به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، غلامحسین مقدم حیدری، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در نشست «تأملی بر نگرش مکانیکی به عالم» با بیان این مطلب اظهار کرد: هدف نخست فلسفه کاسیر کثرتگرایی در علم است، به این معنی که کاسیرر به دلیل طرح فلسفه صورتهای سمبلیک، بیشتر به تنوع فرهنگها توجه کرده است.
وی ادامه داد: مهمترین موضوعی که در فلسفه توجه کاسیرر را به خود جلب کرد، مبحث معرفتشناسی و بازشناخت عناصر تشکیلدهنده شناخت و چگونگی تکوین و تکامل خرد و حدود و توانایی و کارآیی آن بود. کاسیرر دارای فلسفهای به نام فلسفه صورتهای سمبلیک است. فلسفه صورتهای سمبلیک نیز عنوان کتابی چهار جلدی از کاسیرر است.
به گفته وی، جلد نخست این کتاب به بررسی فرم سمبلیک زبان پرداخته است. از نظر او هر زبانی ارایهدهنده نوعی جهانبینی است. به بیان دیگر، هر زبانی برای شناخت جهان یک دستگاه سمبلیک محسوب می شود. به باور کاسیرر، این دستگاه سمبلیک میان واقعیت و ذهن انسان قرار میگیرد. به بیان دقیقتر، هر انسانی به وسیله زبانی که با آن تکلم میکند، جهان را میشناسد و چون هر زبانی دارای جهانبینی خاص خود است، پس اقوام مختلف که به زبانهای گوناگون تکلم میکنند جهان را متفاوت از یکدیگر میشناسند. این مساله حکایت از نوعی پلورالیسم فرهنگی دارد.
مقدم حیدری همچنین گفت: جلد دوم کتاب او به مساله دین و اسطوره میپردازد. به اعتقاد او جهان سمبلیک اسطوره، دستگاه شناختی خود را دارد، یعنی تفکر اسطورهای نوعی برداشت و شناخت از جهان است که این شناخت مانند شناخت علمی در غالب مقولاتی مانند رابطه سوژه(نفس درک کننده) و آبژه(موضوع شناخت)، علیت، مقولات فضا، زمان، عدد و... انجام میشود.
وی تاکید کرد: کاسیرر برای شناخت علمی نیز همین مقولات را به کار میبرد، ولی الگوی این دو نوع مقولات در علم و شناخت اسطوره متفاوت و متمایزند.
وی همچنین در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به تفاوت دیدگاه دین و علم به روابط بین پدیدهها گفت: کاسیرر معتقد است کار علم این است که بین اموری که ظاهرا شباهتی وجود ندارد وجوه اشتراک پیدا و در نهایت، روابط بین آنها را تحلیل کند و قاعده کلی برای آن استخراج کند، در حالی که برای پدیدههای دینی نمیتوان قواعد جزیی پیدا کرد و اگر برای آن قواعد کلی پیدا نکنیم به مشکل بر میخوریم.
مقدم حیدری در بخش پایانی سخنانش با اشاره به این که درباره دیدگاه کاسیرر به علم کمتر کار شده و بیشتر به فلسفه علم نوکانتی او توجه شده است، گفت: اگر کارهای بیشتری روی این موضوع صورت بگیرد، میتوانیم برخی از ناسازگاریهایی را که در جامعه سنتی و مذهبی مانند ایران بین دین و علم وجود دارد، برطرف کنیم.
وی اضافه کرد: البته کاسیرر دین را در کنار جادو قرار میدهد. با این وجود، جدای از این نظر کاسیرر میتوان از دیدگاه او درباره دین و علم در ایران استفاده کرد.
گروه فلسفه علم پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی امروز (15 بهمن ماه) نشست تخصصی با موضوع «تأملی بر نگرش مکانیکی به عالم» را برگزار کرد.
در این نشست علیرضا منصوری با موضوع «تاثیر فلسفه مکانیکی بر فیزیک قرن 19»، غلامحسین مقدم حیدری با موضوع بررسی «مقایسه نگرش مکانیکی و اسطورهای به عالم از منظر کاسیرر»، علیرضا منجمی با موضوع «نگرش مکانیکی به بدن؛ مناقشه دکارت و هاروی در باب گردش خون»، مهدی معینزاده با موضوع «نقد هایدگر بر جهانشناسی دکارتی» و عبدالرسول عمادی با موضوع «خوانشی از ابنسینا در نقد تلقی مکانیکی از جهان» سخنرانی کردند.
سهشنبه ۱۵ بهمن ۱۳۹۲ - ۱۸:۰۷
نظر شما