به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مراسم اختتامیه نخستین جایزه کتاب سال غزل و تجلیل از سیمین بهبهانی، عصر جمعه، 19 مهر، با حضور و سخنرانی علیرضا طبایی، مفتون امینی و اعضای هیات داوران و بنیانگذاران این جایزه شامل حامد ابراهیم‌پور، هادی خورشاهیان، علیرضا بهرامی، مریم جعفری‌آذرمانی و محمدرضا شالبافان در سرای محله کاووسیه تهران برگزار شد و بهبهانی، به علت بیماری در این مراسم شرکت نکرد. 

در ابتدای این مراسم مفتون امینی، شاعر پیشکسوت، سیمین بهبهانی را حافظه ملی فرهنگ ایرانی خواند و غزلی را که برای این شاعر تاثیرگذار سروده بود، برای حاضران قرائت کرد. 

علیرضا طبایی، شاعر و منتقد ادبی نیز در این مراسم درباره شعر سیمین بهبهانی گفت: بهبهانی یکی از شاعرانی است که در چند دهه گذشته برای روشن ماندن چراغ غزل زحمت بسیاری کشید و در نهایت به یکی از قله‌های ماندگار شعر ایران تبدیل شد. 

وی افزود: سیمین از سال 1325 به بعد به خلاقیت شعری رسید و نخستین کتابش با نام «جای پا» را منتشر کرد. این مجموعه غزل ندارد، اما شامل چهارپاره‌های متفاوتی با رویکرد و مضامین اجتماعی است. شاعر با این مجموعه زخم‌های اجتماعی را برای مخاطبان بازگو کرد. 

طبایی در ادامه به شرح دیگر کتاب‌های شعر بهبهانی پرداخت: دومین کتاب سیمین «چلچراغ» شامل دو بخش غزل و چهارپاره است. غزل‌های این دفتر نیز رویکرد اجتماعی دارند و بازگو کننده محرومیت زنان در جامعه هستند. 

شاعر مجموعه «مادرم ایران» همچنین به ساختارشکنی بهبهانی در یکی از دفترهای شعرش اشاره کرد و گفت: در سال‌های 1335 تا 1340 مجموعه شعر دیگری با نام «مرمر» از سیمین منتشر می‌شود که نقطه عطف و تحولی در زبان شعری است. در این مجموعه ساختارشکن، می‌توان تاثیر شاعران نیمایی و نوآوری‌هایشان را مشاهده کرد. 

طبایی گفت: منوچهر نیستانی، هوشنگ ابتهاج، نادر نادرپور، فریدون توللی، نصرت رحمانی و فروغ، با تک غزلی که سرود، رویکرد تازه‌ای را در غزل نوید دادند، اما تفاوت زندگی ادبی سیمین با این شاعران در پی‌گیری و مداوم سرودن غزل است. شاعرانی که نام‌شان را ذکر کردم بیشتر به قالب نیمایی توجه داشتند، اما دغدغه سیمین تنها غزل بود و همین مساله باعث شد تا او را به عنوان یکی از بنیانگذاران غزل امروز بدانیم. 

شاعر مجموعه «از نهایت شب» در ادامه به نوع ساختارشکنی بهبهانی در غزل اشاره کرد و گفت: سیمین در شکل و وزن غزل دست به ساختارشکنی زد. سیمین در سرودن به اوزانی روی آورد که پیش‌تر بحرنامطلوب شمرده می‌شد. همچنین ضرورت دارد تا اشاره کنم که غزل پس از انقلاب دوباره به مضامین عرفانی روی آورده بود، اما سیمین در این دوره نیز به مضامین اجتماعی توجه بسیاری داشت. بیان مسایل از زبان غزل سیمین را به زبان گویای جامعه تبدیل کرد. 

طبایی در پایان گفت: ما باید از شناسنامه ادبی‌مان، بانو سیمین بهبهانی با عشق و احترام یاد کنیم. در نهایت امیدوارم که جریان غزل همیشه زنده و شاداب باشد. 

در ادامه علیرضا بهرامی، مجری مراسم، از انتشارات هرمس، کتابسرای تندیس، نشر نگاه و انتشارات فرهنگ معاصر به دلیل پشتیبانی و حمایت مالی از نخستین جایزه کتاب سال غزل، تشکر کرد. 

غزل را به تمام کشور ببریم 

یکی دیگر از برنامه‌های این مراسم به سخنرانی حامد ابراهیم‌پور، دبیر این جایزه اختصاص داشت. او در بخشی از سخنان خود با اشاره به چگونگی شکل‌گیری این جایزه گفت: متاسفانه تاکنون هیچکدام از جوایز و جشنواره‌های مستقل ادبی به غزل روی خوشی نشان نداده بودند. مجامع روشنفکری نیز توجهی به غزل نداشتند. 

وی افزود: در دوره گذشته جایزه شعر خبرنگاران از میان 6 نامزد نهایی، هیچکدام غزل‌سرا نبودند. شاید یک دلیل برای این مساله ایدئولوژی زده شدن، غزل باشد، چرا که تمام نهادهای رسمی فرهنگ در ایران تنها به غزل توجه داشته و دارند. 

این شاعر و منتقد ادبی در ادامه با اشاره به درباری شدن غزل، گفت: غزل به نوعی تنها در شهر تهران و البته میان نهادهای رسمی محصور شده بود و پایه‌گذاران انجمن ادبی بوطیقا شامل هادی خورشاهیان، محمدرضا شالبافان، علیرضا بهرامی و من تصمیم گرفتیم تا با برپایی این جایزه غزل را به تمام کشور، گسترش دهیم. 

ابراهیم‌پور در پایان گفت: مهم‌ترین و اصلی‌ترین هدف ما توجه به شعرای مناطق دورافتاده نسبت به مرکز بود که به این مهم دست پیدا کردیم، چرا که برگزیدگان نخستین دوره این جایزه از شهرهای، مشهد، زنجان، اراک، ساوه، مراغه، بوشهر، بندرعباس و رشت هستند و یک برگزیده دیگر نیز در خارج از کشور سکونت دارد. ان‌شاالله در سال بعد دومین دوره این جایزه را بدون هیچ اشکالی برگزار کنیم. 

برگزیدگان نخستین جایزه کتاب سال غزل 

نخستین جایزه کتاب سال غزل، با دبیری حامد ابراهیم‌پور در دو بخش ویژه و کتاب سال برگزار شد. بخش ویژه این جایزه به غزلسرایانی اختصاص داشت که اشعارشان در حد انتشار کتاب بود، اما تاکنون موفق به انتشار آن نشده بودند. تندیس جشنواره و انتشار کتاب، جایزه بخش ویژه بود. 

مرضیه فرمانی، غزل آزادمقدم و مهدی مهدوی نامزدهای این بخش بودند که از این بین غزل آزادمقدم جایزه را به خود اختصاص داد. 

نامزدهای بخش کتاب سال غزل نیز به این شرح بود: سعید حیدری ساوجی با کتاب «با خودم بودم»، عبدالحسین انصاری با کتاب «مشق‌های بلاتکلیف»، جواد کلیدری با کتاب «قطار ساعت 7»، رویا باقری با کتاب «هماسیه‌ای در ماه»، «پوریا سوری با کتاب «تناسخ به درخت»، سارا ناصرنصیر با کتاب «از لای لیوان‌ها». در نهایت از این بین کتاب «قطار ساعت 7» به عنوان کتاب سال غزل معرفی شد. 

از دیگر چهره‌های شاخص در این مراسم می‌توان به عبدالجبار کاکایی، هادی خوانساری، صابر کاکایی، احسان قدیمی، محمد سلمانی، حسن فرازمند، علیرضا آبیز و محمدرضا حاج رستم بگلو اشاره کرد.