آیت‌الله دکتر مصطفی محقق داماد در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اظهار کرد: در بررسی مساله اخلاق یکی از مباحث بسیار مهمی که در مرحله نخست باید بررسی شود، رابطه شریعت و اخلاق است. در جامعه‌ای که شریعت به نحوه قانونی در حال اجرا ست، باید توجه و آسیب‌شناسی کرد که چرا اخلاق نهادینه نمی‌شود.

این مجتهد و حقوق‌دان اسلامی عنوان کرد: برای پرداختن به این موضوع باید توجه شود که آیا میان شریعت و اخلاق تضاد وجود دارد که به طور قطع این‌گونه نیست. بنابراین، باید به آن پاسخ علمی داد که چرا به اخلاق توجهی نمی‌شود.

عضو فرهنگستان علوم ایران با بیان این‌که «در آثارم به بررسی علمی کاربردی شدن اخلاق پرداخته‌ام» اظهار کرد: برداشت‌های غلطی که در موضوع اخلاق وجود دارد، منجر شده است تا اخلاق در جامعه نهادینه نشود. گاهی برخی از افراد پشت سپر شریعت مرتکب اعمال خلاف اخلاق می‌شوند، در حالی‌ که اخلاق هدف نهایی و مقصد شریعت اسلامی است و اگر این نکته به خوبی درک شود، هیچ‌گاه در جامعه به جایی نخواهیم رسید که بگوییم اخلاق رعایت نمی‌شود.

این حقوق‌دان اسلامی در پاسخ به‌این سوال ‌که «وضعیت اخلاق را در جامعه کنونی چگونه ارزیابی می‌کنید؟» اظهار کرد: وضعیت اخلاق در جامعه کنونی بسیار بد است و برای اصلاح آن باید برای مردم تبیین کنیم که هدف اسلام تکمیل کردن فضایل اخلاقی بوده است، همان‌گونه که خود پیامبر (ص) می‌فرمایند:«انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق».

نویسنده کتاب «تحلیل فقهی وصیت» گفت: هدف اصلی اسلام رسیدن به اخلاق است و به یقین جامعه‌ای که اخلاقی نیست، جامعه مورد رضایت حضرت رسول(ص) نیست.

وی یادآور شد: در جامعه ما به نام دین به راحتی دروغ مصلح‌آمیز گفته می‌شود. از زبان سعدی گفته شده که «دروغ مصلحت‌آمیر به ز راست فتنه‌انگیز». این جمله در واقع، عملی خلاف اخلاق را نهادینه می‌کند. نباید در جامعه این نکته عملی شود که هر کس که مصلحت را می‌بیند، می‌تواند دروغ بگوید. متاسفانه این‌گونه جملات در جامعه بسیار به کار برده می‌شود و افراد با تکیه بر چنین موضوعاتی به راحتی اخلاق را زیر پا می‌گذارند.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: صاحب‌نظران حوزه دین و متخصصان الهیات باید این مسایل را برای جامعه روشن کنند تا چنین مواردی از حافظه جامعه محو شود. من در کتاب «فاجعه جهل مقدس» که محرم امسال منتشر شد، به بررسی اخلاق و مباحث مربوط به اخلاق پرداخته‌ام./