به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قزوین، آزاده نظربلند در جلسه هیئت امنای کتابخانههای عمومی استان قزوین از برنامههای جدید نهاد برای توسعه فضاهای کتابخانهای، افزایش کتابخانههای سیار و ارتقای خدمات دیجیتال خبر داد و بر لزوم مشارکت استانها و خیرین در گسترش دسترسی به کتاب تأکید کرد.
نظربلند گفت: در یک سال گذشته تلاش کردیم نقشه راهی برای نهاد طراحی کنیم که شامل بازطراحی فضاهای کتابخانهای و تبدیل آنها به مراکز فعال فرهنگی و اجتماعی باشد.
وی افزود: این فضاهای جدید میتواند در جذب مخاطبان، به ویژه کودکان و نوجوانان، بسیار مؤثر باشد و تعاملات اجتماعی را در کتابخانهها افزایش دهند.
به گفته نظربلند، توسعه ناوگان کتابخانههای سیار یکی دیگر از برنامههای مهم نهاد است؛ تا کنون ۶۷ خودروی کتابخانه سیار از ۵۰۰ نقطه خدمت در کشور پشتیبانی میکنند. این کتابخانهها علاوه بر افزایش دسترسی عمومی، امکان حضور در مدارس و ارتقای تعامل با دانشآموزان را فراهم میکنند.
نظربلند در ادامه به اقدامات حوزه فناوری و دیجیتال اشاره کرد و گفت: سامانه همخوان و دستیار هوشمند کتاب ما، با بهرهگیری از هوش مصنوعی، امکان جستوجو، مشاوره و معرفی کتاب را فراهم میکند. همچنین سامانه «دانش» برای جذب خیرین خرد به کتابخانهها ایجاد شده که در استان فارس توانسته طی کمتر از یک هفته ۲۳۳ میلیون تومان جمعآوری کند.
راهاندازی سیستم امانت کتاب الکترونیک
دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور همچنین از راهاندازی سیستم امانت کتاب الکترونیک خبر داد و اعلام کرد: همکاری پلتفرم طاقچه، حدود ۵۰ هزار جلد کتاب به صورت امانت الکترونیک در اختیار مخاطبان قرار گرفته است. کاربران با پرداخت ۶۰ هزار تومان، به مدت شش ماه به این مجموعه دسترسی خواهند داشت و نهاد مابقی هزینه را تأمین میکند.
نظربلند درباره تأمین منابع کتابخانهها بیان کرد: نهاد با کمبود بودجه مواجه است اما از ابتدای سال حدود ۵۲ میلیارد تومان برای خرید منابع اختصاص یافته و کتابداران استانها میتوانند با توجه به نیاز جامعه محلی، منابع مورد نظر خود را انتخاب کنند.
وی یادآور شد: همچنین با آموزش کتابداران و تربیت مروجین کتابخوانی، فعالیتهای متنوعی در حوزه کودکان و نوجوانان در حال اجراست.
دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی در پایان به اهمیت همکاری با شهرداریها و تخصیص نیم درصد اعتبارات شهری برای توسعه کتابخانهها اشاره و اذعان کرد: این منابع میتوانند در بازطراحی فضاها، خرید منابع و تأمین نیروهای مورد نیاز کتابخانهها نقش مهمی ایفا کنند.
منابع کتابخانهها باید بهروز باشند
محمد نوذری استاندار قزوین در ادامه این جلسه با تأکید بر اهمیت توسعه فرهنگی و کتابخانهها، گفت: هیچ کشوری بدون ارتقای شاخصهای اجتماعی و فرهنگی به پیشرفت واقعی نمیرسد.
استاندار قزوین افزود: استان قزوین با داشتن صنایع بزرگ، گردشگری و کشاورزی، نیازمند زیرساختهای فرهنگی قوی برای توسعه پایدار است و آموزش و کتابخانهها نقش کلیدی در این زمینه دارند.
استاندار قزوین به وضعیت کتابخانههای استان اشاره کرد و گفت: کمبود نیروی انسانی و ضعف منابع کتابی، از مهمترین چالشهاست. کتابخانهها باید علاوه بر بهروز بودن، متناسب با نیازهای آموزشی، دانشگاهی و صنعتی استان تجهیز شوند.
نوذری همچنین به حمایت شهرداریها از طریق تخصیص نیم درصد بودجه تأکید و بیان کرد: این منابع میتوانند در بازطراحی فضاها، خرید کتابهای جدید و توسعه خدمات کتابخانهای نقش مؤثری داشته باشند.
او در پایان بر اهمیت تعامل میان نهادهای مختلف فرهنگی، آموزش و پرورش و دانشگاهها تأکید کرد و از آمادگی استان برای همکاری با نهاد کتابخانههای کشور خبر داد.
برای پوشش مناطق فاقد کتابخانه، به کتابخانه سیار نیازمندیم
مهدیه قافله باشی مدیرکل کتابخانههای عمومی استان قزوین با اشاره به رویکرد جدید نهاد کتابخانههای عمومی کشور افزود: در تعریف جدید، کتابخانهها صرفاً محل امانت کتاب نیستند، بلکه بهعنوان مراکز فرهنگی اجتماعی، بستر یادگیری مادامالعمر، ترویج خلاقیت و نوآوری و توسعه فرهنگ عمومی ایفای نقش میکنند. تمرکز ویژه بر تحول دیجیتال، توسعه زیرساختهای دانشبنیان و توجه به کودکان و نوجوانان از اولویتهای نهاد در دولت چهاردهم است.
مدیرکل کتابخانههای عمومی استان قزوین با ارائه گزارشی آماری گفت: در استان قزوین ۴۲ کتابخانه نهادی و ۱۷ کتابخانه مشارکتی فعال است. مجموع منابع کتابخانهای استان به بیش از یکمیلیون و ۱۱۲ هزار جلد میرسد و تعداد اعضا ۶۹ هزار و ۶۴ نفر است که ۲۸ درصد آنها کودک و ۵۷ درصد را زنان تشکیل میدهند.
وی از اجرای دو پروژه عمرانی در استان خبر داد و گفت: پروژه کتابخانههای شهر قشلاق و شریفآباد با پیشرفت فیزیکی حدود ۸۵ درصد در حال اجراست و امیدواریم با پیگیریهای انجامشده، تا دهه فجر به بهرهبرداری برسند. همچنین بودجه مصوب امسال ادارهکل کتابخانههای عمومی استان ۷ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان بوده که با حمایت مجموعه استان، امید میرود این رقم به ۱۲ میلیارد تومان افزایش یابد.
او با اشاره به چالش تأمین سهم نیمدرصد شهرداریها اظهار کرد: سال گذشته حدود ۵ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان از شهرداریها دریافت شد، اما امسال تاکنون این رقم به ۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان رسیده است. برخی شهرداریهای بزرگ استان از جمله قزوین، الوند و تاکستان به دلیل مشکلات بخشنامهای، در پرداخت سهم خود با چالش مواجهاند.
مدیرکل کتابخانههای عمومی استان قزوین با تأکید بر اهمیت کتابخانههای سیار گفت: با توجه به پراکندگی جمعیت و کمبود کتابخانه ثابت، شهرهایی مانند آوج، بوئینزهرا و آبیک نیاز بیشتری به کتابخانه سیار دارند. در حال حاضر یک کتابخانه سیار در استان فعال است که از سال ۱۴۰۲ و با حمایت سازمان مدیریت خریداری شده و خدمات ارائه میدهد.
وی کتابخانه سیار را سفیر دانایی توصیف کرد و افزود: بسیاری از کودکان روستایی برای نخستین بار از طریق کتابخانه سیار با مفهوم کتابخانه آشنا میشوند. یکی از کودکان در بازدید اخیر گفته بود: «این ماشین ما را دانشمند میکند»؛ جملهای که بهخوبی تأثیر این خدمات را نشان میدهد.
او همچنین از برنامههای فرهنگی اجراشده در سهماهه اخیر خبر داد و گفت: در پاییز امسال ۴۲۸ برنامه مناسبتی، ۴۳ جلسه مطالعاتی، ۶ مراسم رونمایی کتاب، ۱۵۷ برنامه ویژه کودک، ۳۵ نشست معرفی کتاب، ۹ نشست کتابخوان، ۱۵ مسابقه کتابخوانی و ۱۲ کارگاه آموزشی در کتابخانههای استان برگزار شده است.
به گفته قافلهباشی، در همین مدت ۸۷ شهروند بهصورت داوطلبانه کتابهای شخصی خود را به کتابخانهها اهدا کردهاند و حدود ۷ هزار و ۵۰۰ جلد کتاب نیز از سوی دستگاهها و نهادهای مختلف از جمله میراث فرهنگی و حوزه هنری به کتابخانههای استان اهدا شده است.
مدیرکل کتابخانههای عمومی استان قزوین در ادامه به برنامههای بازطراحی و توسعه کتابخانهها اشاره کرد و گفت: فاز سوم بازطراحی کتابخانه امام خمینی (ره) قزوین، بازطراحی کتابخانههای شهید بهشتی الوند و تاکستان، کتابخانه یادگار امام (ره) محمدیه و کتابخانه قدیمی علامه رفیعی که قدمت آن به سال ۱۳۴۲ بازمیگردد، در دستور کار قرار دارد. همچنین با تفکیک فضای سالن کتابخانه شهدای قزوین، امکان استفاده همزمان بانوان و آقایان فراهم شده و این کتابخانه آماده بهرهبرداری است.
وی در پایان تأکید کرد: با وجود تغییر سبک زندگی، کتابخانهها همچنان جایگاه خود را بهعنوان مأمن فرهنگی شهروندان حفظ کردهاند و تقاضا برای استفاده از این فضاها همچنان بالاست.
معرفی مدیرکل جدید کتابخانههای عمومی استان
مهدیهسادات قافلهباشی در حکمی از سوی دبیرکل نهاد، بهعنوان مدیرکل کتابخانههای عمومی و رئیس دبیرخانه انجمن کتابخانههای عمومی استان قزوین منصوب و معرفی شد.
آیین معارفه مهدیهسادات قافلهباشی؛ مدیرکل کتابخانههای عمومی استان قزوین، ۷ دیماه ۱۴۰۴ با حضور محمد نوذری؛ استاندار قزوین، آزاده نظربلند؛ دبیرکل نهاد، محمد خلج؛ دستیار دبیرکل، سیامک محبوب؛ سرپرست معاونت توسعه کتابخانهها و ترویج کتابخوانی، جمعی از مدیران نهاد و مسئولان استانی، در سالن جلسات استانداری قزوین، برگزار شد.
نظر شما