کتاب «تاریخ اردبیل در عهد قاجار (1340 - 1210ق): تاريخ سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی اردبیل و شهرها و نواحی، آستارا، نمین، خلخال، مشكین، مغان و بیلهسوار» بهقلم صیاد نوری، تاریخ و جغرافیای تاریخی این منطقه را در دوران پرفراز و نشیب قاجار بیان کرده است.-
عزیز احدیاردی توضیح داد: فصل نخست کتاب «کلیات» موقعیت و جغرافیای تاریخی اردبیل، خلخال، مشکینشهر، آستارا و بیلهسوار را معرفی کرده و فصل دوم به «اوضاع اردبیل در زمان آغامحمدخان قاجار» پرداخته است. «اردبیل در دوره فتحعلیشاه» موضوع فصل بعدی کتاب است. در این فصل تحولات جهان و ایران در دوره اول جنگ ایران و روس و بخشی درباره جنگ دوم ایران و روس و انعقاد قرارداد ترکمنچای را شامل میشود. در ادامه نیز پیامدهای جنگهای ایران و روس بر اردبیل و تمام کشور ارایه شده است.
وی با اشاره به دیگر فصلهای کتاب بیان کرد: بخشی از فصل «اردبیل در دوره محمدعلیشاه» به بررسی وضعیت شاهزادگان زندانی در این دوره اختصاص دارد. 15 نفر از اعضای معروف خاندان قاجار مانند خسرو میرزا، اماموردی میرزا، مصطفیقلیمیرزا و محمدتقیمیرزا و برخی فرزندان عباسمیرزا نایبالسلطنه که از مدعیان تاج و تخت بهشمار میرفتند در زندان قلعه اردبیل و نارینقلعه (ارک) در بند بودند.
مدیر انتشارات محقق اردبیلی افزود: «اردبیل در دوره پادشاهی ناصرالدینشاه قاجار» و «اردبیل در دوره پادشاهی مظفرالدینشاه قاجار» فصلهای پنجم و ششم را تشکیل میدهند و اوضاع اردبیل در آستانه انقلاب مشروطه را شرح میدهند. «اردبیل در دوره پادشاهی محمدعلیشاه قاجار» نیز تشکیل انجمنهای ولایتی در اردبیل، جنگهای مجاهدین و قفقازیها در اردبیل، اشغال اردبیل از سوی روسها و مقاومت مردم این منطقه را توصیف کرده است. فصل پایانی کتاب با نام «اردبیل در دوره احمدشاه قاجار» نیز به وضعیت بعضی از مجاهدین انقلاب مشروطه، همچنین درباره ورود بلشویکها به اردبیل و اوضاع این منطقه هنگام ظهور رضاشاه میپردازد.
احدیاردی درباره کتاب توضیح داد: «تاریخ اردبیل در عهد قاجار» موضوع پایاننامه کارشناسیارشد رشته تاریخ صیاد نوری بهشمار میرود و از ویژگیهای آن استفاده از منابع دست اول، اسناد و عکسهایی است که در موزه اردبیل و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این استان نگهداری میشود. برخی از این اسناد مربوط به زمان اشغال ایران از سوی انگلیس و روسیه است. درباره دوره قاجار اردبیل کتاب مستقلی وجود نداشت و استادان بسیاری مانند مهدی جوادی و شهریار شیریآراسته از تاریخنگاران اردبیل از این کتاب قدردانی کردند.
«تاریخ اردبیل در عهد قاجار (1340 - 1210ق): تاريخ سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی اردبیل و شهرها و نواحی، آستارا، نمین، خلخال، مشكین، مغان و بیلهسوار» بهقلم صیاد نوری در 480 صفحه، شمارگان یکهزار نسخه و بهای 25 هزار تومان از سوی انتشارات محقق اردبیلی منتشر شد.
نظر شما