امروز واژه طراحی، معانی متعددی دارد. عامل مشترک پیونددهنده این معانی، خدمات است و طراحان، ارائه‌دهنده حرفه‌ای خدماتی هستند که نتایج آن نیازهای انسانی را برآورده کند. طراحی بیش از هر چیز، یک فرایند است. فرایند طراحی، چیزی بیش از یک راه کلی و انتزاعی برای عمل است. در خدماتی که نیازهای انسانی را برآورده می‌کنند و در رشته‌های مختلف ساخت و برنامه‌ریزی، طراحی شکلی ملموس می‌یابد.
کتاب «طراحی، وقتی همه طراحی می‌کنند» اثر اتزیو مانزینی؛ طراح و استاد دانشگاه پلی‌تکنیک میلان است. این اثر، از طراحی و تغییرات اجتماعی در جهانی به‌هم پیوسته و در حال تغییر به‌سوی پایایی سخن می‌گوید؛ دنیایی که هرکس مدام، خواه ناخواه باید موجودیت خود را طراحی و بازطراحی کند. دنیایی که در آن بسیاری از این پروژه‌ها همگرا می‌شوند و به تغییرات اجتماعی وسیع‌تر می‌انجامند.
این کتاب در پی آن است که به فرهنگ طراحی کمک کند؛ مشارکتی در یک پیش‌زمینه فرهنگی که طراحان متخصص یا غیرمتخصص، برای بهتر انجام دادن کار امروز و فردایشان، باید آن‌را تبیین و از آن استفاده کنند. این اثر ضمن ارائه دیدگاه و زبان و به‌طور خلاصه فرهنگ خود، حوزه‌های تخصصی مختلف حرفه طراحی را هم بررسی می‌کند. کتابی است برای هرکس که به کاوش عمیق‌تر از معمول در مسائل طراحی علاقه‌مند باشد. این نوشتار تلاش دارد گفت‌وگویی را درباره نوآوری اجتماعی آغاز کند که به موازات موضوع مهم حل مسأله، موضوع معنای اشیاء را مطرح می‌کند که به همان اندازه مهم است.
«بیایید به تعریف سیمون از طراحی بازگردیم که می‌گوید: «موضوع طراحی این است که چیزها چگونه باید باشند...» تا به اینجا درست، اما چیزها چگونه باید باشند؟ چطور تصمیم خواهیم گرفت که بود و باش‌های جدیدی که با طراحی به‌دست آمده، واقعا رضایت‌بخش‌تر از آنچه اکنون داریم، خواهد بود؟ جدا از چگونگی پاسخ به این پرسش‌ها، روشن است که چنین مسائلی نیاز به نوعی قضاوت دارند. مهم‌تر آنکه، از آنجا که قضاوت‌ها با سامانه‌های معنایی انجام می‌شود، تعریف سیمون را می‌توان نهایتا به این صورت بیان کرد: طراحی با معناسازی از چیزها سروکار دارد؛ یعنی چیزها چگونه باید باشند تا موجودیت‌های معنادار جدیدی بیافرینند. با این تعریف، طراحی تبدیل به یک سازنده معنا می‌شود. به بیان دقیق‌تر، پاسخ جدید برای پرسش «طراحی چه می‌کند؟» این است: طراحی به‌طور فعالانه و پیشگیرانه، در ساخت اجتماعی معنا همکاری می‌کند و در ساخت کیفیت، ارزش‌ها و زیبایی نیز فعالیت دارد.
طراحی مانند سایر فعالیت‌های انسانی و نتایج همه آن‌ها، می‌تواند در دو دنیا مورد توجه قرار گیرد؛ دنیای فیزیکی و زیست‌شناختی (جایی که انسان‌ها در آن زندگی می‌کنند و اشیاء در آن فعالند) و دنیای اجتماعی (جایی که انسان‌ها در آن صحبت می‌کنند و اشیاء آبستن معنای ممکن می‌شوند). تعریف طراحی به منزله حلال مشکل، به معنی درنظر گرفتن نقش آن در دنیای نخست (دنیای فیزیکی و زیست‌شناختی) است، اما وقتی آن‌را سازنده معنا درنظر بگیریم، آن‌را در دنیای دوم قرار داده‌ایم (دنیای معانی و مکالماتی که می‌سازد.)»
ممکن کردن چیزها
«رفتار انسان‌ها را نمی‌توان طراحی کرد، ولی می‌توان شرایطی را خلق کرد که بعضی اشکالِ بودن و انجام کارها، از بعضی دیگر محتمل‌تر باشند. این موضوع در مورد رفتار فعال و مشارکتی نیز صادق است. چگونه می‌توانیم نوعی از رفتار مردم را ممکن‌تر کنیم؟ چگونه شرایطی را خلق کنیم که مردم درحالی‌که آن‌را گامی به‌سوی راه بهتری برای زندگی می‌بینند، این انتخاب را با میل خود انجام دهند؟
طراحی برای نوآوری اجتماعی، با مداخله در بوم‌سامانه فعال‌کننده از راه‌های مختلف، لحظه‌ها و در لایه‌های گوناگون، به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد. هدف مشترک همه این مداخله‌ها، خلق یک زیرساخت جدید است؛ بستری پیچیده و ساختاریافته که قادر به پایش تعداد زیادی نوآوری مستقل، ولی به‌هم پیوسته باشد.»
نخستین چاپ کتاب «طراحی، وقتی همه طراحی می‌کنند» با ترجمه مهدی مقیمی و عارفه واعظی در 320 صفحه با شمارگان 400 نسخه به بهای 70 هزار تومان از سوی انتشارات کتاب وارش راهی بازار نشر شده است.
نظر شما