصویر را از خانواده نشان می‌دهد که باید بگویم این کتاب در ستایش مادر است.

زائری در باره این کتاب گفت: در متن داستان باباجانی به طور غیر مستقیم به حجاب اشاره کرده است که می‌توان حتی از این کتاب انیمیشن و سریال ساخت. در حال حاضر ویدیو‌هایی وجود دارد که زندگی کردن را به کودکان می‌آموزد؛ اما مشکل کار این است پیامی که رسانه‌های ارتباط جمعی به کودکان می‌دهد یک چیز است و از طرفی ما اصرار داریم که این پیام‌ها اشتباه است یعنی همه دست‌به‌دست هم دادند که بگویند حجاب بد است بعد به ما می‌گویند که بگوییم حجاب خوب است مثلا در مهم‌ترین ساعات تبلیغات تلویزیون را به چیز‌های بی‌ارزش اختصاص می‌دهند بعد در بی اهمیت‌ترین ساعات به ما می‌گویند صحبت‌های کلیشه‌ای درباره حجاب بزنیم.

وی افزود: در حال حاضر به دلیل حجم کار‌های زیاد کارها‌ی خوب دیده نمی‌شود و نقش خانواده بسیار کمرنگ شده است در گذشته نقش خانواده بسیار پررنگ بود و خانواده‌ها به خوبی مفاهیم را به کودکان انتقال می‌دادند؛ اما امروزه این وظیفه به عهده سازمان تبلیغات و... است و خانواده‌ها فراموش شدند.

توزنده‌جانی به عنوان سخن پایانی گفت: اگر زاویه دید در داستان به کودک نزدیک باشد و کودک خودش به دنبال حل مسئله برود کودک احساس اعتماد به نفس نزدیکی به داستان می‌کند.