به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در یزد، در یکی دیگر از برنامه‌های موسوم به «عصر کتاب استانی» به همت موسسه خانه کتاب و با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد و سازمان فرهنگی، اجتماعی، ورزشی شهرداری یزد، آیین بزرگداشت حسین مسرت پژوهشگر، مصححّ متون کهن، کتابشناس و یزدشناس پبشکسوت، با عنوان «کاریز فرهنگ» در محل سال هلال احمر یزد برگزار شد.

استاد مسرت تاکنون بیش از ۵۰ عنوان کتاب و ۶۰۰ عنوان مقاله چاپ کرده است. وی افزون بر حوزه‌ یزدشناسی و کتابشناسی به‌ویژه تصحیح متون و فهرست نگاری نسخ خطی، دستی هم در شعر و شاعری دارد و با تخلص «مسرور» اشعاری می‌سراید. 

ازجمله آثار مسرت می‌توان به آب‌انبار‌های شهر یزد (درآمدی بر پیشینه، کارکرد و ساختار آنها)، آقارضا سعیدی (مشاهیر نشر کتاب ایران)، استاد ایرج افشار، یزد: حوزه هنری یزد (دانشنامه فرهنگ وتمدن استان یزد)، در آیینه روزها، درنگی برکتاب روزها اثر دکتر محمّدعلی اسلامی ندوشن و... اشاره کرد.

مسرت را باید راوی یزد و یزدی‌ها دانست
در ابتدای این مراسم، مجید جوادیان‌زاده، مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد در سخنانی گفت: برنامه‌های عصر کتاب استانی، به همت خانه کتاب در استان‌ها و با هدف بازشناسی مفاخر و بزرگان فرهنگی و ادبی کشور برگزار می‌شود و امشب سومین دور از این برنامه است؛ ما نیازمند برگزاری چنین برنامه‌های فرهنگی هستیم و در واقع فرهنگ ما نیازمند بازشناسی سرمایه‌های بزرگی است که در آن وجود داشته و مستعد چنین مفاخری است تا پرورش پیدا کند.
 
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد یادآور شد: استاد مسرت آیینه تمام نمای یک یزدی تمام عیار در طول تاریخ است و اگر بخواهیم سنخ آرمانی از یک یزدی در طی صدها سال ایجاد کنیم، نمونه زنده آن استاد مسرت است.

جوادیان زاده ادامه داد: سختکوشی، خردورزی، دین‌باوری و جستجو در اعماق از جمله ویژگی‌های اوست و بایستی او را راوی یزدی‌ها نامید. پیوند مسرت با نسل جوان همیشه نقطه برجسته شخصیتی وی بوده که بسیاری از جوانان اولین بار کتاب‌هایشان را استاد مسرت مورد بررسی و پژوهش قرار داده است.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد گفت: یزدی شناسی، تاریخ و هویت یزد دو بخش است که دوران پیش و پس از مسرت است که جامعه لباس نوشته‌های وی را بر تن کرده و شکل و هیبت دیگری ایجاد می‌کند و افق جدیدی در نوشته‌های وی برای ما گشوده شد.

جوادیان‌زاده بیان کرد: ما امسال پایتخت کتاب ایران هستیم و یک سال در این بستر می‌توانیم بازشناسی مفاخر و سرمایه‌های فرهنگی بپردازیم که این با همیاری و همکاری خانه کتاب انجام می‌شود. اگر مدل پایتخت سیاسی را در زمینه پایتخت فرهنگی ارائه کنیم، لازم است که مفاخر و بزرگان را در این قالب به جامعه ارائه و معرفی کنیم.

رابطه صمیمی با ایرج افشار، انگیزه‌‌ای بزرگ برای مسرت بود
اکبر ایرانی، مدیر مرکز پژوهشی میراث مکتوب نیز در این مراسم گفت: آشنایی من با مسرت از سال 74 بوده است که در طول این مدت افتخار بهره‌وری از وی را داشته‌ایم و همواره گزارش و نشریات میراث مکتوب با مقالات وی همراه بوده است.

وی با پاسداشت یاد ایرج افشار یزدی افزود: در تاریخ، ما افرادی همچون محمدعلی فروغی داریم که به میرزامحمد قزوینی کمک کرد و آثار ارزشمندی را خلق کردند.

مدیر مرکز پژوهشی میراث مکتوب بیان کرد: علاقه استاد ایرج افشار به استاد مسرت بسیار زیاد بود و ارتباطی صمیمی بین این دو وجود داشت و همین انگیزه‌ای بزرگ برای استاد مسرت بود.

این پژوهشگر و نویسنده ادامه داد: معرفی و نقد کتاب‌های ارزشمند یکی از فعالیت‌های مسرت بوده است که این ویژگی توانسته به خوبی در جامعه هنری و ادبی خود را نشان دهد.

همچنین علی‌اصغر دادبه، نویسنده و پژوهشگر یزدی نیز در این مراسم گفت: کاریز و قنات برای شهر یزد است و جامعه و کشور ما به لحاظ مادی این تاریخ را در خود داشت که هزاران سال آن را حفظ کرده بود و اگر این تاریخ نبود، ایران نیز نبود.
 
چند کاریز معنوی تربیت کرده‌ایم؟!
وی افزود: فرهنگ یزد و ویژگی‌هایی که فرهنگ ما در این شهر داشت تا سال 1339 متفاوت از امروز بود که تکثر دینی، تساهل و تسامح و تربیت عملی به دور از نازپروردگی و لوس‌بازی‌های امروز می‌توانست افرادی همچون مسرت‌ها را بپروراند.

این پژوهشگر کشوری ادامه داد: مجموعه وضعیت آن روزها که باقی مانده فرهنگ پویای ایران بود، دردمند و اهل درد تربیت می‌کرد.

دادبه بیان کرد: قنات اول همان قنات مادی برای استمرار حیات مادی بود و قنات دوم همان قنات‌های معنوی است بدین معنی که شخصیت‌هایی هستند که جان و وقت خود را برای فرهنگ مردم و شهر می‌گذارند.

وی افزود: همچنانکه روز به روز آنگونه که با نادانی‌ها قنات‌ها را نابود کردیم، امروز نیز این قنات‌ها را با ناآگاهی‌ها در حال نابودی داریم.

این نویسنده یزدی گفت: من ناامید نیستم اما احساس خطر می‌کنم اما باید بیاندیشیم که چند کاریز مادی و معنوی مانده و چند کاریز معنوی تربیت کرده ایم؟!

در ادامه این مراسم سیدمحمدرضا میرمحمد صادق، معاون فرهنگی موسسه خانه کتاب و پژوهشگر متون نیز در خصوص زندگانی حسین مستر مطالبی را ارائه کرد.

مسرت نگران فرهنگ آشتی کنان با اتوبان‌ها و دوربین‌های کنترل است
احمد ترحمی، معاون سیاسی امنیتی استاندار یزد نیز در این مراسم گفت: کار مسرت از جنس کاسبی فرهنگ و مقالات کیلویی نیست بلکه از جنس درد دغدغه و از جنس عشق به دیار و فرهنگ و ادبیات این فرهنگ است.
 
وی افزود: مسرت نگران فرهنگ آشتی کنان با اتوبان‌ها و دوربین‌های کنترل است. او از تاریخ سرزمین این مردمان می‌نویسد و کار او رودی از فرهنگ و گفتگو و مدارا را نشان می‌دهد. پاسداشت مسرت پاسداشت تاریخ این دیار است.

همچنین نیکنام حسینی‌پور، مدیر عامل خانه کتاب نیز در این مراسم گفت: از اینکه فرصتی پیش آمد تا در محضر شخصیت‌های فرهنگی عزیز و ادیب استان یزد، پایتخت کتاب ایران در این دوره از عصر کتاب‌ باشم، بسیار خوشحال و خرسندم‌؛ فرهیختگانی که توانسته‌اند در عرصه کتاب و کتابخوانی موثر بوده و این رخداد فرهنگی را برگزار کنند.

وی افزود: جای بحث و تردید نیست که یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌های توسعه‌، پیشرفت و تعالی یک کشور، توسعه سطح علم و کتاب است؛ کشوری که این سرمایه را ندارد، امکان ندارد که بتواند به خوبی از سرمایه‌های دیگرش استفاده کند.
 
حسینی‌پور ادامه داد: این علاقه‌مندی به کتاب و نوشتار و کتابخوانی است که می‌تواند تمامی رده‌های سنی ما را برای آموزش و یادگیری بهتر آماده کند.

وی افزود: البته کیفیت نویسندگی و نوع نوشتار همواره مورد بحث بوده و اگر بگوییم، کیفیت بالاتر مطلوب نظر ماست، این سخنی نیست که به گزاف گفته باشیم یا مطالبه‌ای کرده باشیم که با واقعیت‌ها منطبق نباشد، چرا که حتماً ‌کتاب، به معنای پر کردن سطور اوراق نیست؛ اگر به این معنا باشد که هرکس اقدام به نوشتن کند بدون آنکه به محتوای آن توجه کند و صرفاً به کتابسازی بپردازد، قطعاً از هدف اصلی بازمانده‌ایم.

بزرگانی مانند مسرت نقش پلی ارتباطی میان نسل امروز و سرمایه‌های دیروز را برعهده دارند
مدیرعامل خانه کتاب گفت: نویسندگی، رسانه و ابزاری از ارتباطات انسانی است که نمایانگر زبان و عواطف از طریق نوشتن یا ثبت علائم و نشانه‌ها‌ست. در بیشتر زبان‌ها، نویسندگی مکمل تکلّم یا زبان گفتاری است، نویسندگی خود یک زبان نیست بلکه شکلی از فناوری است که به عنوان ابزار به همراه جامعه انسانی توسعه داده شده است و نویسنده کسی است که از لغات نوشتاری به سبک‌ها و تکنیک‌های مختلف استفاده می‌کند، تا اندیشه‌های خود را منتقل کند. به قول معروف: «نویسندگان، مهندسان روح بشریت هستند.»

حسینی‌پور گفت: بعضی نویسندگان می‌گویند: «نویسندگی یعنی به اشتراک‌گذاری؛ این بخشی از ذات انسان است که بخواهد مسائلی مانند افکار، ایده‌ها، عقاید را به اشتراک بگذارد‌.» حمایت از نویسندگان و ارج نهادن به افکار، ایده‌ها و عقاید ایشان می‌‏تواند انگیزه بیشتری برای ادامه قلم زدن در عرصه ادبیات‌، فرهنگ‌، تاریخ و غیره ‌بدهد.

وی ادامه داد: همان‌گونه که مقام معظم رهبری در پیامی به کنگره بین‌المللی بزرگداشت ابن شهرآشوب مازندرانی اذعان داشتند: «تکریم چهره‌های برجسته‌، موجب حرکت کشور به سمت قله‌های علمی می‌شود.»، موسسه خانه کتاب این مهم را به عنوان راهبرد کلان خود در سلسله برنامه‌های عصر کتاب قرار داده و همواره از اندیشمندان و فرهیختگان عرصه کتاب تقدیر کرده است‌.

به گفته مدیرعامل خانه کتاب، این مؤسسه در رویکردی جدید، نگاه خود را از تهران به استان‌های مختلف کشور برگردانده، تا ذخایر گرانسنگ و ظرفیت‌های فرهنگی آن‌ها را شناسایی و در سطح ملی معرفی کند؛ زیرا که تکریم فضیلت و فرزانگی و تجلیل از مفاخر فرهنگ و ادب این سرزمین ریشه در سنت‌های کهن ملی و فرهنگ غنی اسلامی دارد.

حسینی پور ادامه داد: تکریم این مفاخر در حقیقت بازتولید سرمایه‌های اجتماعی و فرهنگی کشور است، که این روزها شاهد کاهش این سرمایه بزرگ هستیم. مفاخر و فرهیختگان ریشه‌های این سرمایه‌اند و اصحاب فرهنگ و هنر، ساقه‌ها و برگ‌های این درخت تنومند هستند‌؛ نسل جوان و جدید ما می‌توانند با تکیه بر آن‌ها به قله‌های رفیع معرفت صعود کنند‌، بنابراین در زیست فرهنگی و اخلاقی نیازمند افرادی مانند آقای مسرّت هستیم که نقش پلی ارتباطی میان نسل امروز و سرمایه‌های دیروز را برعهده دارند و جامعه برای بقای خود نیاز به این سرمایه‌های نمادین دارد.

وی افزود: خانه کتاب بسی خرسند است که در جمع شما دوستان، به تکریم و بزرگداشت استاد فرهیخته جناب آقای حسین مسرت بپردازد؛ استاد حسین مسرت، ادیب، نسخه‌شناس، فهرست‌نگار و تاریخ‌پژوه؛ یکی از چهره‌های مانای استان یزد و یکی از هزاران خردمند فرزانه ایرانی است که توانسته افزون بر دانش‌اندوزی از بزرگان و مفاخر یزد، آثار سترگی در حوزه یزدشناسی از خود برجای بگذارد.

مدیر عامل خانه کتاب افزود: بدون اغراق حدود و ثغور این حوزه از مطالعات اقلیمی و منطقه‌ای در ایران به‌عنوان یک رشته علمی که آن را «یزدشناسی» می‌نامند، با آثار قلمی حسین مسرت در زمینه‌های مردم‌شناسی، شناخت بادگیر و قنات، فرهنگ ‌عامه، گویش‌شناسی، تاریخ محلی، تصحیح دیوان‌های شعرا و غیره تعریف شده است. رشته‌ای که در پدید آمدن خود، وامدار کوشش‌های دیرپای استاد فقید ایرج افشار بوده است.

مسرت: اگر من در خانه نان نداشتم ولی کتاب داشتم
حسینی‌پور بیان کرد: ایشان اکنون نوعی اعتبار و آبرو برای شهر قنات و قنوت و قناعت‌، ایمان و علم و عمل‌، و پرستش و دانش و کوشش و یکی از ذخایر فرهنگی دیار یزد است، محققان کتاب او را دوست، یار و همراه خود می‌دانند و خانه و کتابخانۀ او قبله آمال دوستداران کتاب است؛ زیرا که او خود به کتاب و دوست‌داران کتاب عشق می‌ورزد.

وی گفت: کارنامه پژوهشی مسرت بیش از شصت کتاب و ششصد مقاله را در برمی‌گیرد، که وی در چهل سال فعالیت خود از 1357 تاکنون گردآوری، تألیف و تصحیح کرده است؛ این نشان از همت او و عشقی است که به این کار دشوار دارد، البته دامنه کوشش‌های حسین مسرت به تاریخ و ادب و فرهنگ محدود نمانده و او یادگارهایی از خویش در راه شناساندن دقایق هنر و معماری اقلیم کویری یزد نیز بر جای گذاشته است.
 
همچننین بر اساس این گزارش، حسین مسرت در سخنان کوتاهی در این برنامه گفت: دوستان خوب سرمایه‌ای برای من بودند و امروز نیز مردم قدرشناس یزد ارزش خود را به ما نشان دادند. اگر من در خانه نان نداشتم ولی کتاب داشتم. همسرم در کنار بوده و امروز نیز موفقیت‌هایم را مدیون همسرم هستم.

در این مراسم از تلاش‌های حسین مسرت، نویسنده و پژوهشگر یزدی تجلیل شد و از دو کتاب «کاریز فرهنگ» و «یادگار قلم» رونمایی شد و مستندی در مورد این یزدشناس شهیر نیز به نمایش درآمد.