به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، «مردم‌گیاه» (گیاهان آیینی در فرهنگ و فولکلور ایران) به‌قلم پیمان متین در پنج فصل با عنوان‌های «گیاهان مقدس و پرستشی»، «گیاهان اسطوره‌ای»، «نمادپردازی با گیاهان»، «گیاهان آیینی» و «گیاهان جادویی» از مجموعه کتاب‌های مردم‌شناسی و فولکلور از سوی انتشارات فرهامه راهی بازار کتاب شده است.

نویسنده درباره نامگذاری این کتاب می‌نویسد: «مردم گیاه یا مهرگیاه از گیاهان کهن و اسطوره‌ای است که باور به پیدایش انسان از آن و خاصیت مهرزایی و عشق آفرینی‌اش پدیده‌ای جهانشمول است. در اعصار مختلف مردم برای این گیاه قدرت‌های جادویی، خطرناک و مرموز قائل بوده‌اند. البته شکل هرمافرودیتی و خواص شیمیایی آن در پیدایش این اسطوره‌ها نقش داشته، زیرا این گیاه به سان انسانی آویخته با ریشه قهوه‌ای رنگ، بدبو، تهوع‌آور با طعمی زننده است و به شدت اثر تخدیرکنندگی (تاحد مرگ) دارد. باورهای اسطوره‌ای، افسانه‌ای پیرامون مهرگیاه از شرق تا غرب رواج دارد، به طوری‌که آن را از مشهورترین گیاهان فولکلورساز در جهان دانسته‌اند. نام دیگر مهرگیاه در ایران مردم‌گیاه است و منظور از «مردم» همان معنای کهن و اصیل آن یعنی انسان یا آدمی است.»

فصل نخست کتاب فهرستی از گیاهان که در زندگی روزمره ایرانیان از قداست برخوردار بوده‌ و دلیل‌های موجود درباره نگاه قدسی به این‌گونه گیاهان را در طول تاریخ ایران بررسی کرده است. نقش آیینی گیاهان پرستشی و مناسک مرتبط با آن‌ها از مسایل مطرح شده در این فصل به‌شمار می‌آید. همچنین جایگاه این گیاهان در شکل‌گیری بسیاری از افکار ثانویه به‌ویژه در پدید آمدن اسطوره‌ها و نیز نمادپردازی‌ها در فرهنگ و تجلی‌های آن مانند هنر و ادبیات آمده‌اند. سدر، گندم، برنج، مهرگیاه، مورد، بادام، شمشاد، جو، انجیر، سرو، چنار، نخل، اسفند، بید، کدو (خیار، بادمجان)، نارون، انار، زیتون، به، توت، بلوط، آزاد و پنجه مریم نام این گیاهان مقدس هستند.

فصل دوم کتاب به «گیاهان اسطوره‌ای» و باورهای مرتبط با آن‌ها اختصاص دارد. بسیاری از این گیاهان جنبه‌های اساطیری نیز یافته‌اند که بازنمود آن در افسانه‌ها و همچنین برخی شعایری که امروز نیز اجرا می‌شوند، دیده شده‌ است. این فصل برپایه اسناد مکتوب تدوین شده و به تحلیل و تفسیر این گیاهان اسطوره‌ای با نام پرسیاوش، ریواس، مردم‌گیاه، کاج (صنوبر)، سرو، گز، نیلوفر، سوسن، آویشن، مورد، عدس، انگور، کافور، گندم و هوم می‌پردازد. 

برخی گیاهان خاص به دلایل مختلف از دیگر گیاهان متمایزند و همین امر باعث شده تا نگاهی انتزاعی درباره آن‌ها شکل گرفته و رفته‌رفته به عنصری نمادین در فرهنگ مردم و جلوه‌های آن همچون هنر و ادبیات و معماری تبدیل شوند. بررسی این علل و تفسیر و تشخیص نمادپردازی‌های صورت‌گرفته با این‌دسته از گیاهان از مباحث فصل سوم به‌شمار می‌آیند. سوسن، کاج (صنوبر)، سرو، سیب، کدو (خیار، بادمجان)، انگور، حنا، سدر، نخل، سنجد، قارچ، نیلوفر و چای در این دسته جای دارند.

در فصل چهارم، «گیاهان آیینی» به سه بخش آیین‌های سور، آیین‌های سوگ و خوراک‌های آیینی تقسیم شده‌اند و مباحث روزمره را بیان کرده و نقش گیاهان را در مراسمی که می‌توان آن‌ها را آیین یا شبه‌آیین نامید، به طور مستقیم و غیرمستقیم، مشخص می‌کند. مراسم شادی چون جشن‌های فصلی و کشاورزی، عروسی‌ها و اعیاد و مراسم غمگساری مثل تدفین و پُرسه برخی از این مراسم به‌شمار می‌آیند. گیاهان تشکیل‌دهنده خوراک‌های آیینی نیز در این فصل شرح داده شده‌اند.

فصل پایانی کتاب به یکی از ناشناخته‌ترین ابعاد گیاهان یعنی نقش جادوگونه آن‌ها پرداخته و در سه بخش رماننده‌ها و گیاهانی که برای دفع شر به‌کار می‌روند، گیاهانی که برای جلب مهر و محبت دیگران و عشق‌ورزی کاربرد دارند و جادوگیاهان یا گیاهانی که طی اعمال جادویی در درمان بیماری‌ها (جادوپزشکی) یا با اهداف خاص نظیر بخت‌گشایی و باطل‌کردن سحر به‌کار می‌آیند، تقسیم می‌شوند.

در بخشی از معرفی کتاب آمده است: «مردم‌گیاه و اسطوره‌های پیرامون آن تنها نمونه‌های اساطیری ایرانی است که می‌توان از آن به عنوان توتم گیاهی نام برد. مرگ کیومرث و نیز مرگهای ناگهانی و ناگوار، سرآغاز زندگی در یک گیاه است که زندگی انسانی را در ضمیر گیاهی خود ادامه می‌دهد و سرانجام گیاه دیگری به بار می‌آورد که نهایتا شکل انسانی به خود می‌گیرد. باور به رویش گل سرخ، لاله و شقایق از خون شهدا و پهلوانان یا رویش «پرسیاوش» از خون سیاوش از دیگر مصادیق آن است.»

چاپ نخست کتاب «مردم گیاه» تالیف پیمان متین در 260 صفحه، شمارگان یک‌هزار نسخه و بهای 12 هزار تومان از سوی انتشارات فرهامه در اختیار پژوهشگران و علاقه‌مندان قرار گرفته است.