شهریار خواجیان، مترجم این کتاب، با اشاره به مطلب فوق، در پاسخ به این پرسش که آیا کتاب «ذهن ارتجاعی» به نوعی به حفظ قوانین سرمایه‌داری و قدرت در طول تاریخ می‌پردازد؟، گفت: خیر. این کتاب به قوانین سرمایه‌داری یا حفظ آن کاری ندارد. هرچند نویسنده به دلیل تعلق به طیف لیبرال و چپ تفکر آمریکایی تعلق خاطری به آن نشان نمی دهد. کتاب به سیر تکوین تفکر محافظه‌کاری از انقلاب فرانسه تا کنون می‌پردازد. وی نگاهی انتقادی و لیبرال-چپ به تفکر محافظه کاری، کهنه و نو، دارد و آن را در طول کتاب نشان و بسط می‌دهد.
وی در پاسخ به این پرسش که نویسنده چطور ارتجاع ذهنی را با محافظه‌کاری پیوند می‌دهد، توضیح داد: رابین بر آن است که اندیشه محافظه کاری مدرن با وقوع انقلاب فرانسه و زیاده روی های آن شکل گرفت و پیشگام آن ادموند برک فیلسوف و سیاستمدار محافظه کار انگلیسی بود که از دور و نزدیک شاهد رویدادهای انقلاب فرانسه بود. وی می‌گوید که محافظه‌کاری اصولاً در برابر پدیده انقلاب و رادیکالیسم انقلابی مطرح شد و چون محافظه کاری باحفظ و نگهداری وضع موجود گره خورده است و انقلاب، از آن سو، با تغییر وضع موجود سروکار دارد، بنابراین اندیشه محافطه‌کاری در واقع همان ارتجاع و بازگشت به وضع پیشین را نمایندگی می‌کند. و به نظرم، نمونه امروزی آن هم ترامپ رییس جمهوری کنونی آمریکاست که با تاکید بر بازگرداندن آمریکا به اقتدار گذشته‌اش به قدرت رسید. اینجا نیز محافظه‌کاری متبلور در پلتفرم حزب جمهوری‌خواه با تز ترامپ در بازگشت به گذشته(ارتجاع) و اقتدار جهانی آمریکا تلاقی کرده است.
خواجیان در پاسخ به این سوال که آیا این محافظه‌کاری تاریخی در راستای حفظ منافع اقتصادی و سرمایه‌داری است؟، گفت: این را البته باید از نویسنده پرسید. اما به باور من چنین است. با این حال باید توجه داشت که توجه و تمرکز رابین بر اندیشه و ذهن محافظه کاری و ارتجاع و نه ساختارها و عینیت‌های سرمایه‌داری است. برای همین نیز هست که وی در این کتاب چهره‌های سیاسی، ادبی- هنری و حقوقی- قضایی را که حامل اندیشه محافظه کاری و لذا ذهن ارتجاعی هستند، به وصف و نقد می‌کشد.
این کتاب در دو بخش و یازده فصل تدوین شده است. بخش اول با عنوان « برشی از ارتجاع»، شامل فصل‌هایی با نام محافظه‌کاری و ضد انقلاب، نخستین ضد انقلابی، زباله و جاذبه، پشت‌و‌رو، خلافکاران پیشین و دردانه قانون تبعیض مثبت می‌شود و بخش دوم با عنوان«فضیل‌های خشونت» به نسل‌کشی رنگین، یادی از امپراتوری‌های گذشته، پروتکل‌های مرد‌سالارانه، تب پوتوماک و سهولت خشن بودن، می‌پردازد.
این کتاب در 336 صفحه، برای نخستین بار در 1100 نسخه با بهای 25 هزار تومان از سوی انتشارات ققنوس منتشر شده است.
نظر شما