به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)؛ «بی‌گمان فردوسی و اثر سترگ او، سبب سربلندی هر ایرانی و انسان آرمان‌خواه است و آشنایی با آن برای هر اندیشمندی، یک نیاز روحی و فکری است و از آنجا که شناورشدن در این دریای بی‌کران عمری به درازای ابد و فراغ‌بالی بدون زندگی ماشینی می‌خواهد، بر آن شدم که از این دریای بی‌کران چشمه‌ای زلال را برگزینم و در اختیار خواننده گرامی بگذارم. حماسه بشکوه در دو دفتر دربردارنده کل شاهنامه فردوسی به نثر و برگزیده‌ای از ابیات برخی داستان‌های اساطیری و پهلوانی با نگاهی تحلیلی، انتقادی و آموزشی است. هدف از این دو دفتر در نگاه نخست ارائه مجموعه‌ای آمیخته از نظم و نثر با رویکردی پژوهشی و آموزشی برای دانشجویان رشته ادبیات است، به گونه‌ای که مهم‌ترین داستان‌های شاهنامه همچون داستان جمشید و ضحاک، رستم و سهراب، داستان سیاوش، داستان فرود، داستان اکوان دیو، بیژن و منیژه، هفت خان اسفندیار و نبرد رستم و اسفندیار با آوردن ابیات مفصل و برخی داستان‌های دیگر با ابیات کمتر، همچون زادن زال، عشق زال و رودابه و زادن رستم و... به شرح و تحلیل بسیاری از ابیات با توجه به نسخ چاپ مسکو، خالقی مطلق و دبیرسیاقی، پرداخته شده است، لذا منبعی برای بررسی دانشجویان فراهم می‌نماید. از سوی دیگر با توضیح تمام ابیات یک منبع عمومی برای همه شاهنامه‌دوستان است. در مجموع دو دفتر شاهنامه این ویژگی‌ها را دارد: خلاصه تمام داستان‌های شاهنامه به نثر؛ آوردن بیش از هفت‌هزار بیت با تکیه بر داستان‌هایی که ذکر شد؛ معنی ساده تمام ابیات؛ شرح و تفسیر و بررسی بیش از هزار بیت و مقایسه چاپ مسکو و خالقی مطلق و دبیرسیاقی و استفاده از توضیحات ایشان.»
این بود توضیحاتی که بهمن افشاری آقاجری درباره کتابش، یعنی حماسه بشکوه، داده است. او که سابقه تدریس در دانشگاه و تصحیح و انتشار چند کتاب دیگر از جمله فرهنگ واژگان شاهنامه و انجمن‌آرای ناصری را دارد، تصمیم گرفته است که با انتخاب هفت‌هزار بیت از شاهنامه و شرح آنان در کنار منثور کردن کل داستان‌های شاهنامه، اثری را به وجود بیاورد که پاسخ‌گوی نیازهای مختلف خواننده باشد.
آقاجری در گفت‌وگو با ایبنا درباره چرایی تصمیمش برای نوشتن چنین کتابی گفت: «کتاب‌هایی که در بازار برای شرح دادن شاهنامه موجود است، دو دسته هستند: یا کل شاهنامه را شرح داده‌اند یا گزیده‌ای از داستان‌های شاهنامه به همراه شرح آن‌هاست. تهیه یک شاهنامه کامل از نظر اقتصادی برای خیلی‌ها ممکن نیست. بنابراین من تصمیم گرفتم، شرحی بنویسم که شامل بخش زیادی از شاهنامه باشد که هم عموم مردم بتوانند از آن استفاده کنند و هم دانشجویان با خواندن این کتاب مقدار زیادی از شاهنامه را با شرح آن خوانده باشند.»
آقاجری درباره منابعی که در این اثر از آنان استفاده کرده است، اینگونه توضیح داد: «من از بعضی از شرح‌های ارزشمند موجود مانند شرح خالقی مطلق، توضیحات جیحونی و یادداشت‌های دبیرسیاقی استفاده کردم. هدف من این بوده است که با استفاده از این شرح‌ها و آوردن نظر خودم در بعضی جاها، بتوانم یک شرح مفصل و خوب به خواننده ارائه دهم. در این کتاب برخی از شرح‌ها نیز با هم مقایسه شده است و امکان نگاه انتقادی به متن نیز برای خواننده فراهم شده است. در انتهای جلد دوم، بنده حدود صد کتاب درباره شاهنامه و فردوسی معرفی کرده‌ام، به امید اینکه شاهنامه‌پژوهان بتوانند از آن بهره ببرند.»
نظر این پژوهشگر جوان را درباره ویژگی‌های یک شرح خوب پرسیدیم. او در پاسخ گفت: «از نظر من شرح انتقادی خیلی بهتر است. یعنی برای شرح یک بیت، چاپ‌های مختلف از متن را در نظر بگیریم. مرحله دوم این است که به شرح‌های دیگر نیز مراجعه کنیم تا ببنیم بزرگان دیگر چه نظری درباره آن متن داشته‌اند. مرحله آخر اجتهاد و نظر خود ماست که باید در کنار نظر دیگران بیاید. مجموع این‌ها یک شرح کامل به دست ما می‌دهد.»
وی درباره مخاطبان کتابش توضیح داد: «من درباره این موضوع نگاه متفاوتی دارم. مخاطب اول این کتاب دانشجوی رشته کارشناسی و کارشناسی ارشد ادبیات فارسی است. از جهت دیگر، در این کتاب کل شاهنامه به نثر آورده شده است. بنابراین مخاطب بزرگتر این کتاب کل شاهنامه‌دوستان هستند. یعنی کسانی که به طور تخصصی ادبیات نمی‌خوانند اما به مطالعه آثار قدما و در بحث ما، شاهنامه علاقه‌مندند.»
آقاجری در انتها گفت: «متاسفانه به علت شیوع کرونا و لغوشدن نمایشگاه بین‌المللی کتاب، حماسه بشکوه به‌خوبی معرفی نشد و نتوانستیم آن طور که می‌خواهیم آن را به دست مردم برسانیم. من امیدوارم که با بهتر شدن شرایط کشور، بتوان برنامه‌هایی در نظر گرفت که کتاب را خوب و جامع در آن معرفی کنیم.»
این اثر در دو جلد توسط نشر سیاهرود روانه بازار شده است.
چهارشنبه ۲۳ مهر ۱۳۹۹ - ۰۹:۰۲
نظر شما