به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، نشست «انتقال اثرگذار آرا و انديشه‌هاي ايراني ـ اسلامي به مخاطبان ديگر كشورها» امروز (13 ارديبهشت) با حضور علي دهگاهي، پروفسور پاتريك رينگن برگ، كارولين كراسكري، پروفسور نعمت ييلدريم و علي اشرف‌خان در سراي اهل قلم بيست و هفتمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران برگزار شد. 

پروفسور رينگن برگ در ابتداي اين نشست با اشاره به اينكه متاسفانه در اروپاي امروزي تصوير اسلام و ايران بسيار بد است، گفت: البته من بيشتر درباره فرانسه، سويس و آلمان صحبت مي‌كنم و چندان اطلاعي درباره دیگر كشورهاي اروپايي ندارم. اما در همين 3 كشور اين مشكل موجب شده که وقتي مي‌خواهيم يك اثر عربي، تركي و يا فارسي را ترجمه كنيم با مشكل مواجه شويم چرا كه ناشران فرانسه معتقد هستند مردم علاقه‌اي به دانستن فرهنگ اسلامي و ايراني ندارند و به همين دليل اين‌گونه آثار تضميني براي فروش ندارند.

وي ادامه داد: 4 سال پيش من كتابي را درباره حرم مطهر امام رضا (ع) به همراه عكس‌هاي جذابي تاليف كردم و زمانيكه اين را به چندين ناشر فرانسوي فرستادم از همه جواب منفي شنيدم. البته معتقد هستم در فرانسه مشتري اين گونه آثار وجود دارد اما ناشران فرانسوي قانع نمي‌شوند كه اين كتاب‌ها را چاپ کنند و به فروش برسانند.

وي با بيان اينكه ترجمه آثار فارسي بسيار مهم است، افزود: بخت با ما یار بود كه براي فلسفه يك ايران‌شناس بزرگ به نام هانري كربن وجود داشت كه آثار بسيار زيادي را از ابن‌عربي و ملاصدرا به فرانسوي ترجمه كرده است. در حالي كه در حوزه ادبيات فارسي آثار زيادي ترجمه نشده و تنها آثار برخي از شاعران مانند مولانا در دست است.

اين استاد الهيات و زيبايي‌شناسي همچنين گفت: با وجود اينكه فرانسه جمعيت 70 ميليوني دارد اما به اندازه آمريكا و انگليس مخاطب كتاب در آن وجود ندارد و به همين دليل است كه ما نمي‌توانيم ترجمه آثار ايراني را در اينجا چاپ بكنيم. چندي پيش مي‌خواستيم ترجمه جديدي از شاهنامه را تهيه وچاپ كنيم كه متأسفانه به دليل مشكلات مالي امكان‌پذير نبود همچنين با وجود اينكه نويسندگان كلاسيك مشهوري مانند ناصر خسرو، سنايي و جامي در ايران وجود داشتند اما هيچ اثري از اين افراد در فرانسه وجود ندارد.

وي با تاكيد بر اينكه بايد با ترجمه تصوير غلط ارائه شده از ايران و اسلام را عوض كرد گفت: در اين راه دو مانع مهم وجود دارد. نخست اينكه بايد به دنبال حمايت مالي باشيم و در مرحله بعدي نيز بايد مترجمي وجود داشته باشد كه اين آثار را به خوبي ترجمه كند.

رينگن برگ تصريح كرد: با وجود اينكه در ايران و فرانسه افراد زيادي فكر مي‌كنند به صرف دانستن دو زبان يا سه زبان مي‌توانند ترجمه كنند اما اين اتفاق صورت نمي‌گيرد چرا كه ترجمه امر بسيار پيچيده‌اي بوده و به سادگي امكانپذير نيست. در سفري كه به تهران داشتم و در بازديد از شهر كتاب مي‌توانم بگوييم كه 80 درصد ترجمه كتاب‌هاي فرانسوي در ايران بسيار بد است و ترجمه خوب بسيار كم داریم.

وي يادآور شد: ترجمه فرصتي است تا از طريق آن فرهنگ اسلامي و ايراني را معرفي كنيم. ما مي‌توانيم با چاپ آثار متفاوت در حوزه هنرهاي اسلامي و فلسفه ايراني به اين موضوع كمك كنيم. مي‌بينيد كه اروپايي‌ها در ترجمه دين هندو و بودايي بسيار راحت‌تر هستند تا در ترجمه آثار اسلامي و اين به همان دليل تصوير بدي است كه از اسلام در اين كشورها وجود دارد. وي اظهار اميدواري كرد تا با تغيير شرايط و نيز كمك سازمان‌هايي مانند سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي اين موانع کنار بروند و وضعيت بهتر شود.


بنابراين گزارش، کارولين كراسكري نيز در بخش ديگري از اين نشست با اشاره به ترجمه كتاب «بامداد خمار» در سال 2000 گفت: سال گذشته نيز يک مجموعه داستان كودك از عرفان نظرآهاري را چاپ كردم و امسال نيز اثر دموكراسي يا دموقراضه نوشته سيدمهدي شجاعي را در سه ماه ترجمه كردم.

وي ادامه داد: متاسفانه بسياري از ترجمه‌هايي كه صورت مي‌گيرد روان نيستند و مخاطب حس مي‌كند كه كتاب ترجمه شده است در حالي كه من معتقد هستم يك اثر بايد آنچنان روان و مفهوم ترجمه شود كه مخاطب حس نكند با يك اثر ترجمه شده روبروست. 

این مترجم آثار فارسی با بيان اينكه گاهي مفاهيم و معاني در ترجمه منتقل نمي‌شوند، گفت: بايد با مرور چندين باره اثر مطمئن شويم كه مفاهيم كتاب به درستي منتقل شده است. در ترجمه بايد سعي شود بهترين معادل فارسي و يا حداقل شبيه‌ترين كلمه را پيدا كنيم. اگر اين اتفاق صورت نگرفت من روشم اين است كه در گفت‌وگو با مترجم به مفهوم مورد نظر او مي‌رسم. به طور مثال در گفتگوهاي چندين ساعته با سيدمهدي شجاعي بسياري از اين ابهامات را برطرف كرده‌ام.

شايان ذکر است کتاب «دموكراسي يا دموقراضه» نوشته سید مهدی شجاعی با ترجمه کارولین کراسکری چهارشنبه هفته آینده منتشر خواهد شد.