به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «اتیل الکل از تولید تا کاربرد» نوشته حسن بیرانوند به بررسی منابع و روش‌های تولید و کنترل کیفیت اتانول پرداخته است.
 
لازم به ذکر است؛ اتانول؛ ماده‌ای است که در چند ماه اخیر ارزش چندین برابری در جهان پیدا کرد. اغلب ما می‌دانیم که علت این ارزش شیوع پاندمی کرونا در سراسر دنیا بود. در واقع امروزه این ماده نقش گسترده‌ای در زندگی روزمره ما دارد به طوریکه در شرایط فعلی نبود این ماده غیر قابل تصور است. علاوه‌بر مصارف پزشکی این ماده در صنایع آرایشی و بهداشتی به ویژه در تولید ادکلن کاربرد گسترده‌ای دارد. این ماده در دسته سوخت‌های زیستی قرار می‌گیرد چراکه آلایندگی‌های سوخت‌های فسیلی را ندارد و متشکل از منابع طبیعی و زیستی قابل استحصال است.
 
دانشنامه رشد درباره یکی از مهم‌ترین مصارف این ماده نوشته است؛ «اتانول سوخت نسبتا خوبی برای موتورهاست و در صنعت، بصورت‌های مختلفی استفاده می‌شود. اتانول مورد مصرف در صنعت را معمولا از واکنش کاتالیزوری آب با اتیلن تولید می‌کنند. این یک واکنش افزایشی است که در آن یک مولکول آب شکافته شده، قطعات حاصل از آن به اتم‌های کربن در پیوند دوگانه اضافه می‌شود. این فرایند، تولید اتانول اقتصادی‌تر از تولید آن با مخمر است.»
 
بیرانوند در کتابش به اهمیت استفاده از اتانول با کیفیت و با الکل درصد بالا تاکید می‌کند و روش‌های تولید چنین الکلی هم مطرح کرده است. در واقع اتانول از جمله موادی است که تولید، توزیع و فروش آن تحت کنترل و محدودیت خاص است و این تنها به دلیل قابلیت شرب بودن این ماده است. در کشورهای غربی به دلیل وضع مالیات بر اتانول مورد استفاده در نوشیدنی‌های الکلی  و در کشورهای اسلامی به دلیل ممنوعیت‌های شرعی استفاده از اتانول برای مصارف نوشیدنی، تولیدکنندگان الکل موظف به افزودن برخی مواد خاص به نام تقلیب‌کننده یا ماهیت‌زدا به اتانول هستند که آن را غیرقابل شرب نماید. اما مهم‌ترین رویکرد کتاب استفاده از اتانول در صنعت عطرسازی است؛ نویسنده معتقد است؛ صنعت عطرسازی در کشور مهجور واقع شده است و فعالیت‌ها تولیدی در این عرصه بیشتر محدود به کارگاه‌های تولیدی نه چندان استاندارد است. وی یکی از اهداف خود از تالیف کتاب، سودجویی برخی تولیدکنندگان عطر در تولید این ماده می‌داند و در کل به دنبال شفاف‌سازی است؛ این شفاف‌سازی‌ مربوط به این است که دقیقا چه حلالی برای عطر مناسب است.
 
در واقع این اثر تلاشی است که می‌تواند مورد استفاده صنعت الکل‌سازان و عطر و ادکلن‌سازی کشور قرار گیرد.
 
در بخشی از کتاب که درباره اثرات الکل بر بدن است، آمده؛ «ماده اصلی نوشیدنی‌های الکلی اتانول است. این ماده دارای اثرات دوفازی است به این معنا که تاثیر آن روی مصرف‌کننده با توجه به مقدار مصرف آن متغیر است. در دوزهای کم سبب احساس سرخوشی و کاهش بروز رفتارهای هوشیارانه و در مقادیر بالاتر موجب کاهش فعالیت‌های مغز، اختلال‌های حرکتی، لکنت زبان و خواب‌آلودگی شده و در دوزهای بسیار بالا کشنده است.»
 
گفتنی است با شیوع ویروس کرونا پس از مدتی اخبار مبنی بر جان باختن برخی از هموطنان در اثر استفاده از الکل در رسانه‌ها منتشر شد؛ بر اساس نظر بسیاری از کارشناسان این افراد در اثر کج‌فهمی، اتانول و حتی برخی متانول مصرف کرده بودند. با نگاهی کلی می‌توان به ذکر تفاوت‌های این دو ماده پرداخت؛ در واقع متانول سمی‌تر و با قابلیت احتراق بالاتر نسبت به اتانول است. حتی میزان کمی از این ماده نباید خورده یا استنشاق شود چراکه منجر به کوری یا نارسایی در کلیه‌ها می‌شود.
 
در این کتاب نویسنده به فرایند تولید اتانول از متانول پرداخته است؛ در واقع متانول یک خوراک ارزان‌قیمت برای تولید اتانول است. فرآیند تولید اتانول از متانول را همولوگ‌سازی می‌گویند. در این روش طول زنجیره الکل‌ در اثر واکنش با گاز سنتز، یک واحد افزایش می‌یابد. محصول واکنش  معمولا مخلوط پیچیده‌ای از انواع الکل‌ها، استرهای استات و سایر ترکیبات اکسیژن‌دار است و با تغییر کاتالیست و محیط واکنش می‌توان مسیر فرآیند را به سمت اتانول بیشتر تغییر داد.
 
گفتنی است امروزه تنها پنج درصد اتانول تولیدی از منابع غیرزیستی است. در واقع تولید اتانول از منابع زیستی به دلیل دسترس‌پذیری و نداشتن اثرات نامطلوب زیست‌محیطی سوخت‌های فسیلی، بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
 
کتاب «اتیلن الکل از تولید تا کاربرد» در 164 صفحه، به شمارگان پنجاه نسخه از سوی انتشارات نوربخش راهی بازار کتاب شد.