رجبی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) عنوان کرد: آنچه امروز شاهدش هستیم این است که کودک نوجوان جامعه ما به یک مخاطب جدی بدل شده و رشد روزافزون کتاب‌هایی که برای این گروه سنی نوشته و وارد بازار می‌شود نیز بیانگر این واقعیت است.

وی ادامه داد: یکی از واقعیت‌های موجود در حوزه ادبیات ما این است که ادبیات کودک ونوجوان در کشور ما بعد از انقلاب به طور جدی به یک انسجام قابل قبولی رسید اما امروزه برخی  نویسندگان با دیدگاه کلیشه‌ای که به کودک ونوجوان دارند، کودک ونوجوان را موجودی منفعل می‌بینند که باید مسیری را طی کند تا به مرحله بزرگسالی برسد.

عضو انجمن نویسندگان کودک ونوجوان اظهار کرد: خوشبختانه نگاه اندرزگویانه و نصیحت کننده‌ای که بر اکثر کتاب‌های کودک ونوجوان ما در گذشته غالب بوده است، کم‌کم در حال کم رنگ شدن است و به همت بسیاری از نویسندگان این حوزه و دست‌اندرکاران نشر و در سایه سیاستگذاری های فرهنگی به این دیدگاه رسیده‌ایم که کودک ونوجوان ما دارای شعور و تفکر است و خوب و بد را به راحتی از هم تشخیص می‌دهد.

این نویسنده گفت: متاسفانه برخی نویسندگان ما علاقه ای به تغییر الگوهای داستانی خود ندارند و بر آن اصرار هم می‌ورزند و همین کارها باعث می‌شود تا به مرور زمان مخاطب خود را از دست
بدهیم.

نویسنده مجموعه دبردیا و گولاخ ها، یکی از چالش‌های رایج موجود در حوزه ادبیات کودک ونوجوان را وجود تفکر سیاه و سفید دانست و گفت: این‌که ما در مقام یک مصلح اجتماعی قرار بگیریم و از زاویه دید خودمان به فضای ذهنی کودک ونوجوان نگاه کنیم، یکی از مهم‌ترین معضلات است. در بسیاری از داستان‌هایی که برای این گروه سنی نوشته می‌شود هنوز هم تفکر سیاه و سفید وجود دارد؛ یعنی عملاً مخاطب هدف ما در حوزه ادبیات کودک اجازه تصمیم ندارد اما خوشبختانه این رویکرد در نویسنده‌های نسل جدیدتر درحال تغییر است.

رجبی افزود: اکثر کتاب‌های این حوزه به گونه‌ای نوشته می‌شود که مونولوگ جایگزین دیالوگ شده است، یعنی برای مخاطب کودک ونوجوان صحبت می‌شود و به او گفته می‌شود که باید چگونه باشد و چه کارهایی را انجام دهد و یا انجام ندهد. یعنی عملاً به کودک ونوجوان یاد می‌دهد که من می‌گویم و تو فقط گوش کن.

وی عنوان کرد: متاسفانه طی یک سال اخیر که دولت جدید روی کار آمده است، در حوزه فرهنگ و ادبیات چندان تغییرات محسوسی دیده نشده؛ البته روزنه‌های امیدی دیده می‌شود اما نمی‌توان به صورت صددر صد قضاوت کرد. پیشبرد اهداف فرهنگی نگاهی درازمدت می‌طلبد که اگر نگاه‌ها به حوزه ادبیات و به‌ویژه ادبیات کودک ونوجوان ما اصلاح شود و دست اندرکاران فرهنگی به کودک به چشم انسانی که دارای درک و شعور و صاحب فکر است نگاه کنند، بی شک وضع بهتر خواهد شد. البته این اقدامات با چند کلمه  یا دستورالعمل، عملی نخواهد شد و رسیدن به این اهداف خرد جمعی می‌طلبد.

این نویسنده بیان کرد: به لحاظ کمیت، آثاری که تا به امروز در بازار کتاب کودک ونوجوان عرضه شده، پرتیراژ بوده است و اکثر آن‌ها توسط ناشران دولتی چاپ شده و می‌شود. این در حالی است که نمی‌توان ناشر دولتی را مقیاس و معیاری مناسب برای سنجش کمیت و کیفیت کتاب دانست و هر زمانی که خانواده‌ها به صورت ارادی کتاب را در سبد کالایی خود قرار دهند و در قبال آن هزینه کنند و ناشران خصوصی به صورت جدی‌تر و با قدرت بیشتری در این زمینه فعالیت کنند، آن موقع می‌توان به طور کامل درمورد کمیت کتاب صحبت کرد.

نویسنده کتاب ساندویچ ساز مودم اسبی باف گفت: تا به امروز تمام نویسندگان کودک ونوجوانی که با ناشران مختلف چه دولتی و چه خصوصی کار کرده‌اند آثار بسیار ارزشمند و متفاوتی در زمینه‌های مختلف عرضه کرده‌اند.

رجبی گفت: درست است که فضای ذهنی کودک و نوجوان از یکدیگر متمایز است و نوشتن برای این دو گروه تخصص‌های خود را می‌طلبد اما به واقع با توجه به شناختی که یک نویسنده نوجوان از اوضاع و شرایط یک کودک دارد، می‌تواند کودک نویس خوبی هم باشد. البته بنده ترجیح می‌دهم که بیشتر برای نوجوانان بنویسم چرا که لحن و زبان نوجوانان را بهتر می‌شناسم و برای نوشتن برای قشر نوجوان دستم بازتر است. متاسفانه در کشور ما نویسنده ای که مختص کودک و برای کودک بنویسد وجود ندارد.

این نویسنده ادامه داد: قطع به یقین طنز و تخیل فانتزی و خیال پردازی مربوط به زمان حال نیست اما چیزی که مطرح است، این است که تخیل صاحب یک اصالت و ارزش است و با این ادبیات مدرن و شاخه‌های مختلف آن نهایتاً کودک ونوجوان از عنصری به نام تخیل لذت می‌برد و این که در ادبیات فانتزی ما موجودات خیالی و عجیب و غریب و ژانر وحشت وجود دارد خوب است چون جذابیت آن بیشتر به خاطر عصر جدید علم و تکنولوژی است.

وی تاکید کرد: به عقیده بنده عصر تکنولوژی باعث شده امکانات تخیلی بیشتر و گسترده تری در اختیار ذهن کودک قرار گیرد و نیاز به خوراک فکری بیشتری به نسبت گذشته احساس شود. تمام این عوامل باعث شده تا کودک ونوجوان ما امروزه به ژانر وحشت علاقه مندی بیشتری پیداکند. گسترش علم و تکنولوژی باعث شده حد انتظار کودک ونوجوان بالاتر برود و دنیای خود را در دنیای فانتزی، زیباتر ببیند اما باید به این نکته نیز اشاره کرد که ادبیات رئالیستی نیز از دور خارج نشده و  پابه پای ادبیات فانتزی پیش می‌رود.

رجبی نقش مسائل اقتصادی در حوزه فرهنگ را انکار ناپذیر دانست و بیان کرد: امروزه نسبت به ادبیات تألیفی بی اعتمادی زیادی به نسبت کتاب‌های ترجمه وجود دارد و کودک و نوجوان امروز جامعه ما لذتی را که باید از خواندن کتاب ببرد نمی‌برد و این یعنی یک شکست برای ادبیات ما.

وی گفت: فرهنگسازی در حوزه کتاب نیز یکی از مؤلفه هایی است که باید مورد توجه نهادها و ارگان‌های مربوط قرار گیرد. به طور مثال در کشورهای اروپایی نظام آموزشی، پدرها و مادرها را موظف می‌کند تا قبل از خواب نیم ساعت برای کودک خود کتاب بخوانند و فضای فکری آن‌ها را با کلمات و مفاهیم آماده کنند و این موضوعی است که در جامعه ما به هیچ عنوان وجود ندارد.

نویسنده رمان کنسرو غول گفت: در رسانه‌های دیداری و شنیداری، کتاب باید به عنوان یک کالای مهم فرهنگی به همگان معرفی شود و پدر و مادرها نیز ساعاتی را به کتابخوانی اختصاص دهند و تنها به فکر تهیه کتاب‌های آموزشی برای فرزندان خود نباشند. یکی از سنت‌های خوب در زمان گذشته این بود که بزرگترها به بهانه‌های مختلف شاهنامه فردوسی به دست می‌گرفتند و با صدای بلند می‌خواندند و دیگر اعضای خانواده آن را گوش می‌دادند، حرکتی زیبا که در دوران ما فراموش شده است.

مهدی رجبی متولد سال 1359 در خمین، فارغ‌التحصیل کارشناسی رشته فیلمسازی از صدا و سیما و کارشناس ارشد ادبیات نمایشی دانشگاه تربیت مدرس است. از او قریب 10 عنوان کتاب راهی بازار شده که اغلب آن‌ها به ادبیات نوجوانان تعلق دارد. از جمله آثار داستانی او که جوایزی را به خود اختصاص داده‌اند، می‌توان به «تانگوی شبانه»، «این سرما مرا می‌کشد»، «فراموشان این زمستان» و «گریه نکن مثل بهار» اشاره کرد.