کتاب الیما، تندیس مفرغی شمی دومین کتاب از پنجگانه ایذه پژوهی است که توسط دکتر اردشیر صالح‌پور منتشر شده است. در کتاب الیما که پژوهشی در تاریخ و هنر الیماییان است به بخشی از فرهنگ ناشناخته ایلام باستان اشاره شده و پژوهش‌های این کتاب درباره ایلام باستان، فرهنگ امپراطوری 224 هزار ساله هخامنشیان و حکومت 150 ساله الیماییان است. این کتاب دربردارنده یک دوره 150 ساله حکومت الیماییان که عمدتا در خوزستان بوده است، می‌شود.
سیدمحمد بهشتی، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در این مراسم که در سالن موزه دوران اسلامی برگزار شد، گفت: در مناسبت‌های مختلف بارها به مفهوم و هدف اصلی موزه و آگاهی‌بخشی یک شی تاریخی پرداخته شده است اما به واقع هدف اصلی آثار تاریخی-فرهنگی اعم از ملموس و ناملموس یادآوری چیزهایی است که فراموش کرده‌ایم.
رئیس ایکوم تاکید کرد: اگر اشیاء تاریخی مفهوم یادآوری را به مخاطب القا نکند، می‌توان گفت که هنوز هیچ اقدام جدیدی در حوزه میراث فرهنگی و شناخت آثار تاریخی صورت نگرفته است.
بهشتی با اشاره به تندیس مرد مفرغی که در شمی یافت شده است، گفت: زمانی که مرد شمی توسط عده‌ای از کارگران به طور تصادفی پیدا شد اگر در همان نقطه باقی می‌ماند پرسش‌هایی مبنی بر اینکه تو کیستی؟ به کجا نگاه می‌کنی؟ و به دنبال آن بارقه‌هایی از پاسخ‌ها ایجاد نمی‌شد این اشیا همچنان ساکت و پنهان باقی می‌ماندند و تفاوتی نمی‌کرد که در زیر خاک باشند یا در مخزن و یا درنمایشگاه موزه ملی ایران.
به گفته رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، پژوهشگران و باستان‌شناسان باید کوشش کنند تا این پرده و حجابی که پیش روی اشیای تاریخی کشیده شده کنار رود و اشیاء تاریخی در مقام یادآوری قرار گیرند.
وی گفت: آثار تاریخی و فرهنگی همچون آیینه‌هایی هستند که باید چیزی را در دل آنها ببینیم، هر چند تاکنون به این وجه آیینگی برای شناخت اشیاء تاریخی توجه نشده است.
بهشتی در ادامه سخنانش تاکید کرد: هنر ما این است که حجاب آثار تاریخی را کنار بزنیم و زمانی که به صفت آیینگی برسیم آن وقت متوجه خواهیم شدکه این مرد الیمایی به کجا نگاه می‌کند. منظور از استواری و صلابت این پیکره تاریخی چیست؟ آیابختیاری‌ها باید مرثیه‌خوان تراژدی باشند که برای آنها اتفاق افتاده است؟ این مرد الیمایی می‌گوید که بختیاری‌ها باید دوباره کمر راست کنند و بار دیگر بختیاری باشند.
به گفته رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، مجسمه مرد الیمایی رو به مقابل دارد و به آینده نگاه می‌کند و هرچند که متعلق به گذشته است اما به گذشته نگاه نمی‌کند.
ایکوم ایران و نگاه تازه به میراث فرهنگی و آثار تاریخی
در ادامه این مراسم اردشیر صالح‌پور، مولف کتاب الیما به فعالیت‌های کمیته ملی موزه‌های ایران (ایکوم)اشاره کرد و گفت: ایکوم ایران نگاه تازه‌ای به میراث فرهنگی و آثار تاریخی کشور دارد و در تلاش است افق‌های تازه‌ای را رقم بزند.
وی همچنین از پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، کمیته ملی موزه‌های ایران، موزه ملی ایران و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سپاسگزاری کرد که زمینه معرفی کتاب را فراهم کرده‌اند.
در این مراسم تعدادی از کارشناسان بومی که در ایذه و محوطه شمی فعالیت علمی داشته‌اند به سخنرانی پرداختند.
در پایان آیین رونمایی از کتاب الیما، تندیس مفرغی شمی با حضور سیدمحمد بهشتی، احمدمحیط طباطبایی، جعفر مهرکیان، جبرئیل نوکنده، مهندس خادمی، معصومه راد و اردشیر صالح‌پور انجام شد.
نظر شما