در این مراسم شکرالله حسنبیگی، معاون سیاسی و اجتماعی استاندار تهران با اشاره به همکاریهای استانداری و اداره کل کتابخانههای عمومی استان تهران گفت: در حدود دو سال نیم حضورم در استانداری شاهد حضور و تلاشهای آقای نیکنام در فعالیتهای فرهنگی استان بودم و در برنامهها و جلسات مختلفی از جمله جلسات انجمن کتابخانههای عمومی با هم در ارتباط و تعامل بودیم. ایشان در مدت حضور خود تلاشهای بسیاری در حوزه کتابخوانی در استان تهران داشتند که بسیار قابل تقدیر است.
وی همچنین ضمن آرزوی توفیق برای محمدهادی ناصری در اداره کل کتابخانههای عمومی استان تهران، گفت: امیدوارم جناب آقای ناصری همچون سایر سمتهایی که در گذشته داشتند، در سمت جدید نیز موفق باشد و اعلام میکنم که ما در مجموعه استانداری و معاونت های مختلف همکار شما هستیم و در حوزه فعالیتهای فرهنگی در کنار شما خواهیم بود. انشاءالله همکاران اداره کل کتابخانه با همان قدرت و حتی با انگیزه مضاعف با جناب آقای ناصری همکاری کنند تا با استفاده از شور و حرارت جوانی، به برطرف کردن مشکلات و چالشهای فرهنگی استان تهران کمک کنیم.
معاون سیاسی و اجتماعی استاندار تهران با اشاره به خلاءهای موجود در استان تهران گفت: وقتی صحبت از تهران میشود، تصور غالب از تهران به عنوان پایتخت، استانی با ساختمانها و برجهای آنچنانی است. اما در واقع استان تهران در برخی از شاخصها حتی از محرومتریم نقاط کشور هم عقبتر و محرومتر است. به طوری که در برخی شهرهای استان تهران بیمارستان وجود ندارد، درحالی که سرانه دانشآموزی در کشور ۲۴ است این عدد در استان تهران ۳۴ است و حتی کلاسهایی با ۴۵ دانشآموز در مدارس این استان تشکیل میشود. با این تفاسیر کتابخانهها و سرانه فرهنگی استان تهران نیز خیلی دور از این آمار نیست.
برداشتن گام های موثر در تحقق نیم درصد
شکرالله حسنبیگی در ادامه با اشاره به آموزههای دین اسلام درباره کتاب و کتابخوانی گفت: آموزههای دینی ما توصیههای مهمی درباره کتاب و کتابخوانی برای ما داشته است؛ هر پیامبری یک معجزهای داشته و معجزه پیامبر اسلام «قرآن»، یعنی یک کتاب است. اولین آیات نازل شده به پیامبر موضوع «خواندن» است. در آیه دیگری خداوند به «قلم» قسم میخود. در قرآن واژه «کتاب» به اشکال مختلف ۲۵۵ بار، واژه علم ۵۸۲ بار، واژه قلم ۲ بار و واژه اقرا ۳ بار تکرار شده است. که این موضوعات پیام مهمی به همراه دارد.
وی تأکید کرد: معتقدم ما مسلمانان آنگونه که باید از این آموزهها برداشت و دریافت نکردیم و همه بر این موضوع توافق داریم که اقبال مردم به کتاب و کتابخوانی کم است. البته شیوع بیماری کرونا با وجود همه زیانهای خود، باعث شد بخشی از مردم در خانه فرصت انس با کتاب را پیدا کنند. ما باید کاری کنیم که انس با کتاب در میان مردم ادامه پیدا کند.
معاون سیاسی و اجتماعی استاندار تهران ضمن اعلام آمادگی کامل برای همکاری با اداره کل کتابخانههای استان تهران، گفت: من قول میدهم در ادامه تعاملات دوطرفه، فرصت بیشتری برای همکاری و همافزایی با اداره کل کتابخانههای عمومی استان تهران اختصاص دهیم و همچنین گامهای موثری در تحقق سهم نیمدرصد کتابخانهها از محل درآمد شهرداریها برداریم تا بتوانیم شاخصهای کتابخوانی را در پایتخت جمهوری اسلامی روز به روز ارتقاء دهیم.
تاکید دبیرکل نهاد بر خلوص نیت، پاکدستی، ایمان و تلاش مجاهدانه در انجام خدمت محمد هادی ناصری
علیرضا مختارپور در این مراسم ضمن تقدیر از حضور معاون سیاسی و اجتماعی استاندار تهران و رویکرد فرهنگی استانداری، طی سخنانی گفت: در مدتی که در نهاد حضور دارم این دومین مراسم معارفه است که در آن شرکت میکنم؛ معارفه اول مربوط به آقای نیکنام و معارفه دوم مربوط به آقای ناصری بوده است؛ معارفه آقای نیکنام در کتابخانه عمومی پارک شهر با حضور کتابداران صورت گرفت و در آن جا با تقدیر از خدمات آقای نیکنام در دوران دفاع مقدس مسئولیت اداره کل کتابخانههای عمومی استان تهران به ایشان سپرده شد که ایشان هم بیش از ۵ سال در این سمت خدمت کردند و خدمات بسیار زیادی انجام دادند که ان شاءاالله نزد خداوند ماجور باشد و برای ایشان و خانواده محترمشان آرزوی سلامتی و موفقیت میکنیم.
وی در معرفی مدیرکل جدید کتابخانههای استان تهران گفت: جناب آقای ناصری از ماه های ابتدایی حضور بنده در نهاد به جمع ما پیوست و با وجود انتظارات بسیار، مسئولیت دشوار اداره کل روابط عمومی و امور بینالملل را بر عهده گرفت؛ چرا که در آن زمان فعالیت های بسیاری از سوی کتابداران در سراسر کشور صورت می گرفت که منعکس نمی شد و ارتباط نهاد با رسانه ها ارتباطی محکم، وسیع و اثربخش نبود.
دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور تصریح کرد: بنده گواهی می دهم که در طول این سالها جناب آقای ناصری با خلوص نیت، پاکدستی، ایمان و تلاش مجاهدانه این خدمت را انجام دادند؛ به خصوص در شش ماه اخیر که مسئولیت اداره کل روابط عمومی و همچنین سرپرستی اداره کل کتابخانههای استان تهران را به صورت همزمان تقبل کردند، همت مضاعفی به کار بستند. امیدواریم در آینده نزدیک تدبیری که برای روابط عمومی در نظر گرفته شده به نتیجه برسد و بار روابط عمومی از دوش ایشان برداشته شود.
مختارپور با اشاره به روند انتصاب مدیران جوان در نهاد کتابخانههای عمومی کشور ادامه داد: به جرات می توانم ادعا کنم که جوان ترین نهاد از نظر مدیران در میان دستگاههای فرهنگی، نهاد کتابخانههای عمومی کشور است؛ یعنی متوسط سن مدیران استانی و ستادی نهاد کمتر از هر دستگاه فرهنگی دیگر است. نیروهای جوان ابتکارات، خلاقیت و شور و شوق بسیاری برای خدمت دارند که البته کار کردن با این افراد دشواریهای خاص خود را هم دارد؛ چرا که آنها انتظارات و آرمان های خوب و مقدسی دارند و تلاش دارند که هرچه زود به این آرمان ها برسند، اما اغلب امکانات محدود دستگاه ها و نهادها اجازه این بروز و ظهور را نمی دهد.
افزودن ۶۰۰ کتابخانه به مجموعه کتابخانه های کشور طی ۵ سال
دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور در ادامه با اشاره به مهمترین چالش پیشروی نهاد گفت: قانون تأسیس نهاد در سالهای ۸۲ تا ۸۴ از سوی دولت محترم وقت تنظیم به مجلس محترم وقت ارائه و تصویب شد، اما به دلیل اینکه خود نهاد در آن زمان وجود سازمانی نداشته و دستگاههای دیگر برای آن تصمیم می گرفتند، متاسفانه این قانون دارای اشکالات فراوانی است.
وی افزود: مهمترین اشکال آن عدم پیشبینی منابع مستمر و پایدار مالی برای اداره کتابخانه ها است؛ در این قانون دو منبع مهم مالی برای کتابخانه ها پیش بینی شده که یکی کمک دولت است که صرفاً با قید «کمک» آمده و هیچ تضمینی برای تامین بودجه های نهاد ارائه نمی کند و دیگری سهم نیم درصد از «ماده ۶» است و با کمال تاسف باید گفت که در قانون سال ۱۳۴۴ در رژیم پهلوی این عدد یک و نیم درصد بود و در نظام جمهوری اسلامی به یک سوم تقلیل پیدا کرد. با این تفاوت که در قانون سال ۱۳۴۴ وزیر کشور عضو هیات امنای این نهاد بوده تا آن درصد موردنظر مستقیماً به کتابخانهها اختصاص یابد و پرداخت شود، اما این پیش بینی در قانون سال ۱۳۸۴ نشده بود.
وی درباره چالشهای پیش روی دریافت سهم نیم درصد از شهرداریها نیز توضیح داد: از طرف دیگر نیمدرصد شهرداریها نیز بودجه قابل اتکایی نیست؛ چرا که شهرداریها در بسیاری استان ما اصلاً درآمد مالی ندارند و حتی از عهده هزینه های جاری خود و هزینه های شهری برنمیآیند. برخی مسئولین وزارت کشور به ما اعلام کردند که بیش از نیمی از شهرداریهای ۱۴۰۰ شهر کشور، توان پرداخت نیم درصد را ندارند.
دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور با بیان اینکه نگاه ما به سایر دستگاهها در کشور، نگاهی تعاملگونه و برادرانه است، ادامه داد: شهرداریها در شهرهای دیگر و کلانشهرها نیز درگیر مسائل مختلفی هستند و هزینه های سنگینی دارند. به عنوان مثال از زمانی که به بیماری کرونا در کشور شایع شده شهرداریها از بسیاری فعالیتهای درآمدزای خود محروم شدهاند و برخی از آنها مطالبات پرداخت نشدهای از سوی دولت دارند. که در مجموع سهم نیمدرصد از درآمد شهرداریها نیز درآمد پایداری محسوب نمیشود.
مختار پور تأکید کرد: به طور کلی در قانون منابع مستمر و پایداری برای اداره نهاد کتابخانه ها در نظر گرفته نشده، اما از سویی دیگر انتظارات از نهاد برای گسترش و توسعه کتابخانه ها و گسترش عدالت فرهنگی در کشور افزایش یافته است. طبق گزارشات ارائه شده در همین شهر تهران مناطقی وجود دارد که مردم دسترسی مناسبی به کتابخانه ندارند و امکان تأمین زمین، منابع و تجهیزات برای ایجاد کتابخانه جدید وجود ندارد. اما خوشبختانه با تمام این مشکلات نهاد توانسته در سال های اخیر روند رو به رشدی داشته باشد، به طوری که ۶۰۰ کتابخانه به مجموعه کتابخانههای عمومی کشور اضافه شود.
وی در ادامه سخنان خود درباره لزوم ایجاد تحول در فعالیتهای کتابخوانی در استان تهران گفت: انتظار از اداره کل استان تهران این است که در یک بازه کوتاه مدت یکساله شاهد تغییرات و تحولاتی در گسترش فعالیتهای فرهنگی و کتابخوانی باشیم. برادر عزیزمان آقای نیکنام در این زمینه تلاشهای بسیاری داشتند و حالا نوبت این است که یک طرح جدید، نگرش نو و جهشی در خدمات فرهنگی و کتابخوانی صورت بگیرد که الحمدلله زمینههای آن فراهم است.
وی با اشاره به تعاملات صورت گرفته میان نهاد و سایر دستگاههای استان تهران گفت: خوشبختانه امروز تعامل و همافزایی خوبی در سطح روابط نهاد با استانداری و سایر دستگاهها وجود دارد و با ادامه تعاملات خوبی که آقای ناصری در این چند ماه با دستگاههای فرهنگی و غیر فرهنگی استان تهران برقرار کردند امیدوار هستیم در پایان سال جاری و یا در سالگرد این روز در سال آینده، گزارشی از روند رو به رشد این فعالیتها در دست داشته باشیم.
همت، پی گیری و پشتکار علی نیکنام در بازگشایی کتابخانه مرکزی پارک شهر تهران
مهدی رمضانی، نیز در این مراسم طی سخنانی گفت: طبیعتا در دوره مدیریت هر فرد فراز و فرودهای متعددی وجود دارد که حتما شامل مدیریت جناب آقای نیکنام در اداره کل کتابخانههای عمومی استان تهران هم میشود. اما یکی از نکات برجسته فعالیتهای ایشان موضوع بازگشایی کتابخانه مرکزی پارک شهر بود که با همت، پیگیری و پشتکار و با اعتبار ایشان انجام شد که انصافا باید از ایشان بابت این اقدام مهم تقدیر کرد. چراکه کتابخانه پارک شهر به عنوان یک کتابخانه عمومی برای فضای فرهنگی شهر تهران یک اعتبار است و روند بازگشایی این کتابخانه حاصل نشد مگر با پیگیری جناب آقای نیکنام.
معاون توسعه کتابخانهها و ترویج کتابخوانی نهاد با اشاره به برخی ویژگیهای شخصیتی و مدیریتی علی نیکنام ادامه داد: حسن خلق ایشان با کارکنان و ارتباط موثر ایشان با بدنه نهاد از نکات بارز شخصیتی و مدیریتی ایشان بود. ضمن اینکه ایشان مزین هستند به مدال ایثارگری که این موضوع حتما در امور این اداره کل راهگشا بوده است.
وی ادامه داد: بنده از سالهای گذشته با جناب آقای ناصری و سابقه فعالیتهای فرهنگی ایشان آشنا بودم. ایشان در حال حاضر هم در اداره کل روابط عمومی و امور بینالملل و هم در اداره کل کتابخانههای استان تهران تقبل مسئولیت دارند که به زعم بنده ستاد نهاد کتابخانهها خلاء ایشان در ستاد را پذیرفت تا در اداره کل کتابخانههای استان تهران که دارای جایگاه و مسئولیت مهمی است، خدمترسانی کنند. امیدوارم حمایت عزیزان در استانداری شامل حال ایشان شود تا بتوانند منشأ اثر باشند.
رمضانی در ادامه یادآور شد: استان تهران برخلاف ظاهر خود، به لحاظ سرانههای فرهنگی مظلوم است که انشاء الله بتوانیم با تعامل و همافزایی از این محرومیت بزداییم و بتوانیم به مردم خوب استان تهران خدمت کنیم.
باز کردن پای بسیاری از مسئولان به کتابخانه ها در سایه همدلی نهاد و استانداری
علی نیکنام مدیر سابق اداره کل کتابخانههای استان تهران نیز در این مراسم با تقدیر از حمایتهای دبیرکل نهاد در طول مدت خدمت خود در نهاد، گفت: بنده به مدت ۵ سال و ۲۱ روز با لطف و اعتماد جناب آقای مختارپور، در این اداره کل خدمت کردم. با اینکه حدود ۳۰ سال در حوزه کتابخانهها فعالیت و خدمت کردم، اما این ۵ سال آخر درواقع شیرینی دوران فعالیت حرفهای من در نهاد بود که خوشبختانه با همراهی دبیرکل محترم توانستیم گامهای بسیار خوبی در استان تهران برداریم.
وی با اشاره به تعامل و همکاری خود با مجموعه استانداری گفت: خوشبختانه استانداری و معاونت محترم سیاسی اجتماعی استانداری در مدت خدمت بنده عنایت ویژهای به اداره کل داشتند و با اینکه در گذشته چنین همکاری و تعاملی میان نهاد و استانداری وجود نداشت، توانستیم با همکاری مشترک اقدامات موثری را رقم بزنیم.
نیکنام ادامه داد: جا دارد از همه همکاران در اداره کل کتابخانههای استان تهران، کتابداران، مسئولان کتابخانهها، روسای ادارات و همکارانم در ستاد تشکر کنم که ماحصل ۵ سال فعالیت ما در استان در کنار هم، با اتفاقات خوبی از جمله تعمیر، تجهیز و بازگشایی بسیاری از کتابخانهها همراه شد و اگرچه در میان استانها برتر نهاد نبودیم، اما پابه پای استانهای دیگر در حال تلاش بودیم و توانستیم پای بسیاری از مسئولان را به کتابخانهها باز کنیم که همه این ها در سایه همدلی میان مجموعه مدیریتی نهاد و استانداری تهران شکل گرفته بود.
افزوده شدن ۹۰۰ مترمربع به فضای کتابخانه ای طی ۶ ماه
در ادامه این مراسم محمد هادی ناصری، مدیرکل کتابخانههای عمومی استان تهران، طی سخنانی گفت: تشکر میکنم از مجموعه مدیران نهاد و به خصوص دبیرکل معزز نهاد که به بنده اعتماد کردند و از خدا میخواهم تا مدتی که در این مسئولیت هستم، لحظهای از آن به غفلت نگذرد و بتوانم از آنچه که در توان دارم در حوزه کتاب و کتابخوانی، در خدمت مردم شریف استان تهران باشم.
وی در ادامه با ارائه برخی از مهمترین اقدامات صورت گرفته در ۶ ماه اخیر در اداره کل کتابخانههای عمومی استان تهران گفت: در ادامه فعالیتها و زحمات جناب آقای نیکنام و همکاران، در آبان ماه در قالب افتتاح ۳ کتابخانه در شهرستانهای دماوند، ری و رباط کریم، حدود ۹۰۰ مترمربع به زیربنای کتابخانههای عمومی استان اضافه شد. همچنین ۲ دستگاه کتابخانه سیار به ناوگان کتابخانههای سیار استان تهران اضافه شد.
ناصری درباره لزوم توسعه ناوگان کتابخانههای سیار در استان تهران توضیح داد: باتوجه به اینکه امروز هزینه ساخت و ساز و هزینه خرید زمین در استان تهران بسیار زیاد است و در برخی شهرستانها مانند بهارستان زمین مناسبی برای احداث کتابخانه یافت نمیشود، آمادگی داریم که در صورت تأمین اعتبار، ناوگان کتابخانههای سیار در استان تهران را توسعه دهیم. یکی از مهمترین بحثهایی که در مجموعه نهاد بررسی شده و طرحی پژوهشی هم در این زمینه وجود دارد، بحث «آمایش سرزمینی» برای تسهیل دسترسی شهروندان به کتابخانه است که یکی از بهترین راهکارها در این زمینه توسعه ناوگان کتابخانههای سیار در استان تهران است.
مدیرکل کتابخانههای عمومی استان تهران ادامه داد: با مجوزی که از جناب آقای مختارپور دریافت کردیم، مجوز یک اعتبار ۱۰ میلیارد ریالی برای تامین منابع کتابخانهها در اختیار ما قرار گرفت که تا یک ماه و نیم آینده خرید منابع به پایان میرسد و تا کنون نیز برخی از کتابخانههای استان نیز منابع مورد نیاز خود را دریافت کردهاند.
وی در ادامه به تشکیل «محفل ادبی فیض» در استان تهران اشاره کرد و گفت: ما در شهر تهران پایگاهی برای گردهمایی شاعران جوان و استادان شعر و ادب فارسی ایجاد کردیم که با عنوان «محفل ادبی فیض» با محوریت کتابخانه مرکزی پارکشهر فعالیت خود را آغاز کرد که با وجود شیوع بیماری کرونا و تعطیلی کتابخانهها، نشستهای این محفل به صورت مرتب از طریق فضای مجازی ادامه یافته به طوری که استادانی از کشورهای دیگر هم در این محفل پر رونق حاضر شده اند.
ناصری با اشاره به سایر برنامههای فرهنگی اجرا شده در ۶ ماه گذشته گفت: ما از ظرفیت کتابخانهها استفاده کردیم و برنامه اکران فیلمهایی که مناسب کودک و نوجوان بود را در مجموعه کتابخانه پارکشهر در ۳ نوبت قبل از بروز بیماری کرونا اجرا کردیم که خوشبختانه با استقبال خوبی همراه شد و در حدود ۷۰۰ نفر بدون هیچ هزینهای از این امکان استفاده کردند و انشاءالله با توجه به ظرفیتی که سینمای کشور برای تولید و پخش آثار قابل عرضه برای کودکان و نوجوانان داشته باشد، ما باز هم از این امکان استفاده خواهیم کرد.
مدیرکل کتابخانههای استان تهران افزود: در بحث انتخابات هم ۲۲ پایگاه رایگیری در کتابخانهها برپا شد و ۱۱۵ نفر از همکاران ما به عنوان عوامل اجرایی انتخابات در این میدان فعالیت کردند که از ایشان هم تشکر میکنم. پشتیبانیهایی هم که دوستان در فرمانداری به لحاظ مالی و سایر پشتیبانیها درخواست داشتند، به انجام رساندیم.
تولید ۱۹۰ دقیقه فیلم ویدئویی در ایام تعطیلی کتابخانه ها به دلیل شیوع کرونا
وی با اشاره به ادامه فعالیت کتابداران کتابخانههای عمومی سراسر کشور در دوران تعطیلی کتابخانهها گفت: با توجه به ایام شیوع کرونا، کتابخانههای تعطیل شد اما فعالیتهای فرهنگی کتابداران ما در فضای مجازی ادامه یافت. به طوری که بلافاصله پس از تعطیلی کتابخانهها ماموریتهای جدید تعریف شد و به همت همکاران کتابدار تهران تا پایان اسفند ماه ۱۹۰ دقیقه فیلم ویدئویی برای انتشار در فضای مجازی تولید شد که شامل قصهگویی، داستانخوانی و کتابخوانی و آموزش کاردستی بودند. همچنین بعد از تعطیلات عید نوروز، همکاران من برای اولین بار در کشور موفق شدند از پلتفرمهای آموزش آنلاین استفاده کنند و دورههایی را ویژه خانوادهها و اعضای کودک و نوجوان طراحی کنند که این دورهها همچنان هم ادامه دارد.
محمدهادی ناصری در ادامه با اشاره به جلسهای که در استانداری برگزار شده بود، گفت: بر اساس قولی که در آن جلسه به جناب استاندار دادیم، اعلام میکنم که در مجموعه نهاد کتابخانهها برای ارزیابی ادارات کل استانی طرحی با پشتوانه پژوهشی وجود دارد که تمام اسناد و ماموریتهای نهاد بررسی شده و آنچه که برای پیشبرد اهداف در نظر گرفته شده، در شاخصها آمده است. ما بر اساس همان شاخصها تلاش کردیم برنامه سال ۹۹ را تدوین کنیم که با توجه به تعطیلی کرونایی، در جمعآوری این اطلاعات و جمعبندی در برخی از ردههای کتابخانهای، تاخیر به وجود آمد که انشاءالله تا پایان اردیبهشت ماه برنامه سال ۹۹ را هم به صورت مدون خدمت مجموعه مدیریت استان تقدیم کنیم که بر اساس آن برنامه حرکت کنیم.
وی با تقدیر از حضور و همراهی معاون سیاسی و اجتماعی استانداری تهران، گفت: در مقطعی که در خدمت آقای حسن بیگی بودیم با آغوش باز پذیرای ما بودند و به ما کمک کردند و همچنین جناب آقای استاندار که با رویکرد مثبت نسبت به فعالیتهای کتابخوانی، در بحث احقاق سهم نیمدرصد نهاد تاکید داشتند و اعلام آمادگی کردند که در آنچه به مدیریت استان بازمیگردد کمال همکاری را خواهند داشت که از ایشان تشکر می کنم.
مدیرکل کتابخانههای عمومی استان تهران در پایان گفت: همچنین از همه همکارانی که در ۶ ماه گذشته و در اوج بحث کرونا با تمام توان به صورت داوطلبانه از خانه بیرون آمدند و برای برنامهریزی و پرکردن اوقات فراغت فرزندان این کشور وقت گذاشتند تشکر کنم. همچنین در پایان از برادر عزیزم آقای نیکنام به واسطه زحماتی که در دوره فعالیت خود در استان تهران انجام دادند متشکرم.
گفتنی است در پایان این مراسم ضمن تقدیر از علی نیکنام، حکم محمدهادی ناصری به عنوان مدیرکل کتابخانه های عمومی استان تهران به وی اعطا شد.
نظر شما