«گفتوگوهایی که این روزها درباره مشق شب راه افتاده است، بار دیگر فرصتی فراهم کرده است تا آموزش و پرورش رسمی را بررسی کنیم و به بازنگری راهها و روشهای کمفایده و رنجآور برای دانشآموزان بیاندیشیم.
در حالی که جهتگیری آموزش و پرورش پیشرو در بیشتر کشورهای جهان، به رسمیت شناختن دنیای پرشور و هیجان کودکان، کوشش برای بیرون آمدن از فضاهای بسته و تلاش برای افزایش مشارکت دانشآموزان است؛ اصرار بر شیوههای منسوخ برای تبدیل دانشآموزان به ماشینهای تستزنی و تولید نابغههای مقلدی که مشتریان پرو پاقرص موسسات تستفروشی باشند، به هر بهانه و دلیلی پذیرفتنی نیست.
مشق شب به یکی از موضوعات مهم گفتوگوهای این روزها تبدیل شده است. مشقشب نویسی و تکلیفهای شبانه، هفتگی و نوروزی چند دهه است که بخش مهمی از اوقات دانشآموزان ایران را به خود اختصاص داده است، اما حاصل آموزش و پرورش مبتنی بر مشق شب و تکلیفهای طاقتفرسا چیست؟
آیا این تکالیف و مشقها نتیجه داده است؟ اگر نتیجه داده چرا در آزمونهای بینالمللی سواد خواندن در ردههای آخر به سر میبریم؟ اگر نتیجه داده چرا هر روز از ناتوانی دانشآموزانمان در نوشتن مینالیم؟ البته که این تکالیف و مشقشبها بینتیجه نیز نبوده است، اما فایدهاش را موسساتی بردهاند که ضعف نظام آموزش و پرورش کشور را به ابزار تجارت خود تبدیل کردهاند و با حرام کردن کاغذهایی که از قطع درختان به دست میآید، تست زدن و جواب دادن به سوالهای تکراری را جایگزین خلاقیت؛ و حفظ کردن طوطیوار و تکنیکی را جایگزین نگاه علمی کردهاند و محتواهای هزار بار تکرار شده را به قیمتهای گزاف به پدران و مادرانی فروختهاند که میدانند نظام آموزشی کشور بیمار است، اما از نوع بیماری و درمان آن آگاهی ندارند.
یکی از استدلالهای موافقان مشقشب و متعاقب آن استفاده از کتابهای کمک درسی، این است که دانشآموزان اوقات فراغتی را که با نوشتن مشق شب تلف میشود، صرف کارهای بدتری خواهند کرد. این در حالی است که فعالیتهای بسیاری میتوان برای اوقات فراغت دانشآموزان طراحی کرد که برای آنان لذتبخش و مفید باشد.
داوران لاکپشتپرنده، ضمن حمایت از حذف مشق شب، تکالیف هفتگی و نوروزی، از مدارس، خانوادهها و معلمان دعوت میکنند، لذت خواندن را جایگزین رنج مشق شب و تکالیف خانگی کنند؛ دانشآموزان را به خواندن کتابهای غیردرسی همچون رمان، داستان، غیرداستان و شعر تشویق کنند و مطمئن باشند که حتی فایدهی آموزشی این کتابها بیشتر از مشق شب و تکالیف خانگی خواهد بود.
گروه داوری لاکپشتپرنده کتابهای منتشر شده در هر فصل را ارزیابی میکند و هر فصل فهرستی از بهترین کتابهای کودک و نوجوان در رشتهها و موضوعات گوناگون منتشر میکند. این گروه، خواندن مبتنی بر لذت را راه اصلاح آموزش و پرورش ایران معرفی میکند و مدارس، خانوادهها، معلمان و دانشآموزان را به خواندن کتابهای برگزیدهای که در این فهرست و فهرستهای مشابه آمده است دعوت میکند.»
نظرات