به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب دو جلدی «فلسفه چیلیک» نوشته اسماعیل جعفر زاده (جفر لی) منتشر شد.
 
کتاب حاضر که به زبان تورکی آذربایجانی تهیه شده به دلیل پشتوانه لغات غنی امکان فهم مطالب را بالا می‌برد همچنین در این کتاب سعی شده برای لغات ویژه فلسفی حدالامکان از لغات معادل تورکی آذربایجانی استفاده شده تنها در چند مورد و به دلایل مبرهن و به ویژه با استناد به اینکه کم هم شده در ادبیات کلاسیک و متون قدیم تورکی آذربایجانی به‌کار رفته و بالاجبار از لغت‌هایی که بیشتر در زبان‌های غیر از تورکی آذربایجانی مرسوم است استفاده شده است.

در بخشی از مقدمه کتاب از زبان نویسنده می‌خوانیم: «پس از انتشار دو جلد از کتاب «فلسفه‌نین اساسلاری» دوستان زیادی نسبت به مشکل بودن کتاب‌ها انتقاد داشتند، انتقاد آنها از دو جنبه وارد بود، اول اینکه این کتاب بویژه در زبان تورکی آذربایجانی (با حروف تورکی عربی) تقریبا جزو اولین‌ها محسوب می‌شد، و لذا بی‌مقدمه وارد متون اصلی فلسفه شدن سنگین به نظر می‌رسید بدین سبب تصمیم گرفتم در دو جلد حاضر از کتاب «فلسفه چیلیک» فصلی را به توضیح اصطلاحات عمده و اساسی فلسفه اختصاص دهم، دومین انتقاد و کاربرد اصطلاحات و لغات و جملات خاص در حین برگرداندن متون از تورکی استانبولی بود که در این کتاب‌ها نامأنوس می‌نمود.

در این باره نیز حداکثر تلاش را به کار بردم تا مطالب به زبان رایج تورکی آذربایجانی نزدیک‌تر شود. در عین حال قابل ذکر است که کلمات زیادی وجود دارد که ارتباطی به زبان تورکی استانبولی ندارد و به دلیل ساختار لغات و نوآور بودن این لغات در تورکی آذربایجانی به نظر عده‌ای این لغات تورکی استانبولی می‌نمود. به عنوان مثال در همین کتاب لغات بی‌شماری مانند فلسفه چیلیک (فلسفه ورزی)، گؤرونتوبیلیمی(پدیدارشناسی)، و لغاتی از این قبیل تماما تورکی آذربایجانی هستند و هیچگونه تشابهی با لغات ایجاد شده در تورکی استانبولی ندارند ولی به طور ذاتی و به دلیل مشکل‌بودن فلسفه اینگونه لغات جدید نیز مشکل را افزون‌تر می‌کند.

مساله اینجاست که اگر به ابداع چنین لغاتی دست نزنیم آن وقت باید از قید نوشتن هرگونه متن فلسفی بگذریم و این با هیچ منطق علمی و معرفتی تطابق ندارد. دو نکته اساسی در مورد فلسفه قابل ذکر است از یک طرف اهمیت فلسفه در بین ملل مختلف بر هیچ کس پوشیده نیست به نحوی که حتی اعتقاد بر این است که هیچ تمدنی بدون ظهور فیلسوفان بزرگ به وجود نمی‌آید. اگر تمدن یونان به وجود آمد در سایه ظهور فیلسوفان یونان باستان بود. اگر تمدن‌هایی مثل غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان ظهور کردند با چراغی که فیلسوفان مثل فارابی، ابن‌سینا، بیرونی و فلسفه تصوف یونس امره، حاجی بکتاشی و احمد یسوی روشن کردند راه خود را یافتند و اگر غرب بعد از رنسانس پیشرفت کرد مدیون فیلسوفان بیشماری مثل دکارت، کانت و ... بوده است.

نکته دیگر مورد توافق در مورد فلسفه این است که متون فلسفی عموما مشکل‌ترین متون نوشتاری هستند. لازمه پیشرفت فلسفه به ویژه در دنیای کنونی که نوشتار عمومیت پیدا کرده است وجود پشتوانه لغوی، فرهنگی و عملی و فلسفه است. می‌دانیم که در دنیا در آفریقا و استرالیا زبان‌هایی وجود دارند که با لغاتی در حدود 500 لغت مشکلات روزمره خود را رفع می‌کنند ولی چنین حجمی از لغات زبانی امکان به‌وجود آمدن پیشرفت‌های علمی و فلسفی را غیرممکن می‌سازد و به همین سبب است عملا متون علمی و به‌ویژه متون پیشرفته فلسفی در چند زبان معدود مثل انگلیسی، آلمانی، فرانسوی، روسی، عربی و چند زبان دیگر گسترش بیشتری دارند.»

کتاب دوجلدی «فلسفه چیلیک» نوشته اسماعیل جعفر زاده (جفر لی) با شمارگان 500 نسخه در 348 صفحه به بهای 15 هزار تومان از سوی سومر نشر روانه بازار کتاب شده است.