در ابتدای این نشست، اللهمراد سیف، با اشاره به ضرورت پرداختن به موضوع مهم اقتصاد مقاومتی در مجامع علمی کشور، طی سخنانی گفت: ما در دانشگاه جامع امام حسین(ع) مرکز جامع اقتصاد مقاومتی را داریم که تا کنون تحقیقات بسیار خوبی در حوزه اقتصاد مقاومتی انجام داده و استادانی که در این مراسم آثارشان را برای حاضران معرفی میکنند با این مرکز همکاری داشته و دارند.
مدیرگروه اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه امام حسین (ع)، در ادامه به معرفی کتاب خود با عنوان «نقشه راه پیادهسازی سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی» که در سال جاری توسط انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی منتشر شده، پرداخت و گفت: مباحث کلی و فلسفی این کتاب را چند سؤال کلی روشن میکند؛ ابتدا اینکه آیا اقتصاد مقاومتی یک بحث اقتضایی است و برحسب پیشآمد شرایط در یک زمان خاص مطرح و پس از آن پیشآمد برطرف خواهد شد و یا یک بحث مبنایی برای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است؟
وی با بیان پرسش دیگری ادامه داد: اگر بپذیریم که اقتصاد مقاومتی یک بحث مبنایی است، ارتباط سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی با اصول اقتصادی حاکم بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران چیست؟ چراکه قانون اساسی هر کشوری پایه نظام آن کشور است و اگر بخواهیم اقتصاد مقاومتی را یک بحث مبنایی بدانیم، باید ارتباط آن با اصول اقتصادی حاکم بر قانون اساسی را نمایان کنیم.
سیف با بیان اینکه ما پیش از ابلاغ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، با ابلاغ سیاستهای کلی دیگری نیز مواجه بودیم، عنوان کرد: ما باید همچنین ارتباط و نسبت سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی را با آن سیاستهای کلی گذشته پیدا کنیم که در این کتاب از طریق تحلیل محتوا نشان دادیم که سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی از یک جامعیت نسبت به سایر سیاستهای ابلاغ شده برخوردار است.
مدیرگروه اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه امام حسین (ع)، افزود: ما همچنین باید ببینیم که اگر بخواهیم از دریچه اقتصاد مقاومتی به آسیبهای اقتصاد ملی نگاه کنیم، این آسیبها را چگونه باید دستهبندی کنیم؟
وی درباره ارتباط سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی با اصول قانون اساسی عنوان کرد: پیش از اینکه به سراغ تحلیل اصول قانون اساسی برویم، به سراغ فضای حاکم بر تدوین قانون اساسی در سال 1357 رفتیم؛ یعنی مجلس خبرگان قانون اساسی که نقشی مهم و سرنوشتساز در نظام جمهوری اسلامی ایران داشته است. به طوری که حدود 70 نفر از شخصیتهای نخبه انقلاب و بیش از 30 مجتهد مسلم در این مجلس حضور داشتهاند.
سیف افزود: من در این کتاب پس از تحلیل فرمان امام خمینی (ره) به این مجلس، سخنرانی نخست وزیر و وزیر کشور وقت، بیانات تمام اعضای این مجلس را تحلیل محتوا کردم که یک فصل از کتابم را به این موضوع اختصاص دادهام. آرمانهای نظام جمهوری اسلامی ایران کاملاً در این بیانات متبلور بود و ما در این کتاب با روشن کردن ارتباط تنگاتنگ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی با اصول اقتصادی حاکم بر قانون اساسی نشان دادیم که موضوع اقتصاد مقاومتی برای ما یک بحث بنیادین است نه اقتضائی.
مولفههای اقتصاد اسلامی با مولفههای اقتصاد مقاومتی همپوشانی دارد
در ادامه این نشست حسین دُری، عضو هیأت علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه امام حسین (ع) به معرفی کتاب «اقتصاد مقاومتی در جمهوری اسلامی ایران تحلیل مبنایی و برخی اصول و راهنمای کاربردی» پرداخت و گفت: در سال 1391 پژوهشی درباره اقتصاد مقاومتی انجام شد و این پژوهش به این موضوع پرداخت که آن اقتصاد مقاومتی که در نیمه سال 1389 توسط مقام معظم رهبری مطرح شد، دارای چه مفهوم اساسی و ویژگیهای اصلی است. حاصل پژوهش انجام شده، تنها چند روز پس از ابلاغ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، در اسفند سال 1392 در قالب این کتاب منتشر شد.
وی درباره ساختار این کتاب توضیح داد: دو فصل اولیه این کتاب از پنج فصل کلی آن به مباحث مبنایی اختصاص پیدا کرده است. در بخش اول به بیان اقتصاد اسلامی پرداختیم و نشان دادیم که اقتصاد مقاومتی تمام عناصر اقتصاد اسلامی را در خود دارد و علاوه بر آن، متناسب با فرهنگ ایرانی بومیسازی شده است. از حدود بیش از 90 منبعی که در این کتاب اسفاده شده، حدود 15 منبع به روایات و شرح روایات اختصاص دارد و سعی شده که از منابع دست اول اسلامی در آن استفاده شود.
این عضو هیأت علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه امام حسین (ع) افزود: ایده اصلی این کتاب این است که اقتصاد مقاومتی اقتصادی الهام گرفته شده و ملهم از اقتصاد اسلامی است و با اینکه این کتاب تنها چند روز پس از ابلاغ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی منتشر شد و طبیعتاً ما نتوانستیم از آن در این کتاب استفاده کنیم، میبینیم که در مقدمه نامه ابلاغ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی هم اشاره شده که اقتصاد مقاومتی یک نظامی مبتنی بر الگوی بومی و علمی، ملهم از فرهنگ انقلابی و اسلامی است.
حسین دُری با اشاره به آیاتی از قرآن مجید عنوان کرد: اقتصاد اسلامی زندگی را یک آوردگاه در نظر میگیرد و صحنه زندگی روزانه بشر را صحنه اقتصاد درنظر میگیرد. به همین دلیل است که کسب روزی در این فرهنگ جهاد فیسبیلالله درنظر گرفته میشود. در نقطه مقابل، ربا حرب با خدا و رسول خدا درنظر گرفته میشود. بنابراین در این فرهنگ زندگی صحنه اقتصاد و اقتصاد صحنه جهاد عنوان شده است. بنابراین به این نتیجه میرسیم که اقتصاد مقاومتی که نوعی نگرش راهبردی به موضوع اقتصاد است، برگرفته از همین فرهنگ خواهد بود.
این عضو هیأت علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه امام حسین (ع) تصریح کرد: در این کتاب اثبات شده که اگر تمامی موارد و مولفههای اقتصاد اسلامی را در کنار مولفههای ارائه شده در سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی قرار دهیم، در بسیاری موارد همپوشانی مشاهده میشود، مگر مواردی که مشمول زمان است.
وی افزود: ما در این کتاب با احصاء آسیبهای جدی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران که برخی از آنها آسیبهای رسوب کرده در این اقتصاد از پیش از دوران انقلاب بوده و برخی هم لزوماً رسوب نکردهاند ولی تهدیدی جدی برای اقتصاد ایران محسوب میشوند، حدود 12 آسیب ضعف فرهنگی در بسترسازی اقتصاد مقاومتی، ضعف نگرش راهبردی به اقتصاد، وابستگی به یک محصول (نفت)، دولتی بودن اقتصاد، نامناسب بودن فضای کسب و کار، بهرهوری پایین، مصرفگرایی، نابرابری فرصتها، عدم شفافیت اقتصادی، فساد اقتصادی، عدم اشتغال و کند بودن و پرنوسان بودن رشد اقتصادی را شناسایی کردیم.
دُری 4 اصل راهنما را برای برخورد با این آسیبهای جدی پیشنهاد داد و گفت: اول اینکه ما باید به عنوان راهنما بپذیریم که اقتصاد کشور یک اقتصاد بیمار است و یکی از مهلکترین بیماریهای این اقتصاد، اعتیاد به درآمدهای نفتی است. با اینکه نفت یک موهبت الهی است، اما نوع استفاده از نفت باعث بیماری اقتصادی ما شده. بنابر این یکی از پیوستهای این کتاب توضیح درباره نحوه برخورد اجتماعی و پزشکی با یک اقتصاد بیمار است.
این عضو هیأت علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه امام حسین (ع)، در تشریح اصل راهنمای دوم توضیح داد: اقتصاد ملی در کشور ما در شرایط جنگی به سر میبرد و این در مقدمه ابلاغ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی به یک جنگ تمامعیار تعبیر شده است. این موضوع از طرف فردی اعلام شده که در قانون اساسی تشخیص اعلام جنگ نیز با این مقام است و ایشان تصریح کردهاند که این یک جنگ تمام عیار است، تنها ابزار آن با جنگهای نظامی متفاوت است و از سلاحی استفاده میشود که از سلاح نظامی خطرناکتر است.
وی افزود: اصل راهنمای سوم این است که پدافند اقتصادی نوعی پدافند غیرعامل تلقی میشود. بنابراین اصول پدافند غیرعامل در سیاستگذاری اقتصادی باید مورد توجه قرار بگیرد و اصل آخر این است که در عین آسیبناپذیری داخلی و ناکام گذاشتن خصومتهای خارجی، به تحقق اقتصاد عزتمند و مقتدر آخرتبینانه اسلامی دست یابیم.
لازم به ذکر است، نشست تخصصی کتابخوان «اقتصاد مقاومتی؛ استمرار دکترین فتح خرمشهر» سومین نشست از پنج نشستِ تخصصی کتابخوان برای بهاشتراکگذاری جدیدترین کتابهای منتشر شده در حوزه اقتصاد مقاومتی است که از سوی نهاد کتابخانههای عمومی کشور و با همکاری دانشگاههای امام صادق(ع) و امام حسین(ع) برگزار میشود.
نظر شما