به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نهمین نشست کمیسیون تخصصی صنعت چاپ، سوم دی‌ماه و در دومین روز از برگزاری نمایشگاه بین‌المللی چاپ، بسته‌بندی و ماشین‌آلات وابسته تهران، در سالن جلسات این نمایشگاه با حضور اعضای کمیسیون و عباس زارع، مدیرکل دفتر چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از روسای اتحادیه‌های چاپ استانی برگزار شد.

دستور این نشست، طرح درخواست حضور نمایندگان کمیسیون در جلسه هیئت رئیسه اتاق اصناف ایران با هدف دفاع از «استانی شدن اتحادیه‌های چاپ» بود، بررسی و تحلیل افزایش قیمت و کمبود مواد اولیه صنعت چاپ در ماه‌های اخیر و ارائه راهکارهای عملی برای کاهش اثرات این بحران بر واحدهای چاپی نیز از دیگر محورهای این نشست بود.

در این نشست، احمد ابوالحسنی، بر اهمیت هم‌افزایی میان نهادهای متولی صنعت چاپ تأکید کرد و گفت: سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی چاپ و بسته‌بندی تهران، هرساله میزبان رؤسای چاپ استان‌های کشور است و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی صنعت چاپ و اتاق‌های اصناف ایران و تهران به عنوان متولیان صنفی این حوزه نقش کلیدی دارند.

وی ادامه داد: صنعت چاپ از یک‌سو کاملاً صنعتی و از سوی دیگر ذاتاً فرهنگی است و هر فعالیت در این حوزه، اثر مستقیم فرهنگی در جامعه دارد.

ابوالحسنی برگزاری جلسه مشترک کمیسیون تخصصی صنعت چاپ با حضور نمایندگان اتاق اصناف ایران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رؤسای صنعت چاپ استان‌ها را گامی مثبت برای هم‌افزایی و تصمیم‌سازی مؤثر دانست و ابراز امیدواری کرد این تعامل‌ها به نتایج عملی و سازنده منجر شود.

وی با اشاره به وحدت و یکپارچگی ایجادشده در سال‌های اخیر میان فعالان صنعت چاپ کشور، عنوان کرد: امروز دیدگاه‌ها و مطالبات فعالان چاپ در استان‌های مختلف، به یک صدای واحد در سطح ملی تبدیل شده است، همچنین تشکیل کمیسیون تخصصی صنعت چاپ در اتاق اصناف ایران از دیگر اقدامات مؤثری است که به همت هیئت رئیسه شکل گرفته و روند فعالیت آن را رو به جلو ارزیابی کرد.

در بخش دیگر این نشست، مجید محبی رئیس کمیسیون تخصصی صنعت چاپ اتاق اصناف ایران، بر اهمیت برگزاری این جلسه مشترک همزمان با سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی چاپ و بسته‌بندی تهران تأکید کرد و گفت: هدف از برگزاری جلسه طرح مستقیم مسائل و مشکلات صنعت چاپ در حضور مسئولان ذی‌ربط و دستیابی به راهکارهای عملی است و یکی از مهم‌ترین محورهای دستور جلسه پیگیری درخواست حضور کمیسیون تخصصی صنعت چاپ در جلسه هیئت رئیسه اتاق اصناف ایران است.

وی بر ضرورت دفاع از «استانی شدن اتحادیه‌های صنعت چاپ»، تاکید کرد و گفت: تشکیل اتحادیه‌های استانی چاپ، امکان ساماندهی بهتر این صنعت تخصصی را در سراسر کشور فراهم می‌کند و استان‌هایی که تاکنون فاقد اتحادیه تخصصی چاپ بوده‌اند نیز می‌توانند از این ظرفیت برخوردار شوند.

وی با اشاره به نقش حمایتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این فرآیند، خواستار همراهی دفتر امور چاپ وزارت ارشاد برای تحقق این هدف شد و افزود: استانی شدن اتحادیه‌های چاپ می‌تواند به بهبود نظارت، ساماندهی واحدهای فعال و مقابله با فعالیت‌های غیرمجاز از جمله چاپخانه‌های زیرزمینی کمک کند؛ موضوعی که ارتباط مستقیمی با سلامت اقتصادی، بهداشتی و فرهنگی جامعه دارد.

به گفته محبی، صنعت چاپ، صنعتی تخصصی و مرتبط با زندگی روزمره مردم است، ساماندهی این حوزه نقش مؤثری در کنترل کالاهای تقلبی، ارتقای استانداردها و افزایش شفافیت فعالیت‌ها خواهد داشت.

وی با اشاره به تجربه موفق استان‌هایی که هم‌اکنون دارای اتحادیه تخصصی چاپ هستند، گفت: این استان‌ها در حوزه‌هایی مانند سرمایه‌گذاری، نظارت و بازرسی عملکرد قابل قبولی داشته‌اند و این تجربه نشان می‌دهد که تشکیل اتحادیه‌های استانی چاپ در هر ۳۱ استان کشور می‌تواند به ارتقای صنعت چاپ در سطح ملی منجر شود.

همچنین میلاد دبیری، معاون کسب‌وکار اتاق اصناف ایران، با اشاره به ظرفیت‌های ایجادشده برای حضور فعالان صنعت چاپ در نمایشگاه‌های بین‌المللی، از آمادگی اتاق اصناف ایران برای همراهی و حمایت از حضور صنوف در رویدادهای خارجی خبر داد.

وی با بیان اینکه امکان برنامه‌ریزی برای حضور در نمایشگاه‌های خارج از کشور با هماهنگی اتاق اصناف ایران و در چارچوب تفاهم‌نامه با سازمان توسعه تجارت ایران فراهم شده است، تأکید کرد: فعالان صنعت چاپ می‌توانند نیاز خود را به‌صورت رسمی اعلام کنند تا بستر لازم برای حضور فردی یا گروهی، از جمله در قالب پاویون‌های تخصصی، فراهم شود.

دبیری سه محور اصلی برای اعلام درخواست حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی را شامل زمان تقریبی برگزاری، متراژ مورد نیاز و شیوه حضور (انفرادی یا گروهی) عنوان کرد و افزود: تعیین این موارد به اتاق اصناف ایران امکان می‌دهد هماهنگی‌های لازم را با مجریان بین‌المللی و شرکت‌های برگزارکننده انجام داده و پیش‌نیازهای اجرایی و مالی را مدیریت کند.

وی همچنین از امکان معرفی یا بررسی مجریان بین‌المللی نمایشگاهی خبر داد و گفت: در صورت وجود مجری مشخص از سوی صنوف، موضوع بررسی می‌شود و در غیر این صورت، اتاق اصناف ایران آمادگی معرفی مجری توانمند برای اجرای پروژه‌های نمایشگاهی را دارد.

معاون کسب‌وکار اتاق اصناف ایران در ادامه به ظرفیت‌های حمایتی ایجادشده از طریق عضویت صنفی اتاق اصناف ایران در «ستاد تسهیل و رفع موانع تولید کشور» اشاره کرد و توضیح داد: بر اساس این ظرفیت، اتحادیه‌ها می‌توانند به‌صورت مستقیم و از طریق استان مربوطه، مشکلات صنفی خود را در ستاد تسهیل مطرح کنند. مصوبات این ستاد جنبه قانونی و الزام‌آور دارد و عدم اجرای آن‌ها ترک فعل محسوب می‌شود.

به گفته وی، در برخی کشورها مانند روسیه، امکان دریافت سوبسید و تخفیف‌های قابل توجه وجود دارد و در برخی نمایشگاه‌ها، مجریان تا ۵۰ درصد تخفیف نیز در نظر می‌گیرند.

وی به تجربه اتاق بازرگانی ایران در اعزام هیئت‌های تجاری به نمایشگاه‌های بین‌المللی، اشاره و تاکید کرد: اتاق اصناف ایران نیز به‌صورت مستمر ظرفیت‌ها و رویدادهای نمایشگاهی داخلی و خارجی را از طریق مکاتبات رسمی و کمیسیون‌ها اطلاع‌رسانی می‌کند و اتحادیه‌ها می‌توانند با ارسال درخواست رسمی، از این ظرفیت‌ها و تخفیف‌های ممکن بهره‌مند شوند.

هادی طالبی، عضو هیئت رئیسه اتاق اصناف ایران نیز در ادامه این نشست با اشاره به عملکرد کمیسیون تخصصی صنعت چاپ، این کمیسیون را یکی از فعال‌ترین و منسجم‌ترین کمیسیون‌های تشکیل‌شده در اتاق اصناف ایران توصیف کرد و گفت: برگزاری منظم جلسات و پیگیری مستمر موضوعات تخصصی، نقش مؤثری در پیشبرد اهداف صنعت چاپ داشته است.

وی به موضوع «استانی شدن اتحادیه‌های صنعت چاپ» اشاره کرد و با اعلام آمادگی هیئت رئیسه اتاق اصناف ایران برای بررسی این درخواست، گفت: کمیسیون تخصصی صنعت چاپ می‌تواند با ارسال نامه رسمی، درخواست طرح موضوع در جلسه هیئت رئیسه را مطرح کند تا با تعیین وقت، نمایندگان کمیسیون برای ارائه توضیحات و دفاع از این طرح در جلسه حضور پیدا کنند.

طالبی با بیان اینکه جلسه هیئت رئیسه در هفته آینده در تهران برگزار نمی‌شود، افزود: برای هفته پس از آن، امکان هماهنگی و تعیین وقت وجود دارد و این موضوع از سوی هیئت رئیسه پیگیری خواهد شد. وی همچنین از اعلام این درخواست به رئیس هیئت رئیسه اتاق اصناف ایران خبر داد و بر تسریع در روند بررسی موضوع تأکید کرد.

همچنین عباس زارع، مدیرکل دفتر امور چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با اشاره به رویکرد حمایتی دولت چهاردهم نسبت به اصناف و تشکل‌ها، از آمادگی وزارت فرهنگ برای همراهی مستمر با فعالان صنعت چاپ خبر داد.

وی با اشاره به دو محور اصلی در تعامل با اصناف اظهار کرد: در دولت چهاردهم، تعامل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تشکل‌ها و صنوف تقویت شده و این همکاری به‌صورت مستمر ادامه خواهد داشت. به گفته زارع، این رویکرد زمینه‌ساز حل بسیاری از مسائل ساختاری صنعت چاپ در سطح ملی و استانی است.

مدیرکل دفتر امور چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ناهمگن بودن تشکل‌ها و اتحادیه‌های صنعت چاپ در برخی استان‌ها را یکی از چالش‌های جدی این حوزه دانست و گفت: با توجه به جایگاه ویژه صنعت چاپ به‌عنوان یک صنعت پیشران که علاوه بر حوزه فرهنگی، به صنایع غذایی، دارویی، شیمیایی و سایر بخش‌ها خدمات ارائه می‌دهد، ادغام این صنعت با صنوف نامرتبط، کارآمدی تشکل‌ها را کاهش می‌دهد.

زارع با اشاره به سیاست‌های وزارت صمت و اتاق اصناف در زمینه ادغام تشکل‌ها، افزود: پیشنهاد شفاف وزارت فرهنگ این است که همزمان با فرآیند ادغام، اتحادیه‌های چاپخانه‌داران در استان‌ها به‌صورت اتحادیه‌های استانی و مستقل شکل بگیرند و از ترکیب با صنوف ناهمگن خارج شوند. این مطالبه به‌صورت رسمی و مکتوب نیز از سوی وزارت فرهنگ اعلام خواهد شد.

وی در ادامه، اصلاح رسته‌های شغلی صنعت چاپ را موضوعی فوری و ضروری عنوان کرد و گفت: برخی رسته‌های موجود در اتحادیه‌ها، مانند تفکیک‌هایی از جنس «چاپ پوستر» یا «چاپ پرچم»، با شرایط امروز صنعت چاپ همخوانی ندارد و نیازمند بازنگری جدی است.

مدیرکل دفتر امور چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: وزارت فرهنگ هفت رسته اصلی صنعت چاپ را که تمامی حوزه‌های پیش از چاپ، چاپ و پس از چاپ را پوشش می‌دهد، به مرکز مقررات‌زدایی پیشنهاد داده است تا در درگاه ملی مجوزها درج شود و به‌عنوان الگوی صدور جواز کسب در سراسر کشور مورد استفاده قرار گیرد.

زارع با بیان اینکه در نشست آینده کمیسیون تخصصی صنعت چاپ حضور حواهم‌داشت، گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دو مطالبه شفاف را به‌صورت رسمی پیگیری می‌کند؛ اصلاح کدهای آیسیک (ISIC) در اتحادیه‌ها و تشکیل اتحادیه‌های مستقل و استانی صنعت چاپ در سراسر کشور؛ موضوعاتی که با امضای معاونت مربوطه به‌صورت مکتوب ابلاغ خواهد شد.

در ادامه نشست، مجید محبی رئیس کمیسیون تخصصی صنعت چاپ اتاق اصناف ایران، با قدردانی از همراهی عباس زارع مدیرکل دفتر امور چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بر نقش حمایتی وزارت ارشاد در پیگیری موضوع «استانی شدن اتحادیه‌های چاپ» تأکید کرد و گفت: اعلام آمادگی مدیرکل دفتر امور چاپ برای حضور در جلسه هیئت‌رئیسه اتاق اصناف ایران و دفاع از این مطالبه، گامی مؤثر در جهت ساماندهی ساختار صنفی صنعت چاپ در استان‌هاست؛ به‌ویژه در استان‌هایی که اتحادیه مستقل چاپ هنوز تشکیل نشده یا اتحادیه‌ها به‌صورت شهرستانی فعالیت می‌کنند.

محبی در بخش بعدی سخنان خود، به یکی از مهم‌ترین چالش‌های روز صنعت چاپ یعنی گرانی و کمبود مواد اولیه، به‌ویژه کاغذ تحریر پرداخت و تصریح کرد: با وجود واردات کاغذ با نرخ ارز ترجیحی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان، قیمت کاغذ تحریر در بازار به حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان به ازای هر بند رسیده است؛ موضوعی که پرسش‌های جدی را در خصوص عملکرد «کارگروه کاغذ» در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح می‌کند.

رئیس کمیسیون تخصصی صنعت چاپ اتاق اصناف ایران با انتقاد از ضعف نظارت در زنجیره توزیع کاغذ افزود: بر اساس بازدیدهای میدانی انجام‌شده از انبارهای نگهداری کاغذ، حجم قابل توجهی از کاغذ در انبارها موجود است، اما عرضه آن به بازار به‌صورت محدود انجام می‌شود؛ مسئله‌ای که عملاً به افزایش قیمت و ایجاد التهاب در بازار منجر شده است.

وی با اشاره به پدیده احتکار در بازار کاغذ گفت: در حالی که انبارها مملو از کاغذ هستند، سهمیه فروش به مصرف‌کنندگان به‌شدت محدود شده و این موضوع باعث ایجاد حباب قیمتی در بازار کاغذ شده است؛ حبابی که مشابه آن در بازار ارز و سکه دیده می‌شود.

محبی همچنین به افزایش شدید قیمت سایر انواع کاغذ و مقوا از جمله کاغذ گلاسه و ایندربورد اشاره کرد و تأکید کرد: تداوم این روند، به‌طور مستقیم بر صنعت بسته‌بندی و در نهایت بر قیمت کالاهای مصرفی مردم تأثیر می‌گذارد و فشار مضاعفی بر سبد معیشت خانوارها وارد می‌کند.

وی در پایان، خواستار ارائه توضیحات شفاف از سوی مدیرکل دفتر امور چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص نحوه نظارت بر واردات، توزیع و قیمت‌گذاری کاغذ شد و تصریح کرد: حداقل انتظار فعالان صنعت چاپ، کنترل حباب قیمتی و جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی در بازار مواد اولیه است؛ موضوعی که پیگیری آن در دستور کار جلسات آتی کمیسیون نیز قرار خواهد گرفت.

در پایان نشست، عباس زارع مدیرکل دفتر امور چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با توضیح جایگاه وزارت فرهنگ در موضوع کاغذ و نقش آن در حمایت از بخش‌های مختلف صنعت چاپ، به تشریح پنج محور اساسی پرداخت.

وی با تأکید بر این نکته که متولی اصلی حوزه کاغذ وزارت صمت است، یادآور شد: ثبت سفارش، تخصیص ارز، ترخیص و صدور مجوزهای تولید کاغذ در اختیار وزارت صمت قرار دارد و وزارت فرهنگ تنها به‌منظور حمایت از مصرف‌کنندگان اصلی کاغذ شامل حوزه نشر و کتاب، رسانه و مطبوعات و چاپخانه‌ها ورود می‌کند.

زارع همچنین به وضعیت تخصیص ارز و بازار کاغذ اشاره کرد و گفت: با پیگیری‌های وزیر فرهنگ در کارگروه کاغذ، مبلغ ۴۰ میلیون دلار ارز برای تامین کاغذ تخصیص یافته که شامل ۲۰ میلیون دلار برای مطبوعات و ۲۰ میلیون دلار برای حوزه نشر است. وی افزود که هر فرد دارای کارت بازرگانی می‌تواند ثبت سفارش انجام دهد و فرآیند توزیع به‌صورت شفاف و پس از کارشناسی دقیق انجام می‌شود تا تلاطم بازار کنترل شود.

مدیرکل دفتر امور چاپ، علت اصلی گرانی کاغذ را تأخیر در تخصیص ارز طی ۸ تا ۱۰ ماه اخیر عنوان کرد و افزود: سوءاستفاده برخی فعالان از این شرایط، لزوم ورود وزارت صمت و سازمان تعزیرات را دوچندان کرده است. برنامه‌های آتی وزارت فرهنگ شامل احصای میزان مصرف کاغذ و مشتقات چاپ، تعیین مصرف ماهانه و پیگیری تخصیص به‌موقع ارز است تا از تلاطم بازار جلوگیری شود.

زارع به تعامل با اتحادیه‌ها و اصناف پرداخت و با گلایه از عدم حضور مستمر اتحادیه‌ها گفت: انتظار داریم نمایندگان اتحادیه‌ها حضور فعال و مستمری داشته باشند و وزارت فرهنگ آمادگی دارد با تشکیل هسته پنج‌نفره از اتحادیه‌های استانی، جلسات ماهانه‌ای برای بررسی مشکلات برگزار کند. وی تصریح کرد که وزارت فرهنگ نقش تسهیل‌گر دارد و مسئولیت اجرایی با دولت است.

وی در ادامه به دو مطالبه مهم از اتاق اصناف ایران و معاونت وزارت صمت اشاره کرد و گفت: تشکیل اتحادیه‌های چاپ استانی و اصلاح کدهای آیسیک (ISIC) این دو مطالبه هستند.

وی با اشاره به ناکارآمدی کدهای فعلی و ناهماهنگی آن‌ها با شرایط واقعی صنعت چاپ، آمادگی وزارت فرهنگ را برای همکاری در اصلاح و به‌روزرسانی این کدها اعلام کرد.