به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نقد و بررسی «مجموعه داستان‌های پیامبران برای کودکان» با حضور مصطفی رحماندوست، سیدعلی کاشفی‌خوانساری، سید علی‌محمد رفیعی، زهره پریرخ، حسین فتاحی و محسن هجری عصر سه‌شنبه 21 مهرماه 94 در  سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد.
 
داستان پیامبران همیشه مشتری دارد
مصطفی رحماندوست در این نشست گفت: داستان پیامبران داستان پررمز و رازی است که همیشه مشتری دارد و در سطح دنیا تعداد داستان‌هایی که مبتنی بر کتاب‌های مقدس چاپ شده خیلی زیاد است. در ایران هم نویسندگان مختلفی در این حوزه در قالب‌های مختلف بازاری و غیربازاری آثار زیادی منتشر کرده‌اند که همیشه طرفدار داشته است و ناشران نیز همیشه از این موضوعات استقبال کرده‌اند.
 
این نویسنده و شاعر کودک و نوجوان ادامه داد: در تولید «مجموعه داستان‌های پیامبران برای کودکان» سعی کردم کتابی متفاوت در قطع کوچک تولید کنم. همچنین تلاش کردم زندگی پیامبران داستانی‌تر باشد و فضا برای تاویل در داستان وجود داشته باشد. البته با تغییری که در قطع کتاب ایجاد کرده بودیم صحافی آن بسیار مشکل شد. همچنین مجبور شدیم جلدها را به صورت دستی سفارش دهیم.
 
رحماندوست اظهار کرد: این عوامل در مجموع سبب شد این مجموعه فقط یکبار در قطع بسیار کوچک منتشر شود و امکان تجدید چاپش وجود نداشت. همچنین کوچک بودن قطع کتاب محدودیت زیادی را هم برای نویسندگان از نظر تعداد کلمات ایجاد کرده بود.
 
وی در ادامه به ویژگی دیگر این مجموعه اشاره کرد و گفت: ویژگی دیگری که در این مجموعه وجود داشت، این بود که برای نخستین بار در مجموعه پیامبران از زرتشت به عنوان یکی از پیامبران الهی نام برده شد. با وجود اینکه نام زرتشت در قرآن ذکر نشده است اما در احادیث و روایات داریم که زرتشت از پیامبران الهی بوده است.
 
رحماندوست در بخش دیگری از سخنانش نیز بیان کرد: اگر بخواهیم این مجموعه را دوباره جمع‌آوری کنیم هرگز از حالت خیال انگیز و داستانی کتاب کم نمی‌کنیم ولی از نظر ویرایشی، از نظر یک متخصص بهره‌مند خواهیم شد.
 
شاعر «صد دانه یاقوت» گفت: درنظر داریم مجموعه دیگری در ارتباط با مذهب با استفاده از همین نویسندگان و تصویرگران در قطع کوچک تولید کنیم.
 
تولید کتاب در قطع کوچک بیشتر شبیه اسباب‌بازی است
کاظم طلایی، مدیر انتشارات طلایی نیز در این نشست درباره تصویرگری این مجموعه گفت: اصولا تصویرگری در حوزه دین بسیار سخت است و تصویرگران تمایل زیادی به کار کردن در این حوزه ندارند و معتقدند در تصویرگری کتاب‌های دینی به دلیل محدودیت و حساسیت بسیار بالای این کتاب‌ها کمتر می‌توان از تخیل استفاده کرد.
 
وی اضافه کرد: ازجمله بهترین کتاب‌های دینی در دنیا می‌توان به تولیدات دانشگاه آکسفورد اشاره کرد که استانداردهای لازم در کتاب‌های دینی را ارائه می‌دهد. اگر بخواهیم به گونه‌ای ایده‌آل کار کنیم بهتر است مجموعه پیامبران به وسیله یک نویسنده و تصویرگر تهیه شود. البته وقتی داستان‌ها به‌وسیله نویسندگان و تصویرگران مختلف تولید می‌شود با آثاری روبه‌رو می‌شویم که سبک‌های متفاوتی دارند.
 
این ناشر گفت: وقتی تصاویر برای کودکانی که سن پایین‌تری دارند تولید می‌شوند انگار همه اشیاء جان دارند و نشاط کودکانه‌ای در آنها دیده می‌شود و هرچه جلوتر می‌رویم میزان این نشاط و شادی در تصاویر کمرنگ‌تر می‌شود و آدم‌ها درونی‌تر می‌شوند.
 
وی در ادامه بیان کرد: بنابراین با توجه به اینکه در شناسنامه این آثار به گروه سنی «ب و ج» اشاره شده است، رنگ اهمیت زیادی دارد و طبیعتا می‌طلبد که از تصاویر رنگی استفاده شود. همچنین از نظر فرم نیز باید تصاویر به گونه‌ای باشند که بتوانیم بگوییم، کار، دینی بوده است. درحالی که با نگاهی اجمالی به تصویرگری کتاب‌های این مجموعه می‌بینیم آثاری ضعیفی مانند تصویرگری کتاب‌های «حضرت ابراهیم»، «حضرت دانیال»، «حضرت خزر»، «حضرت سلیمان» و «حضرت الیاس» در کنار آثار قوی مانند «حضرت آدم» وجود دارد.
 
طلایی همچنین درباره قطع کتاب‌های این مجموعه گفت: با اینکه قطع کوچک خیلی خوب بود و مورد استقبال قرار گرفت اما باید توجه داشت تولید کتاب در این قطع بیشتر شبیه اسباب‌بازی است و مخاطب بیشتر به ظاهر کتاب توجه می‌کند و مفهوم و محتوا در درجه دوم اهمیت قرار می‌گیرد.
 
دروغ و باور مشکل زیادی را در ادیان ایجاد کرده است
علی‌محمد رفیعی نیز در این مراسم گفت: یکی از نقاط قوت این مجموعه ذکر نام زرتشت به عنوان پیامبر در مجموعه پیامبران است. که بر اساس روایات بیان شده و در قرآن نیامده است. البته برای ما که معتقدیم قرآن تحریف نشده است، این کتاب آسمانی منبع معتبری محسوب می‌شود که داستان‌های زیادی هم درباره پیامبران دارد. البته روایات و داستان‌های زیادی هم درباره پیامبران وجود دارد. این مساله از یک نظر خوب است که دست نویسنده را باز می‌گذارد اما گاهی وجود تعداد زیادی داستان متناقض سبب می‌شود که کار نویسنده سخت شود. مشکل بزرگ ادیان این است که عده‌ای به دروغ ادعای پیامبری کرده‌اند و بقیه باور کرده‌اند و دروغ و باور مشکل زیادی را در ادیان ایجاد کرده است.
 
این منتقد ادبی اظهار کرد: وقتی مجموعه‌ای در قالب 24 جلد با عنوان «داستان‌های پیامبران» ارائه می‌شود که هرکدام داستان یک پیامبر را مطرح می‌کند، در رابطه با تولید آن چند طرح می‌توان ارائه داد یکی از آنها این است که یک نویسنده و یک تصویرگر همه این آثار را در چارچوبی مشخص شده تولید کنند. یک راه هم این است که 24 نویسنده و 24 تصویرگر هرکدام یکی از این آثار را تولید کنند با 24 نظر و سبک و سلیقه متفاوت. کاری که در این مجموعه انجام شده چیزی بین این دو حالت است و 14 نویسنده انتخاب شده‌اند و این سبب ضعف این مجموعه شده است.
 
مجموعه پیامبران از نظر محتوایی و ساختاری نیاز به بازنگری دارد
رفیعی همچنین گفت: این مجموعه از نظر محتوایی و ساختاری نیاز به بازنگری دارد، ازجمله این مسائل می‌توان به نکته‌ای در کتاب «حضرت آدم» اشاره کرد، در بخشی از این کتاب نوشته شده که شیطان از خداوند مهلت خواست تا انسان را تا روز قیامت گمراه کند و خداوند این اجازه را به او داد. درحالی که خداوند به شیطان فرصت داده که تا زمان مشخصی انسان‌ها را گمراه کند.
 
این منتقد ادبی بیان کرد: همچنین اشکالی دیگری که به این مجموعه وارد است این است که بسیاری از واژه‌ها اعراب ندارند مخصوصا در داستان «حضرت صالح» و «حضرت زکریا» واژگانی وجود دارد که تلفظ آن بدون اعراب برای کودک بسیار مشکل است و او را به اشتباه می‌اندازد.
 
معیار من در روایت داستان‌ها قرآن بود
محسن هجری نیز در این نشست گفت: من داستان حضرت یونس و حضرت داوود را در این مجموعه کار کردم که تجربه خاصی برای من بود. در روایت داستان‌ها با مطالعه روایات و اسنادی که وجود داشت، در نهایت معیار من قرآن بود و مواردی که احساس می‌کردم در روایات به شکل قصه‌پردازی و اسطوره‌ای بیان شده است در روند داستان داخل نمی‌کردم.
 
این نویسنده و منتقد ادبی گفت: قطع کوچک کتاب سبب شد که محدودیت زیادی در تعداد کلمات داشته باشیم و درجایی که نیاز به قصه‌پردازی احساس می‌شد محدود می‌شدیم.
 
هجری اظهار کرد: این مجموعه حاصل کار تعداد زیادی از نویسندگان و تصویرگران کودک بود و اگر امکان داشت در پایان کار، در جلسه‌ای همه این افراد جمع می‌شدند و باهم گفت‌وگو و تبادل نظر می‌کردند، بسیار پسندیده بود.
 
معرفی حضرت زرتشت در قالب مجموعه پیامبران برای نخستین بار صورت گرفته است
سیدعلی کاشفی خوانساری نیز در این نشست اظهار کرد: این مجموعه با وجود نکات مثبتی که داشت اما می‌توانست بهتر باشد. این کار به دلیل کوچکی قطع مقدمه ثابتی نداشت، نام دبیر مجموعه ذکر نشده بود، تعداد مجلدهای آن مشخص نبود و معلوم نبود چه کسانی در این مجموعه کار کرده‌اند. درحالی‌که مخاطب حق دارد این اطلاعات اولیه را درباره کتابی که در اختیار دارد بداند.
 
این نویسنده و منتقد ادبی گفت: ملاک و معیار انتخاب 24 پیامبر از بین پیامبران الهی دقیقا مشخص نبود. البته معرفی حضرت زرتشت در این کتاب بسیار خوب بود و برای نخستین بار صورت گرفته بود. باوجود اینکه نام این حضرت در قالب داستان‌هایی بیان شده بود اما در دل مجموعه پیامبران برای کودکان نیامده بود.