وی با بیان اینکه علامه طباطبایی در ابتدای کتاب «تفسیر المیزان» متذکر میشود که با قرآن نباید بازی کرد، افزود: وی معتقد است قرآن را باید با خود آن تفسیر کرد و نیاز به استفاده از روایات یا احادیث ندارد. همانگونه که میدانید کتابهای زیادی درباره روایات مانند تفسیر طبری، تفسیر برهان و تفسیر نورالثقلین موجود است و مرحوم طباطبایی به گونه عالمانه و عارفانه با این متون برخورد کرده است؛ به عبارت دیگر او تنها وقت خود را صرف تفسیر عقلی فلسفی نکرده هرچند در مباحث فلسفی خودپیشرو است. تلاش علامه طباطبایی این بود که آیات قرآن کریم را در ارتباط با آیات دیگر به گونهای شفاف معنی کند.
وی ادامه داد: مرحوم مطهری درباره کتاب تفسیر المیزان گفته بود که این کتاب تا صد سال دیگر همچنان مورد استفاده است و من نیز تاکید دارم که هر روز اهمیت این تفسیر آشکارتر میشود چون قرآن خودش نور است و نیاز به تفاسیر دیگر ندارد البته برای تفسیر قرآن تواناییهایی لازم است و اهل فن میتوانند این کار را انجام دهند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به تفسیر حروف متقاطع که در آغاز سورهها در قرآن آمده و در کتاب المیزان هم به آن اشاره شده گفت: علامه طباطبایی درباره سوره شورا تفاسیری داشت البته در این حوزه افراد دیگری مانند فخر رازی و کشاف هم سخنانی بیان کردند، با وجود این خاطرم هست زمانی از مرحوم طباطبایی در جلسات شبانهای که برای تفسیر سوره شورا داشتند پرسیدیم که بالاخره نظرتان درباره این سوره چیست ایشان بیان کردند آنگونه که میخواستم نشد میشود بافت اما نه! در واقع منظورشان از این جمله این بود که کار من بافتن نیست!
کتاب تفسیر المیزان یک دنیا سخن دارد
احمدی در ادامه با بیان اینکه وضعیت مالی علامه طباطبایی خوب نبود، یادآور شد: ایشان به گفته خودش با یتیمی بزرگ شده و وقتی شهریه وی قطع شد مجبور شد 10 سال در تبریز کشاورزی کند بنابراین تاریکترین روزگار علامه همین دوران بود که او را از شمشیر به بیل تبدیل کرد به هر حال علامه وضع مالی خوبی نداشت و تا همین اواخر همواره از منزلی به منزل دیگر میرفت. با وجود این تأثیر ایشان را در تأسیس یک مکتب میبینید و هرجای کتاب تفسیر المیزان را نگاه کنید یک دنیا سخن میبینید. مرحوم مطهری همواره بیان میکرد که من هرجا میخواهم سخنرانی کنم به المیزان مراجعه میکنم و از آن بهره میگیرم.
رئیس سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاههاها (سمت) با اشاره به اینکه هیچ مترجمی حق ندارد قرآن را ترجمه کند مگر اینکه از تفسیر کشاف استفاده کند، افزود: این تفسیر ارتباط جمله به جمله آیاتی را بیان میکند و در واقع در ترکیب جملات است که میتوانید معنا را درک کنید این در حالی است که امروزه ترجمههای قرآن وضعیت بسیار بدی دارد و ما ترجمهها را بدون هیچ نظمی کنار هم میبینیم. بسیاری از ترجمههای انگلیسی هم از روی همین نسخههای فارسی صورت گرفته است.
وی با تاکید بر اینکه باید با تشکیل یک گروه تحقیقاتی روی تمام ابعاد فعالیتهای علامه طباطبایی کار شود، یادآور شد: گروهی از دانشجویان با سرپرستی دانشمندانی چون آیتالله جوادی آملی میتوانند روی آثار علامه طباطبایی کار کنند چرا که ایشان دریای بزرگی است. روش کار علامه طباطبایی در فلسفه هم همینگونه است و علامه هرچه در عرفان هم گفته گزافه نبوده است.
برای علامه طباطبایی ولایت اهل بیت همهچیز بود
احمدی در بخش دیگری از سخنان به ویژگیهای اخلاقی علامه طباطبایی اشاره کرد و گفت: زمانی که با ایشان در شهر قم به زیارت حضرت معصومه (س) رفتیم در تمامی طول مسیر از خانه تا حرم را ذکر میگفت و هیچگاه زبانش از ذکر خاموش نمیشد وقتی هم به حرم میرسید درب ورودی را در حالی میبوسید که دستان عموم مردم آن را لمس میکرد و پس از آن در جمعیت گم میشد و کسی نمیدانست علامه طباطبایی کجاست.
وی با تاکید بر اینکه برای علامه طباطبایی ولایت اهل بیت همهچیز بود، گفت: زمانی که نام ائمه میآمد پیکر ایشان میلرزید و همیشه وقتی افراد از او التماس دعا میخواستند همه را به امام رضا (ع) در مشهد ارجاع میداد.
ارادت شفیعیکدکنی به امیرالمؤمنین (ع)
در بخش پایانی این نشست که در آن دکتر محمدرضا شفیعیکدکنی هم حضور داشت حجتالاسلام احمدی گفتوگوی کوتاهی با این استاد برجسته ادبیات داشت. کدکنی در سخنانی کوتاه به سابقه آشنایی خود با حجتالاسلام احمدی اشاره کرد و گفت: دوستی من با ایشان به سال 1346 زمانی که دانشجوی فوقلیسانس فلسفه بودم برمیگردد و افتخار داشتم که در کنار ایشان همکلاس و همدرس باشم.
حجتالاسلام احمدی نیز ضمن ابراز ارادت خود به شفیعیکدکنی گفت: سه سال پیش با شفیعیکدکنی سفری به عراق داشتیم و خاطرم هست زمانی که ایشان به آستانه درب ورودی صحن امیرالمؤمنین رسید روی زمین افتاد و زار زار میگریست و من هر بار ایشان را دیدم که به حرم مشرف میشدند همین حال را داشتند به هر حال من همواره به شفیعیکدکنی ارادت داشتم اما پس از این سفر ارادتم بیشتر شد.
در پایان این نشست نیز از پژوهشگران، دانشجویان برتر و شایسته تقدیر با اهدای لوح تجلیل شد. همچنین از شهرام یوسفیفر برای کتاب «جستارهایی در مناسبات شهر و شهرنشینی دوره سلجوقیان»، روحانگیز کراچی برای کتاب «پروین اعتصامی به همراه کتابشناسی» و محمود جنیدی جعفری برای نگارش کتاب تجلیل شد.
نظر شما