به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به نقل از ال پائيس، یوسا در این یادداشت می‌نویسد: ریيس معتبرترين آژانس ادبي اسپانيايي، كارمن باسلز، روزي پيشنهادي ناموفق مبني بر ساخت آرشيو و كتابخانه نويسندگان در بارسلونا داد. این پروژه، هر چند روی عمل به‌خود ندید، اما بعدها در مكزيك و در زيباترين كتابخانه‌هاي قرن بيستم اجرايي شد.

حدود بيست سال پيش، كارمن باسِلز، ریيس آژانس ادبي معتبر اسپانيايي و سرپرست خانواده بزرگي از نويسندگان اسپانيايي زبان، ايده بي‌نظيري براي شهر بارسلونا و كتاب‌ها داد و همه هنر خود را به كار گرفت تا فرمانداري خودمختار كاتالونيا را به انجام آن متقاعد کند.

پروژه از اين قرار بود كه همه پايگاه‌هاي نظامي اين شهر اصيل به كتابخانه‌ها و آرشيوهاي نويسندگان تبديل شود. از آن رو كه بارسلونا در دهه هفتاد پايتخت شكوفايي ادبيات و سرزمين منحصر به فردی برای ملاقات نويسندگان آمريكاي لاتين و اسپانيا بود، كارمِن مي‌خواست نخستین كتابخانه‌ها و آرشيوها كه در پايگاه‌هاي نظامي خالي از سكنه مستقر می‌شوند، متعلق به گارسيا ماركز، كورتاسار، فوئنتس و دیگر چهره‌های مانند آنها باشد و سپس چهره‌های ديگري از سراسر دنيا به این پروژه اضافه شوند. عملي شدن ايده مي‌توانست بارسلونا را به شهر كتاب و محلي براي گردهمايي علاقه‌مندان و برگزاري سمينارهاي ادبيات معاصر بدل كند.

بي توجهي فرمانداري در گذر زمان كارمِن را از پيشنهادش منصرف كرد. اما سال‌ها بعد بی آن‌که كسي پيش بيني كرده باشد، این ايده به آن سوي آب‌ها رفت و چهره ادبي بزرگي از مكزيك به نام كونسوئلو سايسار، ايده كارمن را هر چند در ابعادي كوچكتر عملي کرد. با اجرايي شدن پروژه، مكزيكوسيتي به مقر زيباترين، اصيل ترين و نوآورانه ترين كتابخانه قرن بيستم تبديل شد: «شهر كتاب».

كتابخانه در يك كارخانه تنباكو متعلق به اواخر قرن هجدهم ، در فضايي 40 هزار متر مربعي و در مركز شهر مستقر شده است. جايي كه در طول تاريخ به عنوان كارخانه سلاح، زندان نظامي، بيمارستان و پايگاه نظامي نيز از آن استفاده شده است.

دژ بزرگ و زيباي كتاب، شامل حياط خلوت‌ها، باغ‌ها و بخش‌هايي است كه كتابخانه هاي شخصي تعدادي از نويسندگان مكزيكي چون خوسه لوئيس ماتينس، آنتونيو كاسترو رئال، خايمه گارسيا تررس و كارلوس مونسابائيس را گردهم آورده است و شامل 350 هزار نسخه كتاب است.

كونسوئلو سايسار، ریيس شوراي ملي فرهنگ و هنر هرگز بدون حمايت‌ها و منابع حكومت ریيس جمهوری وقت مكزيك، فليپه كالدِرون نمي‌توانست چنين پروژه سنگيني را به انجام رساند. ریيس جمهوري كه دليرانه با قاچاق مواد مخدر مقابله كرد و كشور هزينه‌هاي زيادي را براي درگيري هاي ناشي از آن پرداخت. معتقدم  برنامه‌هاي او قابل تحسين است و مكزيك را به كشور اسپانيايي زبان اول دنیا بدل كرده است و فكر مي‌كنم اشتباه نمي كنم اگر بگويم وقتي سال‌ها بگذرند و خاطرات تاريخي جنايت‌هاي سال هاي قاچاق مواد مخدر به تدريج به فراموشي سپرده شوند، «قلعه كتاب‌ها»، همچون «شهر آسيب ناپذير تمدن» محصور ميان عقب افتادگي‌هاي فرهنگي، در جاي خود دست نخورده باقي خواهد ماند و هر روز خوانندگان بيشتري را به خود جذب خواهد كرد.

ماريو بارگاس يوسا
مترجم: مریم لهراسبی