نوش‌آفرین انصاری در حاشیه بازدید از سی‌ویکمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: امسال فرهنگنامه کودکان و نوجوانان دو غرفه در سی‌ویکمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران دارد؛ یکی در بخش عمومی و یکی در بخش کودک و نوجوان. هدف ما از شرکت در نمایشگاه و حضو در دو بخش عمومی و کودک، معرفی و شناساندن فرهنگنامه کودکان و نوجوانان به جامعه است.
دبیر شورای کتاب کودک اظهار کرد: باید کاری انجام شود که فرهنگنامه مورد نقد و برسی قرار گیرد و در جاهای مختلف معرفی شود و اهمیت آن برای خانواده‌ها و مربیان بیان شود. سال گذشته که فرهنگنامه را در دو قسمت نمایشگاه بینالمللی کتاب نمایش دادیم متوجه شدیم که چقدر این اثر برای جامعه ناشناخته است.
وی با بیان اینکه برگزاری نمایشگاه کتاب تاثیر زیادی در شناساندن فرهنگنامه به جامعه دارد، گفت: مخصوصا افرادی که از شهرستان‌ها برای خرید به نمایشگاه کتاب تهران می‌آیند اغلب از وجود فرهنگنامه اطلاعی ندارند و نمایشگاه تاثیر زیادی در معرفی این مجموعه به جامعه دارد. غالبا وقتی در سال‌های گذشته بعد از نمایشگاه کتاب، نظرها و خریدها را بررسی می‌کنیم می‌بینیم که اغلب آن‌ها مربوط به افرادی بوده که از شهرستان‌ها آمده‌اند و اگر ایرادی در فرهنگنامه وجود داشته به ما گفته‌اند و این مساله برای ما بسیار قابل توجه و ارزشمند است.
به گفته این پژوهشگر و کتابدار، قم از جمله شهرهایی است که معمولا استقبال خوبی از فرهنگنامه می‌کند و نسبت به سایر شهرها آمار خرید بالاتری دارد. این مساله نشان می‌دهد کتابخانه‌های فعالی در این شهر وجود دارد و افرادی در آنجا هستند که فعالیت زیادی در زمینه ترویج کتابخوانی دارند.
خرید فرهنگنامه کودکان و نوجوانان برای خانواده‌ها مشکل است
انصاری درباره فرهنگنامه کودکان و نوجوانان توضیح داد: با توجه به اینکه فرهنگنامه به‌صورت یک مجموعه است و نمی‌توان فقط یک جلد آن را تهیه کرد خریدش به‌صورت کامل برای خانواده‌ها و بچه‌ها مشکل است و نمی‌توانند فقط یک جلد را خریداری کنند. براین اساس باور نداریم که خانواده‌ها بتوانند فرهنگنامه را خیلی سریع تهیه کنند چون علاوه بر قیمت زیادی که دارد، فضای زیادی را هم اشغال می‌کند و ما بیشتر هدفمان معرفی فرهنگنامه و ترویج آن در جامعه است.
دبیر شورای کتاب کودک یادآور شد: اصولا فرهنگنامه‌ها و دایره‌المعارف‌ها، آثاری هستند که باید از سوی مدارس، کتابخانه‌های عمومی و کتابخانه‌های کودک و نوجوان خریداری شود و در دسترس بچه‌ها قرار گیرد. زحمت عظیمی برای تولید جلدهای مختلف فرهنگنامه کشیده شده است تا به دست بچه‌ها برسد. هدف ما معرفی بیشتر فرهنگنامه به همه اقشار جامعه اعم از مسئولان آموزش و پرورش، مدیران مدارس، مسئولان نهادهای عمومی، کتابخانه‌ها و همچنین کودکان و نوجوانان و والدین آنهاست.
وی در ادامه بیان کرد: سال گذشته از جلد 17 فرهنگنامه که از حرف «س» شروع می‌شود و تا پایان حرف «ش» را دربرمی‌گیرد، و شامل 269 مقاله، 48 مدخل ارجاعی، 402 تصویر، 18 نقشه، 25 جدول و نمودار است، رونمایی کردیم. تلاش می‌کنیم امسال جلد 18 فرهنگنامه را با همکاری دوستان، منتشر کنیم و همچنین فرهنگنامه به کتابخانه‌های مدارس راه یابد.
وی درباره تبلیغات برای فرهنگنامه و شناساندن آن به جامعه گفت: در این راستا می‌خواهیم تعدادی تیزر تهیه کنیم و فرهنگنامه را به جامعه معرفی کنیم. اما تابه‌حال در زمینه تبلیغات برای فرهنگنامه کاری نکرده‌ایم. چون هزینه تبلیغات بسیار گران است. در عین حال برای کتابی مانند فرهنگنامه کودکان و نوجوانان که یک نهاد مردم‌نهاد آن را تولید و منتشر می‌کند و رسانه‌هایی مانند صدا و سیما، مطبوعات و خبرگزاری‌ها باید در تبلیغات و شناساندن آن به ما کمک کنند.
دبیر شورای کتاب کودک گفت: باید تلاش کنیم راه تبلیغ را پیدا کنیم تا در جامعه نسبت به فرهنگنامه تشنگی ایجاد کنیم. و بگوییم کتابی که با استانداردهای بینالمللی از نظر محتوا و جست‌وجوی جامعه پرسش‌گر منتشر می‌شود به جامعه معرفی شود.
وی ادامه داد: اما نکته‌ای که بسیار اهمیت دارد این است که اگر ما این تشنگی را در جامعه نسبت به فرهنگنامه کودکان و نوجوانان ایجاد کنیم و مردم این منبع غنی را بشناسند نمی‌دانیم به آن‌ها بگوییم چه جاهایی می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند چرا که هنوز آن‌گونه که باید فرهنگنامه در کتابخانه‌های مدارس، کتابخانه‌های عمومی و سایر جاهایی که بچه‌ها به آن‌ها می‌توانند دسترسی داشته باشند وجود ندارد. کتابخانه تحقیقاتی شورا و کتابخانه خانه‌کتابدار از جاهایی هستند که مجموعه فرهنگنامه به‌طور کامل در آنجا وجود دارد و در دسترس علاقه‌مندان است. حتی فرهنگنامه به‌صورت قسطی در خانه کتابدار قابل خریداری از سوی خانواده‌هاست. اما این مکان‌ها بسیار کم است و باید جاهای بیشتری وجود داشته باشد که بتوانیم به بچه‌ها معرفی کنیم.
انصاری گفت: گاهی فکر می‌کنیم اگر در فضای مجازی در این زمینه تبلیغاتی انجام دهیم موثر خواهد بود اما به طورکلی اعضای شورای کتاب کودک و فرهنگنامه بیشتر در زمینه انجام کارهای تحقیقاتی و تولیدی مهارت دارند و نمی‌توانند بازاریاب‌های خوبی باشند اما باید تلاش کنیم در حوزه بازاریابی هم فعالیت داشته باشیم.
وی در ادامه بیان کرد: در طول 40 سالی که مدیریت شورا را برعهده داشته‌ام بارها با آموزش و پرورش رایزنی کرده‌ایم و با معلمان صحبت کردیم تا فرهنگنامه به کتابخانه‌های مدارس راه یابد. اما وزارت آموزش و پرورش کتابخانه را به عنوان قلب مدرسه و کتابداران را به‌عنوان شخصیت‌های پرورش‌دهنده زیبای‌شناسی ادبیات به صورت جدی قبول ندارد و مدارس خیلی کمی وجود دارند که کتابخانه‌های خوبی دارند. اکثرا کتابخانه‌های مدارس، کتاب‌انبارهایی هستند که فقط اسم کتابخانه بر آنهاست و فعالیت‌هایی که باید وجود داشته باشد در آن‌ها اجرا نمی‌شود. این فعالیت‌ها عمدتا باید از سوی کتابداران انجام شود.
دبیر شورای کتاب کودک افزود: نخستین پرسش‌مان باید این باشد که آیا در وزارت آموزش و پرورش شأن و جایگاهی که کتابدار باید داشته باشد یعنی ترویج کتاب و کتابخوانی دارد یا نه؟ اگر نتیجه این پرسش منفی بود تکلیف کتاب و کتابخوانی در جامعه مشخص است. واقعیت این است که اگر با فرهنگنامه عاشقانه کار نشود تاثیری نخواهد داشت.
به گفته عضو هیات مدیر فرهنگنامه کودکان و نوجوانان حضور کتابدار در آموزش و پرورش کمرنگ است و چون کمرنگ است طبعا به آثاری مانند فرهنگنامه کودکان و نوجوانان نیز توجهی نمی‌شود.
سی‌ویکمین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران تا 22 اردیبهشت در مصلای بزرگ امام برپاست.
سه‌شنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ - ۱۴:۲۳
نظر شما