به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، به نقل از روابط عمومی برنامه تلویزیونی چراغ مطالعه، در شب اول از چهارمین هفته برنامه چراغ مطالعه که سه‌شنبه بیستم مهرماه بر روی آنتن رفت ابتدا مروری بر اخبار حوزه‌ی کتاب و نشر شد. در مرور اخبار این قسمت خبرهایی از جایزه‌ی بوکر و جایزه‌ی ملی کتاب آمریکا گفته شد. سپس در ادامه‌ این بخش اخبار تازه‌های رمان در دنیا مرور شد. کتاب «خطر» آخرین اثر از سه گانه‌ی وود وارد درباره‌ی ترامپ و کتاب «خاموش شدن» با موضوع پیامدهای اقتصادی همه‌گیری کرونا اثر آدام توز از جمله کتاب‌هایی بودند که در این بخش بررسی شدند.

سپس در بخش «چی را چطور بخوانیم؟!» محمدعلی علیزاده در خصوص چگونه خواندن سعدی سخن گفت. وی در مورد تصحیحات مختلفی که بر بوستان و گلستان و همچنین غزلیات سعدی رفته است صحبت کرد. و در ادامه به معرفی کتاب‌هایی که به ما در آشنایی با این شاعر کمک می‌کند پرداخت. «سعدی» اثر ضیاء موحد، «شوریده و بی‌قرار» نوشته‌ی حسن انوری و «سعدی در غزل» اثر سعید حمیدیان از جمله کتاب‌هایی بودند که در این بخش توسط محمدعلی علیزاده معرفی شدند.

در بخش فارسی وار این برنامه شیخ سعد بوسو پژوهشگر ادبیات و زبان فارسی از سنگال مهمان چراغ مطالعه شد و محمد سجاد نجفی مجری برنامه با او درباره «زبان فارسی از بیرون» و «شعرای کلاسیک و معاصر زبان فارسی» گفت‌وگو کرد.

در بخش پایانی شب اول این هفته از برنامه چراغ مطالعه محمد حسین نظری از تجربه خواندن خود در مورد کتاب «خرد و توسعه» نوشته رضا داوری اردکانی، چهره ماندگار فلسفه و رئیس فرهنگستان علوم، سخن گفت.

در شب دوم برنامه چراغ مطالعه در هفته چهارم، کتاب «خرده عادت‌ها» نوشته جیمز کلییر با حضور زهرا صادقی، مترجم اثر نقد و بررسی شد.
سجاد نجفی، مجری برنامه در ابتدا از صادقی خواست تا کتاب را به صورت خلاصه معرفی کند.

صادقی گفت: نویسنده کتاب «خرده عادت‌ها»، این اثر را براساس تجربیات شخصی خودش و اتفاقاتی که برای خودش افتاده نگاشته است و گام به گام با خواننده حرکت می‌کند و در هرگام توضیح داده که چه کرده که به موفقیت رسیده است. از این جهت، کتابی است که خواننده با این کتاب همراه می‎‌شود و هرکسی می‌تواند خودش را پیدا کند. ایده اصلی کتاب این است:« تلاش کنید عادت‌های خوب در خودتان ایجاد کنید و به جای اینکه یک موفقیت بزرگ برای خودتان تعریف کنید به مسیر نگاه کنید و گام‌های کوچک بردارید». مثلا درباره چاقی به لاغر شدن سریع خود فکر نکنید و در عوض تلاش کنید گام به گام در این مسیر قدم بردارید. در واقع حرف اصلی کتاب این است که شاید در نهایت به هدفتان نرسید اما در مسیر عادت‌های خوبی در خودتان ایجاد کرده‌اید و همین کافیست. چون این عادت‌ها تاثیرشان را روی زندگی شما خواهد گذاشت.

وی افزود: این کتاب برای جیمز کلییر به نوعی سکوی پرتاب است چون به گفته خودش وقتی این کتاب را می‌نوشته یک سایت متوسط و معمولی داشته ولی پس از این کتاب به جلسات و نشست‌های مختلف دعوت می‌شود و کسب و کارش رونق می‌گیرد.

این مترجم درخصوص چگونگی ترجمه اثر توضیح داد: وقتی ناشر به من پیشنهاد ترجمه داد و من کتاب را دیدم حس خوبی از آن گرفتم و پذیرفتم که آن را ترجمه کنم. ضمن اینکه خود من کسی بودم که در ساختن عادت‌های دراز مدت مشکل داشتم و فکر کردم اثر مناسبی برای ترجمه است. به طور کلی این کتاب برای کسانی که مسیری را رفته‌اند و فکر می‌کنند به نتیجه نرسیدند و به نوعی سرخورده‌اند مناسب است چون به افراد تکنیک‌های ساده می‌دهد. این را هم بگویم که نویسنده اثر ادعا ندارد که محقق و پژوهشگر حوزه است اما مثال‌هایی که می‌آورد، علمی و عینی است.

نجفی  در ادامه به یکی از نقدهایی که به این اثر شده پرداخت و بیان کرد: یکی از منتقدین این اثر گفته اینکه بگوییم مسیر مهم است نه نتیجه، حالت افیونی دارد و اتفاقا نتیجه خیلی مهم است. نظر شما در این باره چیست؟

صادقی گفت: به ما همیشه اینگونه القا شده که انگار موفقیت در یکجایی منتظر ماست و ما اگر به آن نرسیدیم مشکل خودمان است. اینگونه نگرش نوعی سرخوردگی درما ایجاد می‌کند. این کتاب به ما می‌گوید: «موفقیت و تصویر کلی را در نظر داشته باش ولی آن را هدف قرار نده در عوض عادت های خود در خودت ایجاد کن و در نهایت اگر به آن تصویر بزرگ نرسیدی چیزی از دست ندادی و یک هویت جدید پیدا کردی».

مترجم کتاب خرده عادت‌ها دلیل پرتیراژ بودن اثر را همراه شدن نویسنده با مخاطب دانست و گفت: نویسنده به گونه‌ای شما را وارد دنیایی می‌کند که انگار گام به گام در کنار شماست و با او حرکت می‌کنید. اینکه یک مخاطب اتفاقات یک کتاب را در دسترس ببیند خیلی مطلوب است.

وی ادامه داد: این کتاب، چون گام به گام و فرایندی است باید پیوسته خوانده شود و نمی‌توان یک فصل را خواند و فلان فصل را نخواند. مخاطب اصلی کتاب هم آدم‌هایی هستند که خیلی به دیوار خوردند و برگشتند و یا آدم‌هایی که می‌خواهند به تصویر آرمانی که از خودشان ساختند برسند.

صادقی توضیح داد: در بازار نشر، کتاب‌های روانشناسی و یا جامعه‌شناسی به اصطلاح زرد و بازاری وجود دارد ولی این کتاب جزو این دسته از کتاب‌ها نیست. چون در این کتاب برخلاف کتاب‌هایی که می‌گویند چگونه یک شبه پولدار شوید، لاغر شوید و امثال اینها می‌گوید که به سرعت نمی‌توان به یک هدف رسید و اتفاقا باید خیلی آرام آرام و با صبر حرکت کنی. ویژگی دیگر کتاب این است که پیچیدگی ندارد و لازم نیست برای رسیدن به یک هدف ریاضت بکشید.

این مترجم اضافه کرد: من به عنوان کسی که کتاب را خوانده نه ترجمه کرده و بسیاری از گام‌های آن را عملی کرده، باید بگویم این اثر به ما می‌گوید که پتانسیلی که در درون خودت داری را محقق کن و مسیری را برو که مخصوص خودت است. بنابراین نمی‌توانم به این کتاب عنوان عامه‌پسند بودن بدهم چون در نهایت مخاطب خودش تصمیم می‌گیرد که چه کند و عامه پسند بودن همیشه هم بد نیست؛ اینکه یک کتابی باب میل عامه مردم باشد خیلی هم خوب است.

وی در پایان درخصوص چالش های ترجمه کتاب خرده عادت‌ها گفت: هرکتاب یک دنیایی دارد و برای مترجم یک چالش ایجاد می‌کند. این کتاب، متن بسیار روانی داشت ولی جملاتی داشت که من خیلی سرترجمه آنها می‌ماندم و نمیدانستم آن را چطور ترجمه کنم که برای فرهنگ ما قابل فهم باشد.

در ادامه این برنامه محمد ملاعباسی درباره مهارت‌هایی که به کتاب خواندن ما کمک می‌کند سخن گفت و گفت: ممکن است در فرایند خواندن یک کتاب حس ناخوشایندی نسبت به آن اثر پیدا کنید مثلا با خواندن فردوسی فکر کنید که او چقدر نژادپرست است یا مثلا فردی مثل ارسطو بردگی انسان‌ها را خیلی  طبیعی می‌بیند و نمونه‌هایی از این قبیل. در اینجور مواقع باید متوجه باشید که دچار حال‌گرایی شده‌اید به این معنی که بخشی از یک کتاب را براساس داده‌ها و باورهای امروزی خودتان تفسیر کردید در حالیکه آن عبارت یا واژه‌ای که برای شما ناخوشایند است در دوران کلاسیک معنای دیگری داشته است.

ملاعباسی درباره راه حل این مشکل گفت: در چنین مواقعی باید موقع خواندن کتاب‌های کلاسیک، راهنمایی که درابتدای آنها قرار دارد را مطالعه کنید چون به شما یک نقشه راه می‌دهد. راه دیگر این است که در حدی که برایتان مقدور است درباره شرایط تاریخی آن دوره جستجو و دیدتان را وسیع کنید. راه‌حل نهایی هم این است که بخشی از کتاب برای شما حس نامطلوب و ناخوشایندی احساس کرده را موقتا رها کنید و به زبان ساده‌تر نویسنده را ببخشید و به خواندن کتاب ادامه دهید. چون به احتمال زیاد وقتی دانشتان زیاد شود، آن فکر اصلاح می‌شود و از چاله حال‌گرایی بیرون می‌آیید.