حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر ابوالحسن غفاری در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره کتاب «حدوث جسمانی نفس» اظهار کرد: این کتاب به نظریه ملاصدار در باب نفس پرداخته است.

وی با بیان این‌که در باب نفس یا روح سه نظریه کلی وجود دارد، افزود: در این کتاب سه دیدگاه عمده تاریخی در باب فلسفه نفس یا روح از زمان یونان باستان تا زمان معاصر بررسی شده است.

غفاری افزود: نظریه نخست دیدگاه افلاطون و پیروان آن است که معتقدند نفس «قدیم» است و پیش از بدن خلق شده است. این دیدگاه در بین فلاسفه مسلمان نیز طرفدارانی دارد که از جمله این طرفداران می‌توان به قطب‌الدین شیرازی اشاره کرد. وی از نظریه افلاطون حمایت می‌کند.

این برگزیده پانزدهمین همایش کتاب سال حوزه عنوان کرد: دیدگاه دوم نظریه مشائیان است. حکمای مشاء یونانی مانند ارسطو یا حکمای مشاء اسلامی همچون ابن‌سینا، بهمنیار و میرداماد معتقدند که نفس حادث است و قدیم نیست، به این معنا که نفس به همراه بدن در یک زمان خلق شده است. این هر دو نظریه در این نکته مشترک هستند که نفس مادی است و روح روحانی و دیدگاه مادی‌انگارانه در باب نفس را نمی‌پذیرند و نفس را موجودی غیر مادی می‌پندارند. 

غفاری اظهار کرد: در این کتاب پس از بررسی دو دیدگاه یاد شده و گرفتن اشکالات آن، به دیدگاه ملاصدرا در باب نظریه حدوث جسمانی نفس پرداخته شده است. 

این استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) اظهار کرد: ملاصدرا حدود 400 سال پیش نظریه حدوث جسمانی نفس را به این معنا که نفس جسمانی است، مطرح کرده است. 

وی با بیان این‌که «ابتدا به شرح نظریه ملاصدرا پرداخته‌ام» اظهار کرد: پس از شرح نظریه ملاصدرا به بررسی تفاوت‌های این نظریه با دو نظریه قبلی پرداخته و اشکالات وارده به نظریه ملاصدرا و اشکالات ملاصدرا به دو نظریه قبلی را مطرح کرده‌ام. در این اثر تلاش شده است تا مزیت‌های دیدگاه ملاصدار و آثار و ثمرات این نظریه بررسی شوند.

نویسنده کتاب «الاجتهاد و تقلید» گفت: زمانی که این نظریه در دوره ملاصدرا مطرح شد، عده‌ای از معاصران وی با این نظریه مخالفت کردند و نظریه ابن‌سینا را ترجیح دادند. نظریه حدوث جسمانی نفس مطرح شده از سوی ملاصدرا در طول تاریخ همیشه مخالفانی داشته است. در این کتاب مخالفان و منتقدان این نظریه معرفی شده‌اند. 

غفاری با بیان این‌که حدود 20 مخالف برای این نظریه پیدا شده است، اظهار کرد: همه این مخالفان و نظریه‌های آن‌ها در این کتاب معرفی شده‌اند. همچنین بین این نظریه‌ها به قضاوت پرداخته و همراه با اشاره به اشکالات آن، نظریات مخالفان را ارزیابی کرده‌ام. 

نویسنده برگزیده پانزدهمین همایش کتاب سال حوزه با بیان این‌که شناسایی و معرفی منتقدان نظریه ملاصدرا از امتیازات این کتاب است، عنوان کرد: این اثر دو امتیاز ویژه دارد. نخست این‌که برای نخستین بار مباحث مربوط به حدوث جسمانی نفس و مخالفان این نظریه ملاصدرا به طور منسجم معرفی شده‌اند. امتیاز دوم نیز این‌‌که برخی از این مخالفان و منتقدان برای نخستین بار است که معرفی می‌شوند.

این استاد حوزه علمیه با بیان این‌که در این کتاب نظریه ملاصدرا، نتایج و ثمرات آن مطرح شده و تنها به بیان نظریه اکتفا نشده است، اظهار کرد: شناسایی و معرفی منتقدان موضوع نفس و تبیین کارکردها و فواید این موضوع برای سایر علوم مانند اخلاق، علوم تربیتی و فلسفه‌های مضاف نیز کاربرد دارد.