به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «باستان‌گرایی در دوره پهلوی با تکیه بر جشن‌های 2500 ساله به روایت اسناد» تدوین صغری (شهلا) عامری به بررسی شکل‌گیری این اندیشه از دوره مشروطه تا پایان دوره پهلوی دوم می‌پردازد.
کتاب در سه فصل تدوین شده که سرفصل‌های عبارتند از «سیر تحول اندیشه باستان‌گرایی در ایران»، «پهلوی دوم و باستان‌گرایی» و «جشن‌های 2500 ساله» به همراه گاهشمار، اسناد و تصاویر، کتابنامه و نمایه.
در مقدمه کتاب آمده است: «باستان‌گرایی بعد از جنگ‌های روسیه علیه ایران توسط برخی از روشنفکران غربگرا چون آخوندزاده و دیگران برای مقابله با دین اسلام مطرح شد، چرا که آنان عامل عقب‌ماندگی ایران را دین اسلام می‌دانستند. این تفکر در دوره رضاشاه شدت گرفت و بستری شد تا در دوره محمدرضا پهلوی، مبدا تاریخ هجری شمسی به شاهنشاهی تغییر کند و باستان‌گرایی به اوج خود برسد.» (ص 9)
«سیر تحول اندیشه باستان‌گرایی در ایران» در فصل نخست به بررسی تاریخچه و سیر تحول اندیشه باستان‌گرایی در ایران و معرفی متفکران مشهور و تاثیرگذار این اندیشه و نقش آنان در تغییر مولفه‌های قدرت و روی کار آمدن رضاشاه می‌پردازد. در سطوری از آن می‌خوانیم: «به هر حال یکی از مهم‌ترین اصول حاکم بر پروژه تجدد، ایرانی‌سازی به شیوه پهلویسم بود. این اصل از دو مولفه ایران‌گرایی و شاه‌پرستی برخوردار بود. رجوع به قوانین، مقررات و برنامه‌های این دوران به روشنی گواهی می‌دهد که اصل یاد شده در بسیاری از برنامه‌های این دوران مدنظر بوده است.» (ص 27)
فصل دوم با نام «نگرش جدید به ناسیونالیسم باستان‌گرا» به جشن‌های تاجگذاری و جشن هنر شیراز به عنوان مقدمه‌ای بر جشن‌های 2500 ساله، ابعاد و زمینه‌های برگزاری آن و نتایج حاصل از این مراسم پرهزینه و نقش بیگانگان در آن اختصاص یافته است. درباره رابطه ناسیونالیسم و پیوندهای ایران باستان آمده است: «این توجه بیش از حد به نمادهای پیش از اسلام و سعی در جدا کردن جامعه از هویت اسلامی تا آنجا پیش رفت که با برنامه‌ریزی آژانس یهود و زمینه‌ای که فراهم شده بود، طرح‌هایی در تبلیغ پیشرفت ملت‌های ستمدیده یهود!! در میانه دریا توحش عرب!! و بهره‌گیری از ناسیونالیسم ایرانی به منظور القاء پیوندهای باستانی ایرانیان و یهود (که البته منظورشان صهیونیسم بود) همزمان با ترویج عرب‌ستیزی آماده و اجرا درآمد.» (ص 34)
«جشن‌های 2500 ساله» عنوان فصل سوم است که تدوین‌گر کتاب در این مجال آورده است: «در پایان جشن‌ها، محمدرضا به لحاظ شخصیتی به اوج غرور و تکبر رسید. وی هفت سال بعد در رفتار و عملکردش در قبال انقلاب، تضادهای غریب شخصیتی خود را آشکار کرد. در حقیقت از همان زمان که اوج شکوه و اقتدار او به حساب می‌آمد، بذرهای بی‌ثباتی نیز کم‌کم در کشور پراکنده شد، اما او و درباریان آنچنان در باد غرور خودساخته خوابیده بودند که بیدار کردنشان بسیار دشوار و حتی غیرممکن بود.» (ص 93)
بخش دوم کتاب به اسناد و منابع مورد استفاده در متن اختصاص دارد. کلیه اسناد موجود در آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی که منطبق با موضوع مورد تحقیق بود در زمینه‌های موضوع، پایگاه، عناوین پرونده‌ها به دقت مرد بررسی قرار گرفته است.
کتاب «باستان‌گرایی در دوره پهلوی با تکیه بر جشن‌های 2500 ساله به روایت اسناد» تدوین صغری (شهلا) عامری در 296 صفحه، شمارگان یک‌هزار نسخه و به بهای 13 هزار تومان از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است.
شنبه ۴ دی ۱۳۹۵ - ۱۱:۰۲
نظر شما