نخستین چاپ کتاب «تکنولوژی پرفیوژن» که حاصل ترجمه و جمعآوری مطالب مرتبط با پمپ قلب و ریه مصنوعی است، با شرحی از زندگی پروفسور عباسقلی دانشور، نخستین جراح قلب در ایران از سوی انتشارات پزشکی شروین منتشر شد.
این کتاب شامل موضوعاتی مانند ساختار و عملکرد عروق، بیماریهای مادرزادی قلب و مراقبتهای بعد از عمل، تاثیر دستگاه قلب و ریه مصنوعی بر اطفال، ملاحظاتی در ترکیب پرایم و اداره پمپ قلب و ریه مصنوعی در کودکان سیانوتیک، کلیاتی بر محافظت از میوکارد و محلول کاردیو پلژیک، مروری بر فیزیولوژی تزریق محلول کاردیوپلژیک، الترافیلتراسیون حین عمل جراحی قلب و فرمولهای رایج مورد استفاده در حین پرفیوژن است.
نویسنده در سرآغاز کتابش به شرحی از زندگینامه پروفسور عباسقلی دانشور، بهعنوان نخستین جراح قلب ایران و پزشکی که نخستین پیوند کامل قلب را در خاورمیانه انجام داده، پرداخته است. در اینباره میخوانیم: «پروفسور عباسقلی دانشور در سال 1304 در شیراز متولد شد. ایشان بعد از فارغالتحصیل شدن از دبیرستان البرز وارد دانشگاه شیراز شده و دکترای پزشکی را در سال 1336 دریافت کرد. در سال 1337 با مدرک دکترای پزشکی عازم آمریکا شد. پس از دو سال گذراندن دوره انترنی در نیویورک، موفقیت در امتحان ECFMG و اتمام دوره جراحی قلب در MD ANDERSON در شهر هوستون را آغاز و پس از طی مقدمات جراحی قلب، وارد مرکز جراحی قلب نیویورک روزلین - نیویورک شد. وی در موسسه قلبشناسی مونترال کانادا، درباره اصول پیوند قلب و بیماریهای مادرزادی قلب به تحقیق و کسب تجربه پرداخت و در سال 1346 به ایران بازگشته و بهعنوان معلم پیمانی در دانشگاه تبریز مشغول بهکار شد.»
تاریخچه نخستین عمل جراحی قلب باز در ایران
براساس محتوای کتاب، خانم غزال علیپور 41 ساله و اهل مهاباد در تاریخ 8/8/ 1348 با علائم نارسایی شدید قلب راست و چپ در بخش جراحی قلب بیمارستان امام بستری شده و پس از بررسیهای اولیه تصمیم به تعویض دریچه میترال گرفته شد، ولی بهعلت اندوکاردیت و آریتمی قلبی نزدیک به دو ماه تحت درمان دارویی بودند تا اینکه در روز 15/ 10/ 1348 بهوسیله تیم جراحی قلب به سرپرستی پروفسور دانشور عمل جراحی تعویض دریچه میترال با موفقیت روی وی انجام پذیرفت.
در ادامه مباحث کتاب در صفحه 33، درباره بیماریهای مادرزادی قلب آمده است: «کودکان از نظر آناتومی و فیزیولوژی با بالغین تفاوت دارند و نمیتوان آنها را شکل کوچک یافته بالغین نامید. اختلافات فیزیولوژیکی مانند نوع آناتومیک واضح نیستند اما در عوض از اهمیت بالایی برخوردار هستند که همین موضوع، پرستاری از آنان را پیچیدهتر میکند. برای مثال سطح بدن کودکان دو تا سه ساله برابر افراد بالغ است، در صورتیکه طول کودکان 3/1 و وزن آنها 21/1 افراد بالغ است. میزان متابولیسم پایه در کودکان دو برابر افراد بالغ و در حدود KCAL KG/24H است.»
میزان شیوع بیماریهای مادرزادی قلب
در فصلی دیگر از این کتاب تخصصی پزشکی اشاره شده که میزان شیوع بیماریهای مادرزادی قلب در حدود هشت مورد هر یکهزار تولد زنده است. حدود دو تا سه نفر از یکهزار نوزاد، در سال اول زندگی علائم بیماری قلبی را نشان میدهند. 40 تا 50 درصد موارد بیماری در یک هفته اول زندگی و 50 تا 60 درصد بیماران تا یک ماهگی تشخیص داده میشوند. به علت وجود گردش خون موازی دوران جنینی، اکثر بیماریهای مادرزادی در اوایل به خوبی تحمل میشوند، اما بعد از آنکه گردش خون مادری حذف شد و مسیرهای جنینی بسته شدند و سیستم قلبی نوزاد مستقل شد، اثرات عمیق اختلالات ظاهر میشود.
نویسنده در صفحه 78 کتاب در سرفصلی با عنوان «پتانسیل عمل در عضله قلبی» آورده است: «قلب از سه نوع عمده عضله قلبی تشکیل شده است: عضله دهلیزی، عضله بطنی و فیبرهای عضلانی تخصص عمل یافته تحریکی ــ هدایتی، سیستم هدایتی قلب در واقع ایمپالسهای الکتریکی را تولید و هدایت میکند. این فیبرها به دلیل محتوای کم فیبریلهای انقباضی بهطور ضعیف منقبض میشوند. انواع دهلیزی و بطنی عضله قلبی به همان روش عضله اسکلتی منقبض میشوند، به استثنای اینکه مدت انقباض بسیار طولانیتر است.»
نخستین چاپ کتاب «تکنولوژی پرفیوژن» با شمارگان 500 نسخه در 200 صفحه، به بهای 20 هزار تومان از سوی انتشارات پزشکی شروین منتشر شده است.
نظر شما