ریزبینی موشکافانه مولف در بررسی قلم زنانه
یثربی با اشاره به دغدغه‌مندی مولف در پژوهش‌های زن‌محور گفت: نجاری، یکی از افرادی است که سال‌ها به حضور زنان در هنرهای نمایشی و به ویژه قلم زنانه در تئاتر توجه داشته است، با توجه به این‌که جنسیت وی با ما یکی نیست و انتظار می‌رود خانم دکترهایی که در حال گرفتن دکترا در رشته پژوهش هنر یا رشته‌های پیوسته هستند، در این زمینه بنویسند، با این حال می‌بینم که این مساله، دغدغه وی از زمان‌های گذشته بوده است.
وی افزود: زمانی که کتاب را مشاهده کردم، شوکه شدم، زیرا مولف با ریزبینی موشکافانه‌ای سراغ قلم زنانه در نمایشنامه‌های من و ثمینی رفته بود. البته قلم زنانه در نمایشنامه‌های پیش از ما و قبل از انقلاب وجود داشت و بعد از انقلاب به دلایلی با یک وقفه مواجه شد، اما پس از چندی دوباره رواج پیدا کرد و زنان بسیاری سراغ این عرصه رفتند. در حال حاضر نیز فارغ‌التحصیلان دانشگاهی فراوانی با قلمی زنانه در این رشته می‌نویسند و کارهای قابل‌تاملی نیز به نگارش درآوردند.
این نمایشنامه‌نویس با اشاره به تجربه‌ای که از اجرای نمایشنامه در پناهگاه‌های زمان جنگ تحمیلی آموخته، بیان کرد: با خودم اندیشیدم اگر هنر فقط برای هنر باشد، به چه درد زندگی من می‌خورد؟ نهایت این هنر حتی اگر به فیلسوف، روشنفکر و هنرمند شدن من بینجامد باز هم در زندگی چندان گره‌ای از مسائلم باز نمی‌کند و نهایتا اگر بشود قطعه هنرمندان بهشت‌زهرا را نصیب می‌کند! با این همه بیشترین دغدغه من این بود که هنر نوشتن چه اندازه به درد مردم می‌خورد؟ دغدغه‌های ذهن نمایشنامه‌نویس من در سخت‌ترین برهه زندگی این بود و این سخنان را صادقانه و بدون شعار می‌گویم.
یثربی اظهار کرد: امروز نیز با خودم فکر می‌کنم اگر هنر من در کتاب «زبان زنان» بماند و مردم عادی نتوانند این کتاب را بخوانند تا ببینند مطالبات زنانه و زبان زنانه چه‌قدر تغییر کرده است، هنر مفیدی نیست! هنری که مولف در قسمتی از کتابش در بررسی سیر آن از گذشته تا به امروز به زیبایی آورده که «زنان دیگر دنبال کلیشه‌های سابق نیستند. آنها از پرخاشگری و انزوا بیرون آمدند و دارند کم کم جایگاه خودشان را پیدا می‌کنند.» در شرح این جملات باید بگویم به واقع در گذشته و حتی قبل از انقلاب در نوشته‌های زنان عصیانی پنهان مبنی بر پایمال شدن حقشان در جامعه وجود داشت، چیزی که امروز کمتر با آن مواجه هستیم.
وی عنوان کرد: با این حال هرچه از دیروز به امروز می‌آییم و آثار زنان را ورق می‌زنیم، درمی‌بابیم که مولفان دارند به زندگی روزمره نزدیک می‌شوند. ضمن این‌که با گذر زمان به وظایف خود به عنوان یک مادر، همسر، زن و یک نویسنده بیشتر توجه دارند. آن پرخاشگری دیروز جای خود را به آرامش، توجه به جزئیات زندگی، کمک برای الگوهای رفتاری مثبت در جامعه، نسل‌پروری و تربیت فرزندان بهتر داده است. با این تغییر باید گفت ما هنوز نیاز به زنان بسیاری در عرصه نویسندگی در جامعه‌ای که برشمردم، داریم؛ نویسندگان و نمایشنامه‌نویسانی که دیگر مساله شهرت، نام و دریافت جایزه برای آنها مطرح نیست.
تنها زنان در عرصه پژوهش‌های زن‌محور قلم نمی‌زنند
ثریا مکنون، (عضو هیات علمی دانشگاه تهران) در بخش دیگری از مراسم رونمایی کتاب گفت: با تلاشی که نجاری در عرصه زنان انجام داده، متوجه می‌شویم که این فقط زنان نیستند که باید بر مسائل و پژوهش‌های زن‌محور تلاش کنند و قلم بزنند. وی پس از کتاب «زنان در شاهنامه» این دومین اثری است که با محوریت زنان به نگارش درآورده است. با این همه هنوز مسائل بسیاری درباره زنان وجود دارد که نیازمند پژوهش و بررسی است و باید با یک نگاه کارشناسانه این محورهای پژوهشی گردآوری و ساماندهی شود.
مشوق پژوهش‌های زن‌محور من فصلنامه‌ای بود که تعطیل شد!
محمد نجاری (مولف اثر) درباره ورود به پژوهش‌های زنانه گفت: یکی از دلایل توجه بنده به زنان در مرحله نخست مادرم بود و پس از آن مقاله‌های بسیار روان و منتقدانه‌ای که سال‌ها پیش در فصلنامه «مطالعات زنان» منتشر می‌شد؛ فصلنامه‌ای که در دولت گذشته تععطیل شد و گویی در حال حاضر نیز مسئولان هیچ کمبودی در منتشر نشدن آن احساس نمی‌کنند.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: بنده در صفحه 22 کتاب «زبان زنان» مطلبی را نقل کردم که در این‌جا آنرا بازگو می‌کنم. بررسی مجدد آثار متفکران تاریخ بشر به نیکی نشان می‌دهد که اکثر قریب به اتفاق افرادی که قرن‌ها مشعلدار تمدن و بانیان حقوق انسان‌ها شناخته شده‌اند، ضد زن و مخالف هر گونه اصلاح در وضع آنها بوده‌اند، ارسطو، آگوستین، دکارت، هگل، شوپنهاور، نیچه و دیگران هر گونه تغییر اساسی در جامعه برای تساوی حقوق زنان با مردان را خطری جدی برای ثبات جامعه می‌دانستند.
در پایان این نشست با حضور منصور اعرابی اردهالی، مدیر نشر اختران از کتاب «زبان زنان» رونمایی شد.
نظر شما