وی افزود: مخاطبان حوزه رسانه منفعل هستند و احساس میکنند که نیازی به کتابهای جدید ندارد اما دیگر حوزهها مخاطبان فعالی دارند، نسبت به محتوا بیتوجه نیستند و مطالب مرتبط با حوزه کاری یا تحصیلی خود را جستوجو میکنند.
لعلی با ارایه توضیح در این زمینه عنوان کرد: مخاطبان ما اغلب فارغالتحصیلان و فعالان حوزه رسانه، ارتباطات و روابطعمومی هستند که در مقامی قرار میگیرند که احساس میکنند بینیاز از مطالعه و کسب دانش جدید هستند و چندان به دنبال آن نیستند که چه کتاب جدیدی نوشته شده است.
انتشار 200 عنوان کتاب ثمره 40 سال تلاش حوزه ارتباطات!
وی همچنین به برخی از آمار موجود در این حوزه اشاره کرد و یادآور شد: در 40 سال اخیر در حوزه روابط عمومی حدود 200 عنوان کتاب منتشر شده است که اغلب آنها هم ترجمه بودهاند، در حالی که در حوزههای دیگر هزاران کتاب منتشر شده و ما با فقر منبع مکتوب در این حوزه روبهرو هستیم.
لعلی تاکید کرد: البته در پنج ـ شش سال اخیر نشر کتاب در این حوزه رشد خوبی پیدا کرده و ما شاهد آثار تالیفی خوبی بودهایم همچنین ناشران حوزه ارتباطات اگر تا پنج سال پیش یک یا دو ناشر بودند اما اکنون شاهد 10 ناشر تخصصی هستیم که در حوزه ارتباطات کتاب منتشر میکنند.
عضو هیات مدیره انتشارات «سیمای شرق» با بیان اینکه در چند سال اخیر حدود 60 عنوان کتاب در حوزه روابط عمومی منتشر کردهایم، گفت: با این وجود هر بار با توزیعکنندهها برای توزیع این کتابها صحبت کردهایم اعلام میکنند که این کتابها را توزیع نمیکنیم و علت آن نیز مشخص نیست، این در حالی است که ما دانشکدههای بسیاری داریم که رشته روابط عمومی در آنها تدریس میشوند.
به گفته وی، علت این موضوع مشخص نیست دلیل اصلی آن است که توزیعکننده تحلیل درست و روشنی از مخاطبان کتابهای حوزه رسانه و روابط عمومی ندارند یا نمیدانند که این کتابها در کدام بازارها فروش بهتری دارند، اغلب ناشران حوزه رسانه نیز در این میان یا کتابهای خود را به صورت اینترنتی میفروشند یا کتاب خود را از طریق ناشران دیگر به فروش میرسانند.
لعلی یادآور شد: گاهی نیز پیش میآید که ناشران مجبور میشوند با استادان این حوزه ارتباط برقرار کنند و به صورت شخصی کتابهایشان را برای تدریس در دانشگاه یا مراکز علمی معرفی کنند.
نیازسنجی مخاطبان کتاب اهمیت بسیاری دارد
مصطفی اسدزاده، نماینده پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این نشست به مشکلات ناشران این حوزه اشاره کرد و گفت: ما در طول سالهای مختلف مشکلاتی در حوزه کتابهای رسانه داشتهایم به گونهای که وقتی کتاب در این زمینه منتشر میشود مخاطب به سراغ آنها نمیرود و کتابها در انبار باقی میمانند.
وی ادامه داد: به عنوان مثال چندی پیش کتاب رسانههای اجتماعی را منتشر کردیم که نویسنده معتقد بود این کتاب فروش خوبی خواهد داشت اما متاسفانه تعداد کمی از این کتاب خریداری شد و بقیه کتابها در انبار ماند.
اسدزاده همچنین به مشکلات حوزه توزیع نیز اشاره کرد و یادآور شد: چندی پیش مطلبی در روزنامه ایران منتشر شد که بر اساس آن اعلام شده بود که همه مشکل از حوزه توزیع نیست و فعالان حوزه نشر نیز باید بدانند که بازار به چه کتابهایی نیاز دارد و به نیازسنجی از بازار تاکید داشت.
به گفته وی، برخی از مشکلات ناشران این حوزه نیز کمبود نقدینگی و نبود بودجه است به گونهای که ما اکنون کتابهای بسیاری داریم ولی نمیتوانیم چاپ کنیم و وقتی به سراغ ناشران دیگر میرویم تا آنها کتاب را منتشر کنند از این مساله استقبال نمیکنند.
اسدزاده با بیان اینکه مشکلات این حوزه باید به صورت دقیق بررسی شود، گفت: این موشکافی در سایه استمرار برنامههایی است که باید فراهم شود و موضوعی که باید در برنامههای میان مدت دنبال شود.
بسیاری از کتابها به دلیل عدم توزیع مناسب در انبارها میمانند
بهروز تقیپور، مدیر اجرایی انتشارات «سیمای شرق» نیز در این نشست به انتشار ماهنامه مدیریت ارتباطات اشاره کرد و گفت: ما در حوزه کتابهای رسانه و روابط عمومی هم در حوزه انتشار کتاب و هم انتشار نشریه برنامههای مختلفی را دنبال میکنیم.
وی افزود: اکنون بیش از 95 درصد مطالب این نشریه تولیدی هستند و کتابهای منتشر شده نیز به قلم استادان و فعالان حوزه رسانه است که کتابهایشان اغلب با استقبال خوبی روبهرو میشوند.
تقیپور با بیان اینکه ما در حوزه توزیع آثار با مشکل مواجه هستیم، ادامه داد: اگر چه توجه به بازارسنجی مخاطبان کتاب موضوع مهمی است ولی مساله اینجا است که وقتی استادان مشهور و به نام کتاب نگارش میکنند اگر کتابهای آنها مخاطب نداشته باشد، کتابهای چه کسانی خریدار دارند؟
وی یادآور شد: اگر موزعان در حوزه توزیع کتاب وارد شوند قطعا شمارگان و مخاطبان کتابها بیشتر میشود زیرا اکنون بسیاری از کتابها به دلیل عدم توزیع مناسب در انبارها میمانند و به دست مخاطبان نمیرسد، به همین دلیل موزعان نقش مهمی در این زمینه دارند.
تقیپور با بیان اینکه بارها به موزعان مراجعه کردیم ولی فایدهای نداشته است، گفت: آنها میگویند که این کار برای ما صرف ندارد حتی از آنها خواستیم که یک فایل جداگانه برای کتابهای ما اختصاص دهند ولی اصلا زیر بار نمیروند.
نشست هماندیشی «راههای گسترش سواد رسانهای» دوشنبه 21 بهمنماه در ساختمان اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران برگزار شد.
نظر شما