جابر اسدی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، روستای فرسش را یک روستای فرهنگی – مذهب عنوان کرد و در معرفی این روستا گفت: فرسش در شرقی‌ترین نقطه استان لرستان، در 45 کیلومتری شق الیگودرز در بخش بربرود شرقی قرار دارد. این روستا در مرکز دهستانی با همین نام قرار دارد که با داشتن 2200 نفر، یکی از روستاهای پرجمعیت استان لرستان است.

وی با اشاره به حضور چهار بقعه متبرکه امامزاده که در کنار آن چهار مسجد نیز ساخته شده است گفت: از قدیم‌الایام به دلیل وجود حضور این چهار امامزاده، فرسش محل رفت و آمد علمای بسیاری از مناطق و شهرهای اطراف بوده است. از آنجا که یکی از ضروریات همیشگی این علما مطالعه بوده است، «کتاب» جایگاه ثابتی در این روستا داشته که کم کم این روحیه کتابخوانی در مردم این روستا نیز نفوذ کرده است.

سابقه کتاب و کتابخوانی در فرسش
مسئول کتابخانه شهدای عشایر درباره قدمت کتاب و کتابخوانی در این روستا گفت: تا جایی که من به یاد دارم و از بزرگترها شنیده‌ام، در جوار امامزاده موسی‌بن جعفر اتاقکی بود که به کتابخانه اختصاص داشت که در ادامه در همین سال‌های اخیر، به دلیل گسترش فضای امامزاده تخریب و در بخش دیگری ایجاد شد. البته همان‌طور که گفتم سابقه کتاب و کتابخوانی در فرسش به سالیان بسیار دورتر بازمی‌گردد و این در حالی است که در بسیاری از مناطق و روستاهای اطراف هنوز یک کتابخانه هم وجود ندارد.

اسدی درباره چگونگی ارائه و عرضه کتاب در فرسش توضیح داد: ما در این روستا چیزی به عنوان کتابفروشی آن گونه که در شهرها مرسوم است نداریم و به صورت معدود برخی مغازه‌های روستا برخی کتاب‌ها را به صورت سفارشی برای درخواست‌کنندگان تهیه می‌کنند و به روستا می‌آورند. اما در حال حاضر یک کتابخانه با عنوان شهید مسعود اسدی (زیرمجموعه جهاد سازندگی) داریم که البته به صورت محدود فعالیت می‌کند و کتابخانه دیگری هم با عنوان «شهدای عشایر» داریم که در مسجد صاحب‌الزمان قرار دارد و بنده به عنوان مسئول این کتابخانه خدمت می‌کنم.

وی ادامه داد: کتابخانه دیگری هم در حال ساخت داریم که نقشه‌های آن را از اداره کل عمرانی نهاد کتابخانه‌های عمومی گرفته‌ایم و امیدواریم که بتوانیم با حمایت نهاد و مشارکت خیرین به زودی شاهد ساخت و افتتاح این کتابخانه باشیم. همچنین در کنار این کتابخانه‌ها، چهار امامزاده و چهار مسجد این روستا نیز هر کدام دارای کتابخانه‌ای مجزا اما بسیار مختصر هستند. همچنین سه مدرسه فعال در روستای فرسش وجود دارد که از این میان دوباب از این مدارس نیز دارای کتابخانه‌ای مختصر هستند.

وجود نسخ خطی و منابع کهن در «کتابخانه‌های خانگی» 
مسئول کتابخانه شهدای عشایر با اشاره درباره ویژگی شاخص روستای فرسش گفت: نکته قابل توجه و یکی از ویژگی‌های شاخص روستای فرسش  وجود «کتابخانه‌های خانگی» است که شناخته‌شده‌ترین آنها، «کتابخانه آقای قضوی» است که از قدیم‌الایام در این روستا برپا و مورد رجوع عالمان بوده است. این کتابخانه خانگی محل نگهداری کتاب‌های متعددی به خصوص کتاب‌ها و نسخه‌های خطی قدیمی است.

اسدی افزود: از دیگر کتابخانه‌های خانگی شاخص فرسش می‌توان به کتابخانه حشمت‌الله اسدی اشاره کرد. کتاب‌های موجود در کتابخانه‌های عمومی ما معمولاً متعلق به 50 سال گذشته به این سمت هستند، اما کتاب‌های موجود در کتابخانه‌های خانگی قدمت بسیار بیشتری دارند.

شکل‌گیری کتابخانه‌ای فعال در روستای فرسش
وی درباره شکل‌گیری کتابخانه شهدای عشایر که خود مسئولیت آن را برعهده دارد گفت: ما ابتدا گروهی بودیم با نام «دوست‌دار و مروج کتاب عشایر» که سه سال پیش با هدف رساندن کتاب به مناطق عشایری و صعب‌العبور کار خودمان را آغاز کردیم. از آنجا که هیچ ارگان و نهادی در مناطق عشایری هیچ‌گونه خدمات فرهنگی ارائه نمی‌کند، ما از سوی کانون فرهنگی هنری مساجد استان لرستان آغاز به فعالیت در این حوزه کردیم که نهایتاً امسال از سوی ستاد عالی کانون مساجد به ما مجوز فعالیت کتابخانه‌ای دادند.

مسئول کتابخانه شهدای عشایر همچنین درباره نحوه تأمین منابع کتاب‌های این کتابخانه توضیح داد: برخی کتاب‌های کتابخانه را از دفتر مراجع مختلف مانند آیت‌الله مکارم شیرازی و سایرین تهیه می‌کنیم. همچنین انتشارات قلم‌چی نیز بخش دیگری از کتاب‌های کتابخانه ما را تأمین کرده و مرکزی در الیگودرز با عنوان مرکز مبادله و اهداء کتاب شورای شهر الیگودرز و وزارت ارشاد استان لرستان بخش دیگری از این کتاب‌ها را تأمین می‌کنند. مهم‌ترین مرکز تأمین‌کننده کتاب‌های ما کانون فرهنگی هنری مساجد استان لرستان است.

اسدی درباره استقبال اهالی این روستا از عضویت در کتابخانه شهدای فرسش نیز گفت: به دلیل اینکه ما چند موضوع را به هم گره زدیم توانستیم بسیاری از کودکان و نوجوانان را در کتابخانه فعال کنیم؛ به طوری که با ایجاد پیوند بین اعضای کانون فرهنگی هنری فرسش، پایگاه بسیج، تیم‌های ورزشی و کتابخانه موضوع کتابخوانی را بین همه اعضای این مراکز تبلیغ کردیم. همچنین باید اشاره کنم که بانوان این روستا و مناطق اطراف نیز از اعضای فعال کتابخانه ما هستند.

«کتابخانه سیار» و رساندن کتاب به مناطق صعب‌العبور
وی در ادامه به طرح‌های اجرا شده از سوی این کتابخانه اشاره کرد و گفت: «کتابخانه سیار» یکی از طرح‌های مورد توجه ما در کتابخانه شهدای عشایر است؛ طبیعتاً بخشی از فعالیت ما ارائه کتاب به ساکنان روستای فرسش است که با مراجعه به کتابخانه واقع در مسجد صاحب‌الزمان، کتاب‌ها را امانت می‌گیرند، اما بخش دیگری از مخاطبان ما در روستاها و مناطق عشایری اطراف فرسش قرار دارند که امکان مراجعه به کتابخانه ما را ندارند، بنا بر این ما با راه‌اندازی طرح «کتابخانه سیار» و ما با استفاده از وسیله شخصی خودمان کتاب‌های کتابخانه به مردم روستاها و مناطق عشایری اطراف فرسش می‌رسانیم.

مسئول کتابخانه شهدای عشایر افزود: ما در فصل تابستان فارغ از ارائه خدمات کتابخانه‌ای در روستا، به طور معمول هفته‌ای یک بار با دو خودروی شخصی کتاب‌های کتابخانه را در مناطق عشایری و روستایی اطراف فرسش نیز می‌چرخانیم، اما طبیعتاً در زمستان به دلیل بارش برف سنگین عشایر از مناطق اطراف کوچ می‌کنند و به سمت خوزستان می‌روند و چرخاندن کتاب‌ها تنها در روستاهای اطراف انجام می‌شود.

نماینده‌ای که به وعده خود وفا نکرد!
اسدی با بیان خاطره‌ای از سختی‌ها و مشقت‌های اجرای این طرح عنوان کرد: یک روز که برای همین کار به یکی از روستاهای اطراف رفته بودیم، کارمان طول کشید و به دلیل بارش برف سنگین مجبور شدیم شب را در همان روستا سر کنیم. صبح روز بعد به سمت فرسش حرکت کردیم که در میانه راه خودروهای ما در برف سنگین گیر افتادند و راه به اندازه‌ای صعب‌العبور بود که با بارش برف نیز دیگر امکان حرکت نداشتیم.

وی ادامه داد: در نهایت بعد از ساعت‌ها تلاش توانستیم خودروها را یک کیلومتر جلو ببریم که در راه به فردی برخوردیم که او هم با ماشین شخصی‌اش در برف گیر کرده بود. او یکی از نمایندگان سابق شهرستان الیگودرز بود که برای تبلیغات در دور بعدی مجلس به روستاهای مختلف سر می‌زد که دچار این وضعیت شده بود. ما توانستیم با زحمت بسیار خودروی او را از برف بیرون بکشیم و به تعبیری ایشان را نجات بدهیم. در انتها ایشان برای تشکر به ما گفتند که من تازه فهمیدم که مشکلات شما چیست و همین امروز می‌روم و یک لودر می‌آورم تا مسیر این روستاها را هموار و قابل عبور کند اما از ایشان هیچ خبری نشد!

«شاهنامه‌خوانی» در سیاه چادر عشایر
مسئول کتابخانه شهدای عشایر، طرح «شاهنامه‌خوانی با کتاب» را از جمله طرح‌های اجرا شده از سوی کتابخانه در این روستا عنوان کرد و گفت: شاهنامه‌خوانی از دیرباز در میان مردم عشایر و به ویژه مردم بختیاری رواج و اهمیت بسیاری داشته است. به طوری که این افراد معمولاً دور هم می‌نشینند و یک نفر در بالای مجلس شاهنامه را به صورت حماسی برای سایرین می‌خواند.

اسدی درباره این طرح توضیح داد: بر این اساس ما طی این طرح، در فواصل زمانی معین یک شاهنامه‌خوان را شب‌ها به مناطق عشایری می‌بریم و او در سیاه چادر مخصوص مهمانان می‌نشیند و مردم عشایر از زن و مرد و کودک و کهنسال در کنار هم می‌نشینند و حلقه می‌زنند تا با شوق فراوان شاهنامه‌خوانی را ببینند و بشنوند. مردم عشایر از این طریق ترغیب می‌شدند که خود شاهنامه را تهیه کنند و برای خانواده و نزدیکان خود بخوانند و از آنجا این شاهنامه‌خوانی از آداب و رسوم مردم این مناطق بوده، با استقبال گسترده عشایر روبه رو شده است.

وی همچنین مسابقه و نمایشگاه نقاشی با موضوع کتاب و کتابخوانی، شب‌نشینی با کتاب، کتابخانه‌های همراه، سفیران کتاب و اهداء کتاب را از جمله طرح‌های به اجرا درآمده از سوی ای کتابخانه برای ترویج فرهنگ کتابخوانی در روستا و عشایر عنوان کرد.

برگزیده شدن در دومین جشنواره روستاهای دوستدار کتاب
مسئول کتابخانه شهدای عشایر درباره انتخاب روستای فرسش به عنوان روستای دوستدار کتاب نیز توضیح داد: بالاخره مجموع این فعالیت‌های فرهنگی در حوزه روستاها و عشایر در جشنواره روستاهای دوستدار کتاب به چشم آمد و ما در دومین دوره این جشنواره بیش از 20 طرح در حوزه کتاب و کتابخوانی، از جمله کتابخانه سیار و شاهنامه خوانی را ارائه دادیم که در نهایت به عنوان اولین روستای دوستدار کتاب معرفی شدیم.

اسدی ادامه داد: بر این اساس در نمایشگاه کتاب امسال هم توانستیم غرفه‌ای برای کتابخانه داشته باشیم تا فعالیت‌های خودمان را بیشتر معرفی کنیم که افرادی چون سیدرضا صالحی امیری، رئیس کتابخانه ملی، سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و بسیاری دیگر از مسئولان از این غرفه بازدید کردند.

جلب حمایت مسئولان و خیران برای ساخت کتابخانه‌ای مجهز
وی درباره مشکلات پیش روی فعالیت در این روستا گفت: به هرحال مشکلات و مسائل در طول فعالیت‌های ما بسیار است اما سعی می‌کنیم با همه توان این مسیر را ادامه دهیم. تنها خواسته‌ای که از مسئولان دارم این است که زمینه‌ای فرآهم کنند تا بتوانیم کتابخانه‌ای که مقدمات ساخت آن آغاز شده، به کمک خیران به پایان برسانیم.

مسئول کتابخانه شهدای عشایر تأکید کرد: بسیار امیدوارم خواسته من به گوش مسئولان و خیران برسد و آنها پای کار بیایند، چرا که ساخت و راه‌اندازی یک کتابخانه نهادی از ضروریات روستای فرسش است. چراکه در این روستا و مناطق اطراف کتاب بسیار مخاطب دارد و به محض اینکه کتابی را به دست یکی از جوانان و نوجوانان و حتی کودکان برسانیم، بلافاصله آن را می‌خوانند.