به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست نقد کتاب «چند پرده از داستان روابط ایران و آمریکا و مقالات دیگر» با حضور صادق خرازی، عباس ملکی و محمدرضا دبیری،نویسنده کتاب، عصر دوشنبه (29 مهرماه) در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.

عباس ملکی در آغاز ضمن معرفی این کتاب گفت: اگرچه در این کتاب مسایل مختلفی بحث شده است اما در نگاه کلی می‌توان این کتاب را در دو موضوع کلی و اساسی «روابط ایران و شوروی» و «روابط ایران و آمریکا» خلاصه کرد. 

او توضیح داد: نکاتی که در رابطه با روابط روسیه در این کتاب نوشته شده است بسیار مهم و قابل تامل هستند؛ چرا که مهم‌ترین منافع ملی کشورمان در رابطه با این کشور نهفته است و حتی تنظیم رابطه با روسیه به دلایل مختلف از جمله نزدیکی ما با این کشور مهم‌تر از روابط بین ایران و آمریکا است. 

این کارشناس مسایل سیاسی در ادامه به بخش‌های مهم این کتاب درباره رابطه ایران و شوروی اشاره کرد و گفت: توضیحاتی که در این کتاب درباره موضوعاتی مانند قرارداد 1285 رشت، قرارداد فوریه 1927، قرارداد گلستان، قرارداد ترکمانچای و قرارداد مودت آمده، به خوبی بیان شده است و ثابت می‌کند که ایرانیان در این مذاکرات و قراردادهای آن دوران از جمله در رشت، گنجه و ترکمانچای رشادت‌های زیادی از خود نشان دادند و این طور نیست که طرف ایرانی در همه این قراردادها تسلیم طرف مقابل شده باشد. 

ملکی افزود: در این کتاب همچنین  قراردادهای سّری که بین ایران و روسیه منعقد شده است به خوبی بررسی شده است و در شناخت موضوع و فهم این دوران می‌تواند بسیار موثرباشد. 

وی سپس به توضیحاتی درباره روابط ایران و آمریکا در این کتاب پرداخت و بیان کرد: به نظر من می‌توان روابط بین ایران و آمریکا را به سه دوره «استقلال آمریکا و شروع دوره قاجار»، «سال‌های بین 1953تا 1979(دولت رانتیر)» و «سال‌های1979 تاکنون(دوران بی اعتمادی)» تقسیم کرد اما دبیری، در این کتاب به تقسیم‌بندی بهتری از این روابط پرداخته است. در این کتاب فراز و نشیب‌های روابط ایران و آمریکا با عناوین مختلفی چون «آمریکایی قهرمان»، «آمریکایی دوست‌داشتنی»، «آمریکایی مدعی»، «آمریکایی بازیگر»، «آمریکایی زشت» مشخص شده‌اند که هریک نشانگر مختصات و ویژگی‌های خاص روابط آن دوران است. 

او ادامه داد: البته می‌توان به عناوین این روابط، دو مورد دیگر از جمله «آمریکایی محروم» و «آمریکایی مسوول» هم اضافه کرد. بدین معنی که دوره آمریکایی محروم از سال 1979(زمان پیروزی انقلاب) تاکنون را در بردارد و منظور از آن این است که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، آمریکاییان، خود و نسل جوان خود را از فرهنگ و تمدن ایران محروم کرده‌اند. به طوری‌که گسست عجیبی در نسل‌های گذشته و امروز آمریکایی نسبت به جامعه ایران و شناخت آن‌ها وجود دارد. 

وی همچنین در توضیح دوره «آمریکایی مسوول» گفت: دوران آمریکایی مسوول از سال 2013 و برآمدن دولتی جدید در ایران شروع شده است. واقعیت آن است که آمریکا با توجه به موقعیت جهانی خود، امروز مسوولیت‌های جهانی بزرگی بر دوش دارد و باید نسبت به تمامی کشورها این روابط را به درستی انجام دهد؛ چراکه موضوع اصلی روابط ایران و آمریکا فقط طرف ایرانی نیست و باید در روابط سایر کشورها نیز تنظیماتی انجام دهد. 

ملکی در پایان هفت پیشنهاد زير را برای بهتر و علمی‌تر شدن این کتاب مطرح کرد:
* اضافه شدن ارجاعات کتاب: بهتر است برای هر موضوعی که در کتاب بیان شده است چند پاورقی اضافه شود تا افراد و جوانانی که می‌خواهند اطلاعات بیشتری از این وقایع کسب کنند محدودیتی از این نظر وجود نداشته باشد. 
*در هر مقاله‌ای بهتر است به یک سوال مشخص پاسخ داده شود نه بیشتر.
*دسته‌بندی دقیق‌تری از موضوعات کتاب صورت بگیرد. 
* بهتر است برای یک موضوع خاص، اظهار نظر افراد بیشتری با زوایای دید متفاوت که در رابطه با آن موضوع اشراف و دید جامعی دارند آورده شود. (این پیشنهاد به علت اطلاعات و اشراف نویسنده کتاب و افرادی امثال نویسنده که سال‌ها در وزارت خارجه فعالیت داشتند مطرح شد.)
 *بهتر است مخاطب این کتاب مشخص شود. این‌که مشخص شود مخاطب کتاب، عموم هستند یا نخبگان یا هر دو، به روشن‌تر شدن موضوع کمک بیشتری می کند.
*با توجه به انقلاب اطلاعاتی، فاصله نوشتن و چاپ کتاب‌ها کمتر شود.
*از آن‌جا که سیاست خارجی با امور دیگر فرق دارد ممکن است افرادی در تاریخ بسیار بدنام یا بالعکس بسیار خوشنام باشند ولی واقعیت به گونه‌ای دیگر باشد. به عنوان نمونه، این مورد در مورد تقی‌زاده صدق می‌کند. وی به علت این جمله «که ما باید از نوک پا تا فرق سر غربی شویم» در تاریخ منفور و بدنام و با نگاه منفی از وی یاد می‌شود. در صورتی‌که در واقعیت این گونه نبوده و وی خدمات بسیاری به تاریخ این مملکت کرده است. 

کتاب «چند پرده از داستان روابط ایران و آمریکا» و مقالات دیگر را انتشارات هرمس در 360 صفحه، به بهاي 18هزار تومان روانه بازار نشر کرده است. این کتاب شامل چند مقاله سیاسی ـ تاریخی درباره وقایع مهم سیاسی و تاریخی ایران پس از مشروطه تا دوران معاصر است که در 400 صفحه و 14 فصل تدوین شده است. در نگاه کلی این کتاب شامل دو موضوع اساسی روابط ایران و روسیه تزاری، اتحاد جماهیر شوروی و روسیه فعلی در کنار رابطه ایران با ایالات متحده امریکاست.