خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) – شهاب فضلی: بی‌تردید یکی از چهره‌های بی‌بدیل در عرصه ادبیات داستانی ایران «ابوتراب خسروی» است که شاید بارزترین رکن آثار او، تخیل در یافتن سوژه‌ها باشد. آفرینش و زایشی از «دیوان سومنات» و «رود راوی»‌ تا «ویران» موج می‌زند و دور نیست اگر بگوییم شگفتی آفرینش طبیعت را در ذهن خواننده تداعی کند. آفرینشی که «بهار» سمبل آن است و نوروزی که هر سال، زادروز ابوتراب خسروی را به یاد می‌آورد. در روزی که آخرین سال از قرن چهاردهم خورشیدی آغاز می‌شود، خالق «اسفار کاتبان» هم شصت و چهارمین برگ از حیات خود را ورق می‌زند. به مناسبت تولد ابوتراب خسروی، گفت‌وگویی با او انجام داده ایم که در ادامه می‌خوانید.
 
با روزگار قرنطینه چه می‌کنید؟
خانه‌نشین هستیم. البته خانه‌نشین هم بودیم، ولی حالا بیشتر. تا وقتی که این موج کرونا بگذرد.
 
فکر می‌کنید مسائلی که به‌خصوص در نیمه دوم امسال رخ داد در آینده روی ادبیات داستانی ما، جنبه رکودی داشته باشد یا ظهور خلاقیت؟
مضامین فجایعی که اتفاق افتاد، می‌تواند دستمایه ادبیات و هنر باشد. هنر، از اتفاقات جامعه می‌تواند تغذیه کند و الهام بگیرد و این دیگر کار نویسندگان و شعرا و هنرمندان است که از مضامین الهام بگیرند و کار خلاق انجام دهند. نحوه برخورد نویسندگان با این مقوله هم احتمالا از جنس خلاقیت خواهد بود. رمان، هم می‌تواند تاریخ باشد، هم نباشد؛ هم جامعه‌شناسی است، هم نیست؛ هم روانشناسی است و هم نیست. در واقع ادبیات، نوعی از مفاهمه جمعی است و این مضامین می‌تواند جرقه‌ای در ذهن نویسندگان برای خلق آثار جدید باشد.
 
اگر بخواهیم ایام نوروز را از گذشته تا به امسال که آبستن وقایع بسیاری بود مرور کنیم، چه تصویری در ذهن شما نقش می‌بندد؟
وقایع نه، فجایع! فاجعه‌های متوالی از سیل و زلزله و انفجار هواپیما و کرونا. وقتی چرخ‌های جامعه به درستی نمی‌چرخد، شدت اثر فاجعه هم بیشتر می‌شود و روح و روان جامعه را متشنج می‌کند. مثلا در مورد همین کرونا اگر مساله زودتر جدی گرفته می‌شد، نه اینکه کرونا به ایران نیاید اما اینگونه هم شکل افسارگسیخته به خود نمی‌گرفت. شاهد پخش آن در تمام ایران و این تعداد تلفات روزانه نبودیم. اما به هر حال، نوروز از کودکی تا به امروز، همواره یک طلیعه، یک اتفاق خوب و زمینه تحول بوده. امیدوارم امسال هم طلیعه خوبی‌ها و وقایع خوبی باشد که جامعه آرزوی آن را دارد تا مقطع آسایش و آرامشی فراهم شود.
 
خودتان این روزها مشغول نوشتن اثری هستید؟
کار و بار ما نوشتن و طبیعتا می‌نویسم اما اصرار دارم تنها در صورتی که اثر خودم را راضی کرد منتشرش کنم. برای صیقل دادن وقت می‌گذارم و آن را به تعویق می‌اندازم تا کار قابل قبولی ارائه دهم. رمان و مجموعه داستانی را در دست دارم و همچنین مقالاتی در حد وسعم می‌نویسم تا زمانی که کتابی تجمیع و آماده چاپ شود.
 
برای ایام قرنطینه، پیشنهادی برای مطالعه دارید؟
با توجه به اینکه مطالعه آثار «کلاسیک» زمان و حوصله بیشتری می‌طلبد، این دسته را برای مطالعه در ایام قرنطینه توصیه می‌کنم. این‌ها را حتی بارها و بارها بخوانید. ادبیات کلاسیک همواره الهام‌بخش است. کارهای داستایفسکی، تولستوی، دیکنز، ملویل، فلوبر و نویسندگانی از این دست که چهره‌هایی تثبیت شده در ادبیات هستند.
 
روند کار ادبیات ایران در سال ۹۸ ایران را چگونه دیدید؟
خوشبختانه ادبیات داستانی در جامعه ما فراگیر شده و جامعه به‌خصوص در نسل جوان به سمت درک تازه‌ای می‌رود. پیش‌نیاز دموکراسی، ادبیات و رمان است یعنی درک حضور دیگری. به اعتقاد من این یک تحول است و زمینه‌ای شبیه به درکی که باید قبل از یک رنسانس و یک خودآگاهی جدید پدید آید. خصوصا ادبیات داستانی امروز به اندازه‌ای فراگیر شده که در جای‌جای کشور، جمعی از جوانان گرد هم می‌آیند و می‌خوانند و می‌نویسند. به لحاظ کمیت هم اگر با سی یا چهل سال پیش قیاس کنیم، نویسندگان شاید ده برابر شده‌اند. به‌خصوص در زمینه ادبیات زنان. زنان جامعه ما خوشبختانه قلم به دست گرفته‌اند و می‌نویسند. این نوشتن‌ها است که در نهایت، خروجی شاخصی خواهد داشت. معتقدم آینده می‌تواند بسیار نویدبخش باشد. جامعه‌ای که خود را بسط می‌دهد، متحول می‌شود. این ودیعه‌ای به دنبال دارد و آینده قطعا شاهد ستاره‌های بزرگی در جمع نویسندگان خواهد بود.
 
در پایان اگر آرزوی خاصی برای سال جدید دارید بفرمایید.
به‌عنوان یک ایرانی آرزوی آسایش، آرامش، رفاه، توسعه و سلامت برای جامعه ایران را دارم. جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنم و به آن عشق می‌ورزم.