به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، ميرزايي در نشست «چالش‌هاي پژوهش و همكاري پژوهشي در علوم انساني و اجتماعي كشور» گفت: در مقطع کنونی با دو ديدگاه مواجهيم؛ برخي معتقدند علوم اجتماعي شرايط كاربردي كردن را ندارند و برخي معتقدند در علوم انساني و اجتماعي اراده‌اي براي كاربردي كردن نیست.

اين سخنران گفت: علاوه بر كاربردي‌ نشدن علوم اجتماعي و انساني متاسفانه يكي از چالش‌هاي اساسي در پژوهش‌هاي كشور تهیه نشدن آرشيو مناسبي از كار پژوهشگران است. به همين دليل توليد دانش اجتماعي در كشور ما بريده بريده صورت گرفته و عمدتاً تكراري است.

اين پژوهشگر با بيان اينكه «علم پديده‌اي مدرن است»، گفت: دوره فلاسفه سنتي به پايان رسيده است، چرا كه تحولات حوزه علم منجر به تغييرات اجتماعي و همچنين تغييرات در درون علم شده است. از طرفي حوزه علم به طور كلي پژوهش محور است كه همچنان پژوهشگران در حال پاسخ‌دهي به مسايل مطرح شده در اين حوزه هستند.

ميرزايي در ادامه اين نشست به علوم انساني و تفاوت آن با علوم طبيعي اشاره كرد و گفت: علوم طبيعي و علوم انساني در مباني هستي‌شناختي اختلاف نظر دارند. به نظر مي‌رسد علوم انساني و اجتماعي با دو مساله مواجه است. يكي از آنها مسايل اجتماعي است كه با آن مواجه بوده و یکی ديگر مسايل بنيادي علوم اجتماعي است.

نتایج بدون تحقیق قابل استناد نیست
دكتر مهدي عليپورحافظي ديگر سخنران اين نشست بود. وي چالش‌هاي پژوهشي در علوم انساني و اجتماعي را در دو مبحث خلاصه كرد و گفت: سوالي كه در اينجا مطرح مي‌شود اين است كه ارگان‌ها و مسوولان تا چه ميزان سعي مي‌كنند با پژوهش مسايل خود را حل كنند؟ در پاسخ به اين سوال بايد گفت: نتايج بدون پژوهش نتايجي قابل استناد نيست و متاسفانه كمتر پيش مي‌آيد مسايل جامعه با پژوهش حل شود. از طرفي نگاه پژوهشگران به مسايل اجتماعي نيز مهم است، تا زماني كه پژوهشگر مساله پژوهشي مستقلي براي تحقيق ندارد به اجبار مساله‌سازي خواهد کرد.

بودجه نداریم!
اين عضو هيات علمي پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران در ادامه گفت: پژوهش همواره به خاطر حل يك مساله اتفاق مي‌افتد. در حوزه علوم انساني و اجتماعي نتايج كلي‌تري حاصل مي‌شود و چون نتايج ملموس نيست متاسفانه بودجه كمتري براي پژوهش در اين حوزه اختصاص داده مي‌شود.

وي نياز به پژوهش را به سه دسته تقسيم كرد و افزود: برخي مسايل که در جامعه ديده مي‌شود نياز به مرتفع سازي دارد مانند ميزان مطالعه و تاثير كتابخانه‌ها در مطالعه كه با پژوهش مي‌توان به اطلاعاتي در اين زمينه دست يافت. دسته ديگري از پژوهش‌ها آينده‌نگارانه هستند كه مسايل آتی را بررسي و راه‌حل‌هاي آن را استخراج مي‌كنند.

عليپور دسته آخر پژوهش‌ها را حوزه نوين پژوهشي دانست و گفت: مباحثي مانند «رايانش ابري» از مسايل نويني محسوب مي‌شوند كه پژوهشگران مي‌توانند تاثير آن را در كتابخانه‌ها بررسي كنند.

علوم انسانی کتاب محور است
دكتر محمد امين عرفان‌منش، عضو هيات علمي دانشگاه شهيد بهشتي در ادامه نشست «چالش‌هاي پژوهش و همكاري پژوهشي در علوم انساني و اجتماعي كشور» نيز گفت: حوزه علوم انساني حوزه كتاب محور است، به همين جهت توليد علم در اين حوزه شامل مقالاتي نمي‌شود كه در پايگاه‌هاي استنادي نمايه شوند، بلكه برون‌داد اين حوزه يادداشت، تاليف كتاب و يا نقد كتاب است. در حالي كه حوزه پژوهشي در علوم طبيعي مقاله‌محور بوده و خروجي‌هاي آن نيز مقالات علمي است.

عرفان‌منش ادامه داد: در علوم طبيعي محققان با پديده‌هاي طبيعي سر وكار دارند و بيشتر خروجي آنها توليد ثروت و رفاه براي استفاده‌كنندگان از آن است، اما در علوم انساني و اجتماعي پديده‌ها انتزاعي بوده و بيشتر وظيفه آنها روشنگري است. بر همين اساس است كه در علوم انساني و اجتماعي تمركز بر كتاب است و در علوم طبيعي بر همايش‌هاي و مقالات تاكيد مي‌شود.

نشست«چالش‌هاي پژوهش و همكاري پژوهشي در علوم انساني و اجتماعي كشور» عصر امروز 16 ارديبهشت در محل سرای کتاب و رسانه بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار شد.