نخستین چاپ کتاب «شیخ بهایی» به قلم اسفندیار معتمدی از سوی انتشارات مدرسه منتشر شد.
«بر آرامگاه شیخ»، «در کتابخانه آستان قدس»، «سلسله صفویه»، «ایران در دوره صفویان»، «عصر وقف»، «جبل عامل»، «علمای جبل عامل»، «محقق ثانی»، «فرمان شاه طهماسب»، «شیخ بهایی»، «استادان شیخ»، «شاگردان شیخ»، «سفرهای شیخ»، «ابتکارات و اختراعات شیخ»، «نجفآباد»، «حمام شیخ بهایی و مراقبت از آن»، «خانه شیخ»، «طومار شیخ»، «چلهنشینی شیخ»، «کرامات شیخ»، «سفیداب شیخ»، «علوم غریبه»، «تالیفات شیخ»، «ریاضیات و نجوم»، «خلاصهالحساب»، «هندسه در خلاصهالحساب»، «کشکول»، «جامع عباسی»، «پند اهل دانش و هوش به زبان موش و گربه»، «شعر شیخ»، «غزلیات»، «نان و حلوا»، «نان و پنیر»، «طوطینامه»، «قطعه»، «نظراتی مربوط به آثار شیخ»، «وفات شیخ»، «مرگ شیخ» و «نکتههایی از شیخ» سرفصلهای این کتاب را شامل میشوند.
شیخ بهایی یکی از سرآمدان بزرگ روزگار
در بخشی از پیشگفتار کتاب به قلم نویسنده آن میخوانیم: «پس از تالیف و چاپ کتاب گفتگو با خواجه طوس به دنبال یافتن و معرفی دانشمندی بودم که همپایه فارابی، رازی، ابنسینا، ابوریحان و حکیم عمر خیام باشد. اما در طول هفت قرن بعد از خواجه نصیرالدین تاکنون، کسی همطراز آن بزرگان در علوم طبیعی و ریاضی و نجوم در ایران پرورش نیافته است. تا آنکه در همایش باشکوه و اثربخش نقش دانشمندان ایرانی - اسلامی در پیشبرد علوم تجربی که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد لنجان در زادگاهم با همکاری اتحادیه انجمنهای علمی آموزشی معلمان فیزیک کشور در 8 خرداد 1393 برگزار شد، با شیخ بهایی آشنا و متوجه شدم که اگر فضای علمی گالیله و نیوتون و کپلر را داشت، میتوانست آثاری مانند آنها بهوجود آورد.»
وی در ادامه این پیشگفتار آورده است: «مطالعه در آثار شیخ سبب شد که با شخصیتی آشنا شوم که گرچه از نظر علوم طبیعی و ریاضی با بزرگان علم ایران که نام بردم همپایه نیست، لیکن از نظر وسعت اطلاعات و گستردگی انواع دانش و نفوذ کلام در طبقات گوناگون جامعه و اثر در زندگی عالم و عامی، نه تنها کمتر از آنها نیست، بلکه یکی از سرآمدان بزرگ روزگار خود بود که بیشترین اثر را در زندگی عموم داشته است.»
در صفحه 40 کتاب استادان شیخ بهایی اینطور معرفی شدهاند: «نخستین استاد شیخ بهایی پدرش عزالدین حسین بن عبدالصمد بود. عزالدین حسین خود شاگرد زینالدین علی بن احمد عاملی معروف به شهید ثانی بود. دیگر استادان شیخ به غیر از پدرش عبارت بودند از: شیخ حسن پسر زینالدین (شهید ثانی)، ملا عبدالله مدرس یزدی مولف مشهور «حاشیه ملا عبدالله»، ملا علی مذهب، ملا افضل قاضی، حکیم عمادالدین محمود.»
تالیف آثار ماندگار در عرصه علم و ادب ایران
براساس محتوای کتاب در صفحه 74 استاد سعید نفیسی تعداد 88 کتاب و نوشته از شیخ بهایی فهرست کرده است. در «فهرست مشاهیر ایران» تالیف دکتر ابوالفتح حکیمیان نیز 93 تالیف به زبانهای عربی و فارسی از شیخ بهایی نام برده شده است.
«اثبات انوار الالهیه»، «الاسطرلاب»، «بحرالحساب»، «تشریح الافلاک در هیئت»، «جامع عباسی»، «جبر و مقابله»، «خلاصهالحساب»، «رساله جبر و اختیار»، «طوطینامه» و «کشکول» برخی از آثار ماندگار در گنجینه تالیفات این دانشمند بزرگ عهد صفوی است.
آشنایی با «کشکول» شیخ بهایی
«کشکول» یکی از معروفترین کتابهای شیخ بهایی است. این کتاب شامل مطالب گوناگون از جمله اشعار، اخبار و مثالها از علوم و فنون مختلف به زبانهای عربی و فارسی است. این کتاب نخستینبار در سال 1266 قمری و سپس در سال 1291 قمری در تهران و در سالهای 1288، 1305 و 1308 قمری در مصر چاپ شده و پس از آن بارها در ایران، مصر و بیروت منتشر شده است.
نخستین چاپ کتاب «شیخ بهایی» با شمارگان یکهزار نسخه در 152 صفحه، به بهای 12 هزار تومان از سوی موسسه فرهنگی مدرسه برهان (انتشارات مدرسه) راهی بازار نشر شده است.
نظر شما