کتاب دوجلدی «مزیت رقابتی ملل» با ترجمه جهانگیر مجیدی منتشر شد. این کتاب، نگاهی به جریان شکلگیری اقتصاد پیشرفته و تولید صنعتی پیشتاز در برخی کشورهاست و صنعت به عنوان واحد اصلی تجزیه و تحلیل مزیت ملی مورد توجه نویسنده قرار گرفته است.
مجلد نخست مشتمل بر سه بخش اصلی با عناوین مبانی، صنایع و ملل و مجلد دوم نیز مشتمل بر یک بخش اصلی با عنوان پیامدها و زیرمجموعههایی چون توسعه رقابتی اقتصادهای ملی، استراتژی شرکت، سیاست دولت و برنامههای ملی است.
محمدرضا نوتاش، معاون وزیر صنایع و معادن در مقدمهای که بر این کتاب نوشته میگوید: «این کتاب، نگاهی است به جریان شکلگیری اقتصاد پیشرفته و تولید صنعتی پیشتاز در این کشورها و راهکارها و عوامل این پیشرفت که مزیت و برتری اقتصادی را برای این کشورها به ارمغان آورده است. نویسنده، اقتصاددان و نظریهپردازی قابل است که هماکنون دستاندرکار هدایت نظری و عملی اقتصاد یکی از امپراتوریهای جهان یعنی ایالات متحده آمریکاست.
نظریهها و شیوههای تبیین و تحلیل نویسنده از چرایی و چگونگی پیشرفت و برتری کشورهای مورد بررسی توسط خود او در ابتدای کتاب مشخص شده است. به هر حال آنچه او در مورد مکانیسمها و شیوههای کسب برتری ده کشور صنعتی پیشرفته طرح کرده است، حاصل مطالعه علمی او در مورد این کشورها و تبیین نظریهای است که براساس نگرش و تحلیل خود او شکل گرفته است.
بیتردید این کتاب که حاصل مطالعهای مبسوط در اقتصاد کشورهای مزبور و دستاورد یک کار گروهی تحقیقات بزرگ است، برای اقتصاددانان، استادان و دانشجویان ما و از همه مهمتر برای برنامهریزیان اقتصادی ما منبعی ارزشمند و درخور اعتنا محسوب میشود.»
مجیدی نیز در بخش دیگری از این کتاب در مقدمه مینویسد: «این اثر، زنجیره ادبیات مورد نظر اینجانب را که با نقش صنایع کوچک در اقتصاد مدرن شروع و با کتابهای خوشههای صنعتی فرانک پایک و پروفسور را بللوتی، استراتژی رقابتی مایکل پورتر و کتاب سبز خوشههای صنعتی ادامه یافت، تقریباً کامل میکند. در کتاب نقش صنایع کوچک سه نفر از صاحبان اندیشه تحقیق جامعی درخصوص صنایع کوچک انجام دادهاند که لازم بود نظر محققان و سیاستگذاران کشور به آن جلب شود.
در کتابهای بعدی به خوشههای صنعتی به عنوان الگوی موفق ساماندهی صنایع کوچک پرداخته شد و در کتاب استراتژی رقابتی روش جامعی از تحلیل صنعت، بنگاه صنعتی و چگونگی رقابتپذیری شرکتها ارائه شد. کتاب حاضر همانگونه که از نام آن پیدا است مزیت رقابتی ملل را به عنوان موضوع بررسی خود دارد.
وجه نامگذاری کتاب برای آنان که با ادبیات اقتصادی آشنایی دارند، «منشأ ثروت ملل» آدام اسمیت را به ذهن متبادر میسازد. این کتاب از زمان چاپ اول آن به 13 زبان ترجمه شده و بارها در ایالات متحده و دیگر کشورها تجدید چاپ شده است و برگردان حاضر چهاردهمین آنهاست. این کتاب هم از جهت روش تحلیل و بررسی و هم از نحوه نگاه به مقوله توسعه صنعتی و رقابتپذیری کشورها بیبدیل است و همکاری تعداد قابل از بهترین محققین از ده کشور جهان بر غنای آن افزوده است.
در این کتاب کشورهای ایالت متحده، آلمان، انگلستان، سوئد، سوئیس، ژاپن، کره جنوبی، دانمارک، سنگاپور و ایتالیا براساس الگوی «لوزی پورتر» که عوامل استراتژی شرکت، ساختار و رقابت، شرایط عامل، شرایط تقاضا و صنایع مرتبط و پشتیبان را دربردارد، مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرند و به نقش دولتها در دوران جدید اشارات با ارزشی میشود که مهمترین آنها در چگونگی اثرگذاری بر اجزای لوزی، ایجاد محیط مناسب رقابت برای صنایع و به خصوص توجه به امر آموزش هدفمند است.»
به گفته مترجم کتاب، در این کتاب صنعت به عنوان واحد اصلی تجزیه و تحلیل مزیت ملی مورد توجه است، اما تأکید زیاد بر این واقعیت میشود که کشورها در خوشههایی از صنایع موفق میشوند که از طریق ارتباطات عمودی و افقی با هم مرتبطند، نه در صنایع مجزا و تک افتاده، اقتصاد کشورها دربرگیرنده ترکیبی از خوشهها است که شکلبندی مزیت و منابع آن یا فقدان مزیت رقابتی و در پی آن اقدام برای خلق عامل در کنار دیگر عوامل، وضعیت رقابتی اقتصاد یک کشور را رقم میزند.
وی تاکید میکند که منطق حاکم بر تحلیل مزیت رقابتی ملل، مبتنی بر این واقعیت است که کشوری در یک صنعت موفق است که شرکتهای آن در صنعت مورد مطالعه در سطح جهان دارای مزیت رقابتی باشند. طبعاً صنعتی رقابتپذیر است که در آن خلق عامل خوب صورت گرفته باشد و همکاری بین شرکتها در صنعت مطلوب بوده و برنامههای کارآموزی تخصصی و تلاشهای تحقیقاتی در دانشگاههای آن و تشکلهای صنعتی ـ تجاری و مهمتر از همه سرمایهگذاری خصوصی در صنعت فعال باشد.
به علاوه رقابتپذیری با افزایش مزیت رقابتی آنها از طریق استراتژی جهانی مستلزم داشتن استراتژی جهانی، تمرکز مکانی و شبکههای فعال جهانی است که با تعیین محدوده رقابت و توسعه فعالیتها به مکانهای متعدد، افزایش مزیتهای مکانی (خوشهای)، هماهنگی بین فعالیتهای جدا از هم و افزایش مزیتهای شبکهای خلاصه میشود.
جهانگیری یادآور میشود که در ترجمه این کتاب همچون کتابهای قبلی از روشی که بیش از چند دهه در جهان مرسوم است، پیروی کرده و آن اینکه نام خارجی به همان شکل اصلی آن به فارسی آمده و دخل و تصرفی از نوع عربی آن و یا برگردان نام صورت نگرفته است.
کتاب «مزیت رقابتی ملل» در دو مجلد نوشته مایکل ای.پورتر با ترجمه جهانگیر مجیدی، شمارگان هزار نسخه در 1112 صفحه به بهای 75 هزار تومان از سوی موسسه خدمات فرهنگی رسا روانه منتشر شده است.
نظر شما