عبدالله جبل عاملی، شایسته تقدیر سی‌ودومین جایزه کتاب سال برای ترجمه کتاب «مسجد جامع اصفهان» نوشته ائوجینو گالدیری در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: من چندین و چند جلد کتاب مفید و کاربردی برای دانشجویان و علاقه‌مندان ترجمه و تالیف کردم. همچنین مقاله‌های بسیاری نیز به زبان‌های فارسی، انگلیسی و ایتالیایی نوشته‌ام که در نشریات تخصصی ایران و دیگر کشورها منتشر شده است.

وی افزود: با وجود سابقه کار زیادم، تاکنون این اتفاق که کارشناسان یک موسسه‌ای ملی بیایند و کتاب من را بررسی کنند و آن را شایسته تقدیر بدانند، برای من رخ نداده بود. واقعا انتظار برگزیده شدن در چنین جایزه‌ای را نداشتم و از این کار بسیار شگفت زده شدم. از روند داوری‌ها هم هیچ اطلاعی نداشتم و تازه چند روز پیش که از طرف خانه کتاب با من تماس گرفتند، در جریان این اتفاق قرار گرفتم.

جبل‌عاملی در ادامه با اشاره به اهمیت برگزاری جشنواره‌هایی چون جایزه کتاب سال گفت: در کشورهای پیشرفته برگزاری چنین جشنواره‌هایی پنج قرن سابقه دارد. اهمیت جایزه کتاب سال ایران بسیار زیاد است، اما نمی‌دانم چرا تبلیغی روی آن نمی‌شود. به‌نظرم تشکیلات خانه کتاب باید خود را بیشتر و بهتر به حوزه‌های علمی، آکادمیک و مراکز آموزشی و پژوهشی معرفی کند.

این محقق و مدرس حوزه‌های معماری و مرمت آثار باستانی در ادامه درباره اهمیت مسجد جامع اصفهان و چگونگی ترجمه کتاب «مسجد جامع اصفهان» گفت: من با مرحوم گالدیری، معمار و مرمت‌کار شهیر ایتالیایی دوست و همکار بودم. سابقه آشنایی ما هم به زمانی باز می‌گردد که ایشان به سفارش میراث فرهنگی کار خود را برای مطالعه و مرمت مسجد جامع اصفهان شروع کرد. در آن زمان من تازه فارغ التحصیل شده و از ایتالیا به ایران بازگشته بودم. زنده‌یاد باقر آیت‌الله زاده شیرازی که در آن زمان رییس دفتر فنی سازمان میراث فرهنگی بود، من را به دلیل آنکه در ایتالیا درس خوانده و با زبان ایتالیایی آشنا بودم، به گالدیری به عنوان همکار معرفی کرد.

جبل‌عاملی اضافه کرد: در تمام منابع درج شده که مسجد جامع اصفهان، مجموعه‌ای از معماری و هنر ایران در ادوار مختلف تاریخی است، اما جز بخش‌هایی مانند محراب اولجایتو و گنبد نظام‌الملک، که دارای کتیبه تاریخدار بودند، تاریخ دیگر قسمت‌های این مسجد مشخص نبود. به‌عنوان مثال در منابع تاریخی نوشته شده که مسجد اولیه در این مکان، در قرن دوم هجری ساخته شده و حافظ ابونعیم نیز در کتاب «ذکر اخبار اصفهان» نقل کرده که در قرن سوم هجری این مسجد گسترش پیدا کرد. من و پروفسور گالدیری به دنبال این قضیه بودیم که مسجد قرن 2 در چه موضعی بوده و از کدام طرف در قرن 3 گسترش پیدا کرده است.

وی در ادامه با اشاره به محل دقیق بنای مسجد در قرن دوم هجری گفت: در پژوهش‌های ما مشخص شد که مسجد قرن دوم در زیر مسجد قرن 3 وجود داشته است. در ادامه با حفاری‌ها ما بنای مسجد قرن 2 از زیر خاک بیرون آمد. همچنین بر اساس دیگر پژوهش‌های ما بحث دوران‌شناسی مسجد نیز مشخص شد. به‌عبارتی ما توانستیم با شکافتن برخی جلدها و پایه‌ها مشخصات مسجد در دوران‌های سلجوقی و آل‌بویه را نیز مشخص کنیم.

جبل عاملی در ادامه با اشاره به این نکته که تاکنون درباره هیچکدام از مساجد تاریخی ایران، پژوهش‌ها و مطالعاتی مانند پژوهش‌های انجام شده در مسجد جامع اصفهان انجام نشده است گفت: پس از اتمام این برنامه‌ها، بالاخره توانستیم ارزش‌های چندگانه تاریخی، فرهنگی، علمی، اجتماعی و هنری مسجد جامع اصفهان را به طور کامل به مرحله نگارش درآوریم. پس از زحمات زنده‌یاد گالدیری بود که از مسجد جامع اصفهان به عنوان موزه معماری ایرانی یاد شد.

«مسجد جامع اصفهان» نوشته ائوجینو گالدیری با ترجمه عبدالله جبل عاملی در سال گذشته (1392) با شمارگان هزار نسخه، 439 صفحه و بهای 39 هزار و 500 تومان از سوی موسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری «متن» فرهنگستان هنر و دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان منتشر شد.

فایل pdf نخستین صفحات این کتاب از این نشانی در دسترس است.