به مناسبت درگذشت خاقانیپژوه برجسته
دیدگاه محمدرضا ترکی، عبدالحسین فرزاد و سعید حمیدیان درباره عباس ماهیار
به مناسبت درگذشت عباس ماهیار، استاد برجسته ادبیات فارسی و خاقانیپژوه که ساعتی پیش دار فانی را وداع گفت، «ایبنا» در قالب این گزارش اظهارنظرهای محمدرضا ترکی، عبدالحسین فرزاد و سعید حمیدیان از استادان و پیشکسوتان زبان و ادبیان فارسی که در هشتم دیماه 1393 در آیین تولد 77 سالگی این محقق، بیان شده را بازنشر کرده است.
وی در هشتم دیماه سال ۱۳۱۶در عجبشیر به دنیا آمد و در طول سالها تدریس و پژوهش، دهها عنوان کتاب از خود بجای گذاشته که از جمله آنها میتوان به «صرف و نحو برای دانشجو»، «تصحیح انتقادی تسلیةالإخوان، (نوشتهٔ عطا ملک جوینی)»، «مرجع شناسی ۱»، «نظم ۳ بخش اول»، «عروض فارسی شیوهای نو برای آموزش عروض و قافیه»، «صرف و نحو عربی»، «گزیده خاقانی»، «مرجع شناسی ادبی و روش تحقیق»، «سیمای شیر یزدان در حدیقةالحقیقه»، «مرجع شناسی ۱»، «سحر بیان خاقانی»، «صرف و نحو ۱ و ۲»، «مالک ملک سخن» و «شرح مشکلات خاقانی» در پنج دفتر اشاره کرد.
تورقی در تقویم تاریخ به یاد عباس ماهیار
مراسم بزرگداشت عباس ماهیار، استاد پیشکسوت زبان و ادبیات فارسی و پرکارترین خاقانیپژوه چند دهه اخیر، همزمان با سالروز تولد 77 سالگی این محقق، عصر دوشنبه هشتم دیماه 1393 با سخنرانی استادانی همچون محمدرضا ترکی، سعید حمیدیان، محمود عابدی و عبدالحسین فرزاد و علیرضا حاجیان نژاد، از سوی مجله بخارا با همکاری بنیاد موقوفات زندهیاد محمود افشار و گنجینه پژوهشی ایرج افشار، بنیاد ملت و دایرةالمعارف بزرگ اسلامی در کانون زبان فارسی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار برگزار شد.
ماهیار و خاقانی همریشهاند
محمدرضا ترکی، عضو هیات علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران در این مراسم گفته بود: دکتر عباس ماهیار برای ما و نسل ما یادآور خاقانی شیروانی، شاعر شهیر قرن ششم است. ما عادت کردهایم تا شکوه و هیمنه خاقانی را در سیمای استاد ماهیار و همچنین در کتابها و دیگر آثار پژوهشی ایشان ببینیم. عباس ماهیار یکی از مهمترین و در عین حال پرکارترین خاقانیپژوهان در عصر ما، یعنی از سال 1300 تاکنون است. در این 93 سال، 100 کتاب در حوزه خاقانیپژوهی منتشر شده، که 10 عنوان آن به قلم دکتر عباس ماهیار است. بر این اساس نقش ایشان در زمینه خاقانیشناسی بسیار مشهود است.
این مدرس دانشگاه تهران در ادامه نیز به مقالات علمی عباس ماهیار درباره خاقانی اشاره کرد و افزود: استاد ماهیار 16 مقاله تخصصی نیز درباره خاقانی نوشته و در مهمترین نشریات ادبی کشور منتشر کرده است. البته دیگر تالیفات ایشان از جمله کتابی که درباره نجوم نوشتهاند نیز به نوعی برای شرح و بررسی ابیاتی از خاقانی است که به علم نجوم ارتباط دارد. خاقانی شیروانی همیشه شاعر خواص بوده است. این شاعر شهیر پهلوان بزرگی در عرصه شعر بود و بر این اساس هرکس بدون قدرت و شوکت علمی نمیتواند به تحقیق درباره اشعار و آثار او بپردازد. این مساله، بزرگی و اهمیت تحقیقات دکتر عباس ماهیار را نشان میدهد. شاید یکی از دلایل موفقیت استاد ماهیار در این عرصه این نکته باشد که ایشان از دل همان فرهنگی که خاقانی در آن رشد و نمو کرد، برآمده و بالنده شده است.
ماهیار و شفیعی کدکنی ادامهدهندگان راه زندهیاد فروزانفر هستند
عبدالحسین فرزاد، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نیز در این مراسم اظهار کرده بود: هنگام وفات زندهیاد استاد بدیعالزمان فروزانفر، مرحوم عبدالحسین زرینکوب گفت که «دوران فروزانفری به پایان رسید.» اما من در آن زمان اعلام کردم که خیر این دوران هنوز به پایان نرسیده است و در واقع دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی و دکتر عباس ماهیار راه زندهیاد فروزانفر را در تحقیق و تدریس ادامه میدهند.خود من به شخصه از دانش و اخلاق استاد ماهیار بهرههای فراوان بردم. ایشان به تدریس اهمیت بسیاری میدهد و آرزو دارد تا دانشجویانش راه بزرگان ادب پارسی را ادامه دهند.
این مدرس و منتقد ادبیات همچنین گفت: مهمترین ویژگی سرزمین ما در فرهنگ والا و فرهیختگی است و عامل همبستگی اقوام مختلف ایرانی نیز زبان ادب پارسی است. بر این اساس استاد عباس ماهیار یکی از نمادهای فرهنگی کشور ما بهشمار میرود.
اهمیت کتابی که ماهیار درباره علم نجوم نوشت
سعید حمیدیان، مترجم و مدرس ادبیات و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی نیز در بخشی از سخنرانی خود در این مراسم گفته است: «نجوم قدیم و بازتاب آن در ادبیات پارسی» یکی از مهمترین کتابهای دکتر عباس ماهیار است. وی در عنوان کتاب از واژه «پارسی» و نه «فارسی» استفاده کرده و همین نکته نشان دهنده دقت و دانش بسیار استاد ماهیار است.
وی افزود: کتاب «نجوم قدیم ...» اثری سترگ و بدون نقص است و شأن و مقام بالایی دارد و از این منظر قابل مقایسه است با کتاب «فرهنگ اصطلاحات نجومی» نوشته زندهیاد ابوالفضل مصفا.
مصحح «شاهنامه» فردوسی در ادامه اظهار کرد: دامنه جستارها و مباحث درج شده در کتاب «نجوم قدیم ...» بسیار فراخ است و همچنین فهرستهای دقیقی نیز دارد. از این منظر میتوان از این کتاب نیز به مثابه یک فرهنگ در علم نجوم، استفاده کرد. لازم است اشاره کنم که این دو کتاب در کنار هم عمده نیازهای پژوهشی دانشجویان و حتی محققان ادبیات فارسی را در زمینه نجوم برطرف میکند.
نظر شما