به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، نشست «معرفي و بررسي دانشنامه فاطمی(س)» امروز شنبه (13 ارديبهشت) با حضور حجت‌الاسلام اکبر زراعتيان و حجت‌الاسلام فاضل حسامي از مؤلفان دانشنامه فاطمي (س) در سراي اهل قلم نمايشگاه كتاب تهران برگزار شد.
حجت الاسلام حسامي در ابتداي اين نشست توضيحاتي درباره بخش‌هاي مختلف پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي كه اين دانشنامه را تهيه كرده ارائه داد و گفت: بخش دانشنامه‌نگاري پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي اين دانشنامه را تدوين كرده و سابقه اين بخش به سال 79 برمي‌گردد.
وي ادامه داد: پيشنهاد تدوين اين دانشنامه از سوي آيت‌الله جوادي آملي به مقام معظم رهبري داده شد و پس از آن رهبري دستور تدوين اين دانشنامه را به پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي دادند. پس از آن دانشنامه فاطمي با جمعي از پژوهشگران متخصص در دست تهيه قرار گرفت و مداخل مرتبط با دانشنامه تنظيم شد.
وي افزود: در اين دانشنامه دو جهت مطرح بود؛ برخي از موضوعها به شخصيت حضرت فاطمه (س) اختصاص يافت و برخي ديگر به تناسب شخصيت حضرت زهرا (س) به موضوع زن و خانواده مي‌پرداخت.
به گفته حجت‌الاسلام حسامي در هر دو بخش متخصصان رشته‌هاي مختلف حضور داشتند و در اين دانشنامه تنها به موضوعهای تاريخي پرداخته نشده بلكه مسائل علمی ومعرفتی نيز در آن گنجانده شده است.
وي توضیح داد: با توجه به اينكه در هر دو بخش شخصيت‌شناسي حضرت فاطمه(س)، زن و خانواده گرايش‌هاي مختلف علمي پوشش داده مي‌شد به همين دليل يك بازه زماني قابل توجه براي طراحي دانشنامه طول كشيد و سرانجام طرح اوليه در سال 83 تنظيم و تهيه شد و طي آن گروه‌ها شكل گرفتند و تا سال 88 بايد مقالات تنظيم مي‌شد. از سال 88 تا 91 روي مقالات بازنگري اساسي صورت گرفت و مقالات علمي - پژوهشي تبديل به مقالات دانشنامه‌اي شدند.
مؤلف بخشهایی از دانشنامه فاطمي (س) يادآور شد: در اين بازه زماني برخي از مقالات كه شايستگي لازم را نداشتند حذف و مقالات جديدي جايگزين شدند.
وي با بيان اينكه مقالات دانشنامه‌اي با مقالات معمولي و علمي پژوهشي متفاوتند افزود: يك دانشنامه‌نگار بايد تمام منابع موجود و معتبر را در ذيل موضوع مورد نظر جست‌وجو و تمام مطالب را در يك فرايند تاريخي نگارش كند. به همين دليل است كه دانشنامه‌ها به لحاظ زماني بسيار طول مي‌كشند.
وي همچنين گفت: دانشنامه‌نگاري يك كار منحصر به فرد و پرهزينه است و به همين دليل اگر دانشنامه‌اي توليد شد سايرين به دنبال توليد مجدد آن نمي‌روند چرا كه به احتمال فراوان كاری تكراري خواهد شد.
حجت‌الاسلام حسامي در بخش ديگري از سخنانش با اشاره به 6 جلد دانشنامه فاطمي (س) گفت: جلد اول و دوم به موضوعهایي درباره حيات، منزلت و شخصيت حضرت فاطمه اختصاص دارد و ذيل اين سه موضوع مقالاتی متفاوت نگارش شده است. در جلد سوم، حكمت و معارف علمي حضرت فاطمه (س) انعكاس يافته و جلد چهارم و پنجم دانشنامه نيز به موضوعهای مرتبط به زن و خانواده و مباحث حقوقي آن اختصاص يافته است. در جلد ششم نيز مباحث اجتماعي زن و خانواده بررسي شده است.
بنابراين گزارش، اکبر زراعتيان مدير علمي فني دانشنامه فاطمي(س) در بخش ديگري از اين نشست با اشاره به جايگاه ويژه دانشنامه‌ها در ميان اهل علم و دانش گفت: دانشنامه‌ها ابزار جديدي به شمار مي‌روند كه مي‌توانند گزارشي از علوم مختلف با رعايت جامعيت و آراي مختلف ارايه كنند. همچنين زبان دانشنامه‌ها رسا و گوياست.
وي ضمن تعريف دانشنامه‌هاي آزاد و مطلق اظهار كرد: اين دانشنامه‌ها دانشنامه‌هايي هستند كه مختص به كتاب يا فرقه خاصي نيستند در اين دانشنامه‌ها سعي مي‌شود تا مقالات مرتبط به موضوع نگارش شود كه از آن جمله مي‌توان به دايرةالمعارف بزرگ اسلامي اشاره كرد.
وي ادامه داد: در مقابل، دانشنامه‌هايي هستند كه جهت خاصي دارند و با محوريت يك فرد شكل مي‌گيرند كه دانشنامه فاطمي (س) از اين جمله است و در آن مقالاتی متعدد درباره سيره، روش و بيان حضرت فاطمه (س) نگارش شده است.
به گفته حجت‌الاسلام زراعتيان ساختار مقالات دانشنامه‌اي با مقالات ديگر متفاوت است و به طور مثال برجسته‌ترين ويژگي اين گونه دانشنامه‌ها جاميعت آنهاست چرا كه در اين دانشنامه‌ها دانشنامه نگاران بايد تمام آراي متنوع موضوع مورد نظر خود را گزارش كنند. اين جامعيت موجب مي‌شود كه مقالات دانشنامه‌اي مرجع باشند.
مولف دانشنامه فاطمي(س) همچنين گفت: زبان مقالات دانشنامه‌اي گزارشي است و نويسنده مي‌كوشد تا گزارش مطالب موضوع مورد نظر خود را ارايه دهد. همچنين در اين دانشنامه‌ها خلاقيت نويسنده‌ها نيز وجود دارد. از سوي ديگر در دانشنامه‌ها سعي مي‌شود از نقل قول مستقيم پرهيز شده و آرا و نظرات با يك شكل و سبك گزارش شود.
حجت الاسلام حسامي در ابتداي اين نشست توضيحاتي درباره بخش‌هاي مختلف پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي كه اين دانشنامه را تهيه كرده ارائه داد و گفت: بخش دانشنامه‌نگاري پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي اين دانشنامه را تدوين كرده و سابقه اين بخش به سال 79 برمي‌گردد.
وي ادامه داد: پيشنهاد تدوين اين دانشنامه از سوي آيت‌الله جوادي آملي به مقام معظم رهبري داده شد و پس از آن رهبري دستور تدوين اين دانشنامه را به پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي دادند. پس از آن دانشنامه فاطمي با جمعي از پژوهشگران متخصص در دست تهيه قرار گرفت و مداخل مرتبط با دانشنامه تنظيم شد.
وي افزود: در اين دانشنامه دو جهت مطرح بود؛ برخي از موضوعها به شخصيت حضرت فاطمه (س) اختصاص يافت و برخي ديگر به تناسب شخصيت حضرت زهرا (س) به موضوع زن و خانواده مي‌پرداخت.
به گفته حجت‌الاسلام حسامي در هر دو بخش متخصصان رشته‌هاي مختلف حضور داشتند و در اين دانشنامه تنها به موضوعهای تاريخي پرداخته نشده بلكه مسائل علمی ومعرفتی نيز در آن گنجانده شده است.
وي توضیح داد: با توجه به اينكه در هر دو بخش شخصيت‌شناسي حضرت فاطمه(س)، زن و خانواده گرايش‌هاي مختلف علمي پوشش داده مي‌شد به همين دليل يك بازه زماني قابل توجه براي طراحي دانشنامه طول كشيد و سرانجام طرح اوليه در سال 83 تنظيم و تهيه شد و طي آن گروه‌ها شكل گرفتند و تا سال 88 بايد مقالات تنظيم مي‌شد. از سال 88 تا 91 روي مقالات بازنگري اساسي صورت گرفت و مقالات علمي - پژوهشي تبديل به مقالات دانشنامه‌اي شدند.
مؤلف بخشهایی از دانشنامه فاطمي (س) يادآور شد: در اين بازه زماني برخي از مقالات كه شايستگي لازم را نداشتند حذف و مقالات جديدي جايگزين شدند.
وي با بيان اينكه مقالات دانشنامه‌اي با مقالات معمولي و علمي پژوهشي متفاوتند افزود: يك دانشنامه‌نگار بايد تمام منابع موجود و معتبر را در ذيل موضوع مورد نظر جست‌وجو و تمام مطالب را در يك فرايند تاريخي نگارش كند. به همين دليل است كه دانشنامه‌ها به لحاظ زماني بسيار طول مي‌كشند.
وي همچنين گفت: دانشنامه‌نگاري يك كار منحصر به فرد و پرهزينه است و به همين دليل اگر دانشنامه‌اي توليد شد سايرين به دنبال توليد مجدد آن نمي‌روند چرا كه به احتمال فراوان كاری تكراري خواهد شد.
حجت‌الاسلام حسامي در بخش ديگري از سخنانش با اشاره به 6 جلد دانشنامه فاطمي (س) گفت: جلد اول و دوم به موضوعهایي درباره حيات، منزلت و شخصيت حضرت فاطمه اختصاص دارد و ذيل اين سه موضوع مقالاتی متفاوت نگارش شده است. در جلد سوم، حكمت و معارف علمي حضرت فاطمه (س) انعكاس يافته و جلد چهارم و پنجم دانشنامه نيز به موضوعهای مرتبط به زن و خانواده و مباحث حقوقي آن اختصاص يافته است. در جلد ششم نيز مباحث اجتماعي زن و خانواده بررسي شده است.
بنابراين گزارش، اکبر زراعتيان مدير علمي فني دانشنامه فاطمي(س) در بخش ديگري از اين نشست با اشاره به جايگاه ويژه دانشنامه‌ها در ميان اهل علم و دانش گفت: دانشنامه‌ها ابزار جديدي به شمار مي‌روند كه مي‌توانند گزارشي از علوم مختلف با رعايت جامعيت و آراي مختلف ارايه كنند. همچنين زبان دانشنامه‌ها رسا و گوياست.
وي ضمن تعريف دانشنامه‌هاي آزاد و مطلق اظهار كرد: اين دانشنامه‌ها دانشنامه‌هايي هستند كه مختص به كتاب يا فرقه خاصي نيستند در اين دانشنامه‌ها سعي مي‌شود تا مقالات مرتبط به موضوع نگارش شود كه از آن جمله مي‌توان به دايرةالمعارف بزرگ اسلامي اشاره كرد.
وي ادامه داد: در مقابل، دانشنامه‌هايي هستند كه جهت خاصي دارند و با محوريت يك فرد شكل مي‌گيرند كه دانشنامه فاطمي (س) از اين جمله است و در آن مقالاتی متعدد درباره سيره، روش و بيان حضرت فاطمه (س) نگارش شده است.
به گفته حجت‌الاسلام زراعتيان ساختار مقالات دانشنامه‌اي با مقالات ديگر متفاوت است و به طور مثال برجسته‌ترين ويژگي اين گونه دانشنامه‌ها جاميعت آنهاست چرا كه در اين دانشنامه‌ها دانشنامه نگاران بايد تمام آراي متنوع موضوع مورد نظر خود را گزارش كنند. اين جامعيت موجب مي‌شود كه مقالات دانشنامه‌اي مرجع باشند.
مولف دانشنامه فاطمي(س) همچنين گفت: زبان مقالات دانشنامه‌اي گزارشي است و نويسنده مي‌كوشد تا گزارش مطالب موضوع مورد نظر خود را ارايه دهد. همچنين در اين دانشنامه‌ها خلاقيت نويسنده‌ها نيز وجود دارد. از سوي ديگر در دانشنامه‌ها سعي مي‌شود از نقل قول مستقيم پرهيز شده و آرا و نظرات با يك شكل و سبك گزارش شود.
نظر شما